“Gratis geld bestaat niet”: Bladergroen-studenten in Purmerend leren over de gevaren van fraude

‘Hoe kan ik rijk worden?’ is de titel van de lessenreeks die momenteel wordt gegeven op de Purmerendse scholengemeenschap in Bladergroen. Ze hadden het moeten noemen: ‘Hoe word ik arm?’ Op uitnodiging van de gemeente Purmerend zullen verschillende gastdocenten van organisatie Moneystart voor de klassen staan ​​om leerlingen te wijzen op de gevaren van gemakkelijk geld verdienen en hoe ze hun portemonnee gezond kunnen houden. Om 10.15 uur gaat Djemilla Haps naar klas 2B2, waar de geldles van vandaag gericht is op fraude. Een week eerder hadden ze het over boetes en hoe je die altijd zo snel mogelijk kunt betalen om te voorkomen dat ze een hele hoge schuld krijgen.

Haps-lessen zijn afgestemd op het speciaal onderwijs. “Het verschilt per klasse, maar er moeten wel wat veranderingen plaatsvinden. Je probeert bepaalde zaken zo duidelijk mogelijk uit te leggen. Herhaling helpt daarbij.” Maar de lessen zijn van groot belang voor deze kwetsbare doelgroep, omdat zij vaak de gevolgen van ingewikkelde woorden als fraude en oplichting niet begrijpen. “Terwijl fraude iets is dat heel vaak voorkomt.”

Onwettig

Niet alle studenten kunnen onder woorden brengen wat fraude precies is. Gijs weet het. “Dat is illegaal.” Haps knikt goedkeurend. “Het is bedrog of fraude en is strafbaar.” Zelf geeft ze een voorbeeld: “Ik kreeg ooit een sms, zogenaamd van mijn dochter, dat ze een nieuw telefoonnummer had. Maar hij is nog maar tien jaar oud, dus ik kreeg meteen argwaan en blokkeerde het nummer.”

De verhalen komen ook naar buiten in de klas. Eén keer werd een student gebeld met de mededeling dat zijn bankpas verlopen was. “Ik zei meteen: ‘Fuck you.’ “Ik heb niet eens een bankkaart.” Ook ken je de verhalen van telefoontjes uit het buitenland ‘met een vage geschiedenis’. “Meestal is dit fraude.” De gastprofessor is blij met de reactie. “Je weet er behoorlijk wat van. Een vals identiteitsbewijs is ook fraude.”

zwart geld

Een andere student begint over zwart geld te praten. “Je krijgt het contant en dan betaal je geen belasting.” Haps biedt een nuttige brug tegen de verleiding die dit met zich meebrengt. “Het klinkt handig, want dan hou je meer geld over. Maar dat mag natuurlijk niet.”

Via video’s wordt informatie geboden over hoe breed het begrip fraude kan zijn. Op het scherm vertelt een jongen zijn verhaal: hij leent een bankpas uit aan een zogenaamde vriend, zodat hij wat geld via zijn bankrekening kan laten stromen om het wit te wassen. Hij mocht de helft houden, maar er kwam niets van terecht en uiteindelijk bleef hij achter met een bevroren en geplunderde rekening, en acht jaar op een zwarte lijst sinds hij een nieuwe rekening had geopend.

Beter niet

Haps: “Het klinkt heel goed en iedereen wil duizend euro winnen. Maar als je je pinpas moet inleveren, kun je dat beter niet doen.” Zijn boodschap: aan het aanbod om vroeg of laat gratis geld te verdienen, hangt een prijs.

Studenten begrijpen dit, maar het blijkt dat ze ook wel eens hun eigen pinpas uitlenen. “Maar alleen in de kantine, als een vriend van mij een broodje wil eten en zijn pasje is vergeten. Dat is iets anders dan je kaart uitlenen om geld op je rekening te laten storten, toch? Haps moet het toegeven, maar toch: “Het uitlenen van de kaart is nog steeds riskant. Iedereen kan zich voordoen als je vriend. Je moet altijd voorzichtig zijn.”