De eigenaar weet weinig van klimaatrisico’s en vraagt ​​om een ​​klimaatlabel

• Judith van de Hulsbeek

  Klimaat- en energieredacteur

Er is meer informatie nodig over de klimaatrisico’s waarmee huiseigenaren worden geconfronteerd. Zij weten bijvoorbeeld vaak weinig van de risico’s op overstromingen en funderingsschade door rottende of zinkende palen en houden daarom bij hun aankoop geen rekening met deze risico’s. Een verplicht klimaatlabel zou dit kunnen voorkomen, schrijven de banken ABN Amro, ING en Rabobank in een rapport over klimaatverandering en de vastgoedmarkt.

“Het wordt tijd dat Nederland de blinddoek afdoet, want we doen nu alsof er geen klimaatrisico is”, zegt Sandra Phlippen, hoofdeconoom bij ABN Amro.

De banken schrijven dat klimaatbeleid en klimaatverandering woningen in de nabije toekomst aanzienlijk duurder zullen maken. De grootste (en duurste) uitdaging is volgens het rapport het verduurzamen van alle woningen en gebouwen. Er zullen ook miljarden nodig zijn om de openbare ruimte aan te passen aan overstromingen, droogte en hitte.

De derde grote kostenpost is het repareren van funderingen die verzakken of rotten als gevolg van droogte, lage grondwaterstanden en bodemdaling; problemen die worden verergerd door klimaatverandering. Volgens het Kenniscentrum Aanpak Funderingsvraagstukken (KCAF) lopen de komende dertig jaar een miljoen huur- en koopwoningen een aanzienlijk risico op funderingsschade. Voor een kwart miljoen huishoudens zijn de problemen nu al urgent. In totaal zijn er vele miljarden nodig om deze problemen aan te pakken.

De boodschap van de banken is echter ook: in een rijk land als Nederland kunnen we deze kosten beheersen. “Er is veel vermogenswinst op de vastgoedmarkt, veel huiseigenaren kunnen zich duurzaamheid permitteren en bovendien is de klimaatschade beperkt”, zegt Ester Barendregt (Rabobank). En een groot deel van de funderingsschade is met een paar duizend euro te repareren, schrijven ze.

Het gevaar bestaat vooral voor individuele woningen, die bijvoorbeeld de gehele fundering moeten vervangen. Uit berekeningen van het KCAF blijkt dat de gemiddelde kosten 54.000 euro bedragen, oplopend tot honderdduizend euro. Ook de schade veroorzaakt door een overstroming kan zeer groot zijn. Alhoewel deze risico’s praktisch niet te verzekeren zijn.

Op dit moment weten veel huiseigenaren en huizenkopers niet of er klimaatrisico’s zijn. Uit onderzoek van Vereniging Eigen Huis bleek eerder dat ruim 60 procent van de huiseigenaren in overstroomde gebieden zich niet bewust was van de risico’s. Voor funderingsrisico’s is dit zelfs 85 procent.

Er is op huishoudensniveau nog weinig informatie beschikbaar over klimaatrisico’s. Wel zijn er gegevens over mogelijke risico’s per wijk. NOS op 3 heeft op basis van publieke informatie een klimaatstresstest voor jouw buurt ontworpen:

Volgens de banken moet een verplicht klimaatlabel hier verandering in brengen. Dit betekent dat toekomstige huizenkopers weten waar ze aan beginnen. Tegelijkertijd kan het natuurlijk ook een gevaar vormen voor huiseigenaren, maar banken beschouwen het van ondergeschikt belang. “Het kan zijn dat zo’n label voor bepaalde huizen duidelijk maakt dat het risico hoger is dan verwacht en dat dit terug te zien is in de prijs”, zegt Barendregt. “Maar dit is eerlijk tegenover de toekomstige koper. Zo krijgt hij waar voor zijn geld.” Er moet geld beschikbaar worden gesteld aan huiseigenaren die hulp nodig hebben bij het repareren van hun eigendom.

Zo’n klimaatlabel is nog best ingewikkeld. “Om een ​​klimaatlabel op woningniveau te realiseren moet je met veel verschillende zaken rekening houden, maar het kan wel”, zegt Jan Kadijk van de Dutch Green Building Council. Deze NGO ontwikkelde samen met dertig partijen een aanpak om de klimaatrisico’s van gebouwen in kaart te brengen. “Het gaat niet alleen om de locatie, de fundering en de grond waarop een huis wordt gebouwd. Ook de eigenschappen van de constructie bepalen of er gevaar dreigt. Heb je een kelder, veel glas in je gevel, hoe hoog is jouw drempel?”

Daarom gelooft de VvE niet dat dit zeer snel zal gebeuren. “Elk huis zou volledig ‘geïnventariseerd’ en geïnspecteerd moeten worden”, zegt een woordvoerder. Dit kost te veel tijd en veel geld.” Een onderzoek naar de staat van de stichting kost al snel een paar duizend euro.

Hoewel ze het zelf verdedigen, zijn de auteurs van het rapport ook bezorgd dat klimaatrisico’s beter tot uiting zullen komen in de huizenprijzen. Het zou kunnen leiden tot een ‘klimaatkloof’: het gevaar dat mensen die minder te besteden hebben uiteindelijk op plaatsen met hogere klimaatrisico’s zullen gaan wonen, omdat huizen daar goedkoper zijn. “Er moet genoeg geld overblijven om eventuele schade te herstellen”, zegt Phlippen van ABN Amro. Ook banken zien daarin een rol als hypotheekverstrekkers.