Jacob Israël de Haan (100 jaar geleden vermoord) in het Guispad

Vandaag, 30 juni 2024, is het precies honderd jaar geleden dat de schrijver Jacob Israël de Haan in Jeruzalem werd vermoord door een zionistische militant. De Haan (1881) groeide op in de joodse stad Zaandam, waar hij al op jonge leeftijd naartoe verhuisde. De schrijver Carry van Bruggen was zijn zus.

In 1900 verhuisde hij naar Amsterdam, waar de schrijver en dichter in zijn eerste roman Pijpelijntjes openlijk zijn homoseksualiteit toegaf. In 1919 emigreerde hij als overtuigd zionist naar Palestina, maar na verloop van tijd verloor hij het vertrouwen in het zionisme. Op 30 juni 1924 werd hij in Jeruzalem doodgeschoten door een zionistische activist.

Ook de Zaanstreek speelt een rol in zijn werk. Gerrit Komrij stelde een bloemlezing samen met de titel “Ik ben een kind in Zaandam geweest”. De Haan schreef vele kwatrijnen (vierregelige gedichten). Eén daarvan, Camino de la Juventud, gaat over Guispad.

WEG DER JEUGD
Langs het Guispad tusschen Koog en Westzaan
Ben ik vaak der zomerdagen gegaan.
Ga ’t eenmaal, als ik ging, en gij zult weten,
Dat ’k Holland te Jeruzalem niet kan vergeten.

Door Piet Bakker. Informatie van nederlandse studies, Jacob Israël de Haan website En WikipediaDe afbeelding is een ansichtkaart (1907) van Guispad.