Helmond, Heiloo en Zevenaar in grote landelijke subsidies

Nederlandse gemeenten ontvingen tussen 2017 en 2022 in totaal € 2,9 miljard aan subsidies. Het gaat om subsidies waar gemeenten om vragen. Subsidies aangevraagd door bedrijven en instellingen van de gemeente zijn daarom uitgesloten. Van de subsidies die gemeenten ontvingen was ruim driekwart (79%) afkomstig van de provincies, goed voor een bedrag van ruim 2,2 miljard euro. Een zesde (474 ​​miljoen) werd bijgedragen door de Europese Unie en de overige 145 miljoen kwam van de overheid (grafiek 1).

Figuur 1 – Herkomst subsidies aan gemeenten (in %), 2017-2022*

_{* Totaalbedrag aan subsidies toegekend aan gemeenten, exclusief specifieke uitkeringen (SPUK) en uitkeringen uit het Gemeentefonds.}

Grote subsidies om de bereikbaarheid in Helmond, Heiloo en Zevenaar te verbeteren

Over de gehele periode 2017-2022 ontving de gemeente Helmond ruim € 70 miljoen aan subsidies, gemiddeld € 745 per inwoner (Figuur 2). Omgerekend naar jaarbedragen komt dit neer op gemiddeld 124 euro per inwoner per jaar, ruim boven het landelijk gemiddelde van 27 euro per inwoner per jaar. Helmond ontving veruit het grootste aandeel (55.750.000 euro) in het kader van het Bereikbaarheidsakkoord Zuidoost-Brabant, waaraan ook andere gemeenten in de regio deelnemen. Na Helmond bezetten Heiloo en Zevenaar de tweede en derde plaats met respectievelijk 701 en 679 euro aan ontvangen subsidies per inwoner tussen 2017 en 2022. Ook deze gemeenten hebben aanzienlijke subsidies ontvangen om de bereikbaarheid en lokale infrastructuur te verbeteren. Zo ontving Heiloo in 2017 een subsidie ​​van € 12,7 miljoen van de provincie Noord-Holland in het kader van de A9 Heiloo-verbinding. In 2018 ontving Zevenaar een begrotingssubsidie ​​van 18,1 miljoen euro van de provincie Gelderland voor de reconstructie van de Arnhemseweg en de weg Hengelder-Zevenaar.

Jan Baake, senior consultant bij Ignite Group:
“Er zijn duidelijke verschillen tussen gemeenten in de subsidiebedragen die zij per inwoner ontvangen. Deze cijfers zeggen echter niet alles. Zo treden sommige gemeenten op als secretaris namens andere gemeenten, waardoor het lijkt alsof de volledige subsidie ​​is ontvangen. eindigt een gemeente, wat niet het geval is. Daarom is het belangrijk om de cijfers in de juiste context te plaatsen.”

Laurens Klein Kranenburg, Ipsos I&O-onderzoeker:

“Met subsidies zijn grote sommen geld gemoeid om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Door gemeenten in de loop van de tijd informatie over subsidies te verstrekken, proberen we de transparantie rond subsidiestromen te vergroten.”

Figuur 2 – De top 10 gemeenten naar ontvangen subsidiebedrag per inwoner (in euro’s), 2017-2022

Nominale groei subsidies, maar reële daling ten opzichte van 2017

De hoogte van de jaarlijkse subsidie ​​die aan gemeenten wordt verleend, zal in de periode 2017-2022 fluctueren. Het aantal daalde van 480 miljoen in 2017 naar 322 miljoen in 2019, om vervolgens geleidelijk te stijgen naar 682 miljoen in 2021 (Figuur 3). In 2022 is het subsidiebedrag gedaald naar 516 miljoen. Hoewel dit bedrag zeven procent hoger is dan in 2017, vertelt het niet het hele verhaal. Als de evolutie wordt gecorrigeerd, rekening houdend met de inflatie en de groei van de nationale bevolking, zijn de subsidies in de periode 2017-2022 met 13 procent gedaald (figuur 4).

Figuur 3 – Subsidies toegekend aan gemeenten (in miljoenen euro’s)
Niet gecorrigeerd voor bevolkingsgroei en inflatie.

Figuur 4 – Indexcijfers gemeentesubsidies (2017=100)

Verantwoordelijkheid

Deze analyse is uitgevoerd op basis van gegevens over de subsidieverlening uit publieke bronnen. Het gaat om subsidies die in de periode 2017-2022 door provincies, ministeries en Europese instellingen aan gemeenten zijn verstrekt. In veel gevallen zijn gegevens voor 2023 nog niet (volledig) beschikbaar en daarom niet meegenomen in dit onderzoek. Er is geen rekening gehouden met de bijdragen uit het Gemeentefonds en specifieke uitkeringen (SPUK). Het Gemeentefonds kent een landelijke verdeelsleutel op basis waarvan gemeenten uitkeringen ontvangen. Binnenkort publiceren wij een nieuw artikel over de specifieke voordelen.

De verdeling tussen subsidies van de provincies, het Rijk en de Europese Unie is als volgt:

• Provincies: alle subsidies van de Nederlandse provincies.
• Rijk: alle subsidies van de RVO, de UVB en de ministeries, met uitzondering van Europese programma’s zoals het ESF(+) en de EMVF die door de UVB worden uitgevoerd.
• EU: alle subsidies uit Europese subsidieprogramma’s, ook als deze worden uitgevoerd door nationale instanties, zoals de UVB, en regionale programma’s, bijvoorbeeld Stimulus, Kansen voor West en FEDER East. Bij regionale programma’s gaat het vaak om een ​​forfaitair subsidiebedrag; Het kan dus ook gaan om een ​​deel van de cofinanciering van de overheid of een provincie. Als er expliciet sprake is van een cofinanciering door het Rijk of een provincie, wordt er geen sprake van een EU-subsidie, maar van een rijks- of provinciale subsidie.

De indeling van gemeenten is gebaseerd op de CBS-indeling per 1 januari 2023, toen Nederland 342 gemeenten telde. De gegevens zijn gebaseerd op openbare bronnen. Wij hebben geprobeerd zo volledig mogelijk te zijn, maar zijn daarbij afhankelijk van informatie die door subsidieverstrekkers wordt gepubliceerd.

Over Ignitegroep

Groep inschakelen is een groot en groeiend onafhankelijk adviesbureau met ruim 190 gepassioneerde specialisten. Wij ondersteunen ondernemers, overheden en onderwijsinstellingen om hun ambities te realiseren. Met een totaalpakket aan diensten en producten zorgen wij ervoor dat onze opdrachtgevers alle subsidiemogelijkheden optimaal benutten. Dit doen wij op basis van ruim 25 jaar ervaring in de sector. We beschikken over de grootste subsidiedatabase van Europa en bieden subsidieprocessen aan voor veel grote en kleine bedrijven.

Over Ipsos I&O

Ipsos I&O is het onderzoeksbureau voor maatschappelijke vraagstukken. Wij voorzien overheden en publieke organisaties van betrouwbare onderzoeksresultaten die informatie en inzichten bieden voor actie. Samen met onze klanten zetten onze honderd medewerkers zich in voor een welvarend, veilig, gezond, democratisch, mobiel en duurzaam Nederland.

Meer informatie

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jan Baake (Senior Consultant bij Ignite Group), Ron Coenen (Business Director bij Ignite Group) of Laurens Klein Kranenburg (Onderzoeker bij Ipsos I&O).

Jan Baake
Telefoon: +31 (0)6-5731 6536
E: [email protected]

Ron Coenen
Telefoon: +31 (0)6-1767 2484
E: [email protected]