Helmonds cultuurcentrum Kunstlokaal42 viert zijn 100e editie met cultuurfilosoof Maarten Doorman

Er loopt een rode draad door de wat grillige carrière van Wim Maasakkers: kunst, muziek en cultuur. Op woensdag 20 maart 2024 organiseert zij de 100ste editie van Kunstlokaal42. Dit is een gratis, toegankelijke maar over het algemeen hoogwaardige culturele avond bij Lokaal42 op de Helmondse Markt. Hun gasten komen uit het hele land.

Door Anja van den Akker • foto’s > Isabelle Woudsma

Een uitgebreide tentoonstelling over Dante Alighieri en zijn nog steeds actuele meesterwerk De goddelijke komedie, Sinterklaasrituelen over de hele wereld, de geschiedenis van de numerieke symboliek achter de muziek van Johann Sebastian Bach, een film die nooit is vertoond omdat Filmhuis Helmond hem niet wilde vertonen, een avond over The Beatles of Jules de Corte. Oh, wat is er de afgelopen twaalf jaar gebeurd bij Kunstlokaal42? Wim Maasakkers (1954).

De honderdste editie op 20 maart 2024 wordt ingevuld door schrijver en filosoof Maarten Doorman. Hij doceert cultuurfilosofie aan de Universiteit Maastricht, is bijzonder hoogleraar Duitse Historische Cultuur (Duits Instituut Amsterdam, onderdeel van de Vrije Universiteit) en medewerker van het NRC. Doorman promoveerde in 1994 op zijn proefschrift. Steeds mooier. Over vooruitgang in de kunst.. Destijds gaf hij hierover commentaar in (destijds) De Nederlands Cacaofabriek een conferentie. Er rijst dus een logische vraag: is kunst de afgelopen jaren steeds mooier geworden? En zo ja: hoe? Welke veranderingen zien we in de kunstwereld en hoe is Doorman daarmee omgegaan? Digitale media en nieuwe vormen van participatie kwamen erbij. Wat is de urgentie van kunst in dit andere landschap?

Het is belangrijk dat we met elkaar blijven praten.

Schepper en initiatiefnemer Wim Maasakkers richtte in mei 2012 zijn Kunstlokaal42 op. Elke derde woensdagavond van de maand is er een gastspreker en/of een centraal onderwerp, altijd eindigend met een vragenronde of discussie. Volgens Maasakkers is het belangrijk dat we over kunst en cultuur blijven praten.

“Nee, het gaat er niet om dat je altijd in dezelfde vijver vist”, zegt Maasakkers. Kijk verder dan Helmond, zijn gasten komen overal vandaan. Hij noemt de auteur Abdelkader Benali en Piet Emmer, emeritus hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit Leiden, die ooit een verhandeling over de slavenhandel publiceerden. En de documentairemaker Arnold-Jan Scheer, die een interessante bijdrage leverde aan het debat rond Zwarte Piet, gebaseerd op dertig jaar reizen naar Sinterklaasvieringen in alle uithoeken van Europa. In Zwitserland, dat geen banden heeft met slavernij, wordt dit bijvoorbeeld heel anders gezien dan hier. Een predikant uit Limburg was speciaal naar Helmond gekomen om deze kwestie te bespreken.

“Op een middag, rond Jules de Corte, terwijl zijn zoon Ernst een lied zong, stonden ze buiten met hun benen uitgestrekt. Maar uitzonderlijk hebben we ook zeven mensen binnen gehad. Dat hangt af van het onderwerp. De belangrijke voetbalwedstrijden op woensdagavond kunnen soms lastig zijn, maar over het publiek hebben we meestal geen klagen”, zegt Maasakkers.

Hij presenteerde drie programma’s op rij

Tot 2020 was Wim Maasakkers zesentwintig jaar lang elke dinsdagavond te horen op lokale radio DitIsHelmond, voorheen Omroep Helmond en Stadsradio Helmond. Daar presenteerde hij drie programma’s op rij: één over cultuur, de tweede gewijd aan jazz en vervolgens een nachtelijke muzikale editie. Omdat hij in 2020 de pensioengerechtigde leeftijd bereikte, vond hij dat hij het na ruim vijftienhonderd streams wat rustiger aan moest doen. Maar nu is daar het maandelijkse concertprogramma van het Theo Driessen Instituut bij: opnieuw kunst, cultuur en muziek. “Maar ik lees veel meer dan voorheen”, zegt hij lachend. “Ik ben een echte boekenwurm.”

Ze begon in 1975 als lerares, maar kwam al snel terecht in het maatschappelijk werk en daarna in de bibliotheekwetenschappen. Daar werkte hij voor bewoners van achterstandswijken. Na een korte baan in de automatisering ging hij aan de slag bij de Stichting Filmhuis Helmond, waar hij hielp bij het organiseren van een maandelijks café voor kunstenaars dat later een plek vond in de ‘oude’ Cacaofabriek. Eigenlijk was dit al een springplank naar het huidige Kunstlokaal42. Hij werkte ook bij het Van Abbemuseum in Eindhoven, maar ging uiteindelijk met pensioen als archiefmedewerker bij een uitzendbureau.

Je moet niet zomaar overslaan wat werkt

Maasakkers is erg blij dat Jurr Buijink en Lydia Roos, de twee huidige exploitanten van Lokaal 42, het concept van hun voorgangers wilden overnemen. “Iets dat werkt moet je niet zomaar overslaan”, zegt Buijinck. Om deze reden zijn ook alle andere culturele avonden uitgesteld. Zo is er elke laatste donderdag van de maand een ‘keukentafelsessie’ waarbij iedereen zijn instrument mee kan nemen om met elkaar te spelen en te improviseren. Er zijn meestal twintig muzikanten.

Tot voor kort werd ook maandelijks het improvisatiecabaret Voorheen Slijterij de Graaf gehouden, met stadskunstenaar Luc de Graaf. Hij overleed in november 2023, dus dit staat voorlopig in de ijskast. Daarnaast organiseert Lokaal42 jaarlijks het Smartlokkenfestival (eigen tekst over een bestaand deuntje), is het gekoppeld aan de Blues- en Jazzroute in Catstown, is er regelmatig een Popkwis en een Pubquiz en is er elke zondag een liveband.

Maasakkers is nog lang niet klaar met zijn reis door kunst en cultuur. U heeft uw gasten en onderwerpen voor Kunstlokaal42 al “geboekt” voor de komende maanden. Honderd jaar Rhapsody in Blue, bekroonde striptekenaar Jan Vriends en filosoof Jos Kessels, om er maar een paar te noemen.

Kunstlokaal42, elke derde woensdag van de maand (behalve juli en augustus) om 21.00 uur bij Lokaal42, Markt 42 in Helmond.

www.lokaal42.nl

© Cultureel Brabant 2024