Is de sloop van Beatrix’ flat ‘een grote vergissing’?

Architect Paul Carree vindt de sloop van het appartement van Beatrix essentieel slechte fout. Namens erfgoedvereniging Heemschut en Zaans Erfgoed sprak Carree met de gemeente Zaanstad over de plannen voor de Peperstraat. Eén daarvan was de sloop van de flat van Beatrix.

Volgens Carree is het “een prachtig gebouw op een prominente locatie en een icoon van wederopbouwoptimisme.” Het nieuwbouwplan “overtreft alle kwaliteiten van het gebouw”, aldus Carree.

De eerste plannen van architect Sjoerd Soeters omvatten twee grote torens, die moeten bewijzen dat alternatieven onmogelijk zijn. “We kunnen alleen maar concluderen dat de sloop bewust op deze manier is ontworpen. “Op de plek waar het appartement van Beatrix stond, zijn enorm veel woningen geregistreerd, waarna geconcludeerd is dat het behoud ervan niet haalbaar is.”

Volgens Carree is dit allemaal verkeerd; Ook uit rapporten in opdracht van de gemeente blijkt dat renovatie ‘haalbaar’ is, maar dat sloop ‘wenselijk’ zou zijn.

‘Tendentieus’

Natuurlijk is er volgens Carree een mogelijk alternatief. Volgens hem is het ‘tendentieus’ om vooral over het aantal woningen te praten en niet over de bewoonbare oppervlakte. Bestaande woningen kunnen bijvoorbeeld worden gesplitst en zelfs de flat ‘afmaken’: “De flat van Beatrix zou heel goed behouden kunnen blijven”, maar is volgens hem ‘systematisch geschrapt’ uit de plannen.

Ook Zaans Erfgoed pleitte voor president Peter Tange, die geen visie had over hoe het centrum van Zaandam ontwikkeld moest worden. Er stonden niet zoveel monumentale panden meer in Zaandam, maar “we moeten heel voorzichtig zijn met wat we hebben.”

Het voornaamste verzet vanuit de raad kwam van CDA-lid Marc Wit, die eveneens wraak wilde nemen omdat hij van erfgoedverenigingen zeer weinig steun kreeg voor zijn plannen om het kantoor van William Pont te behouden. Hij vond het overdreven dat de omgeving de grote schaduw onderging van de twee nieuwe woontorens: “Hier stond een gebouw van Albert Heijn van wel tien verdiepingen.” (We konden dat gebouw niet vinden).

Bestemmingsplan

Het bestemmingsplan wordt op 11 juli aan de gemeenteraad van Zaanstad aangeboden en als alles volgens plan verloopt, kan de gemeenteraad het op 18 juli goed- of afkeuren.

Het plan omvat de sloop van alle bestaande bebouwing (122 woningen) en de nieuwbouw van 571 woningen. De bestaande route wordt “gedowngraded”. Er komt een parkeergarage met 334 plaatsen en ruimte voor winkels en restaurants. Het plan wordt in twee fasen ontwikkeld, eerst het gedeelte tussen de Savornin Lohmanstraat en de Gerhardstraat, vervolgens de Beatrixtoren en de aangrenzende en tegenoverliggende verdiepingen.

Door Piet Bakker. Foto boven door Bert Versteeg, onder: Orkaanarchief (ansichtkaart).