Jan filmt de families van uitgezonden militairen: ‘Ze hebben soms wekenlang geen contact met thuis’

Thuisfrontcontactdagen heten ze: de bijeenkomsten die Defensie organiseert voor de families van uitgezonden militairen. Video- en fotograaf Jan van den Berg (61), uit Gouda, weet alles. Als eigenaar van JB Film Productions doet hij al vijftien jaar verslag van contactdagen aan het thuisfront van de Koninklijke Marine.

“Een collega vertelde mij destijds dat de Marine op zoek was naar een nieuwe cameraman. Ik heb contact met hen opgenomen en zij vroegen mij om dat weekend meteen een interne contactdag te melden. Aan de voet van Den Helder. Ik ben nu een normale burger, dus ik wist niets van de dagen aan het thuisfront of de marine. Gelukkig werd ik vriendelijk begroet door marinemannen die mij snel rondleidden. Mijn film werd goedgekeurd en vanaf nu was ik de vaste cameraman voor deze evenementen.”

Zorg voor degenen die achterblijven

Defensie organiseert periodiek contactdagen op het interne front. “Niet alleen de marine, maar ook de luchtmacht, het leger en de marechaussee hebben een eigen interne afdeling. Zij ondersteunen en informeren de families van uitgezonden soldaten”, legt Jan uit.

“Tijdens een dag met zoveel contact legt Defensie de families van de uitgezonden militairen in de watten. Ze krijgen informatie over de missie, kunnen post en pakketjes bezorgen en er is de mogelijkheid om videoboodschappen op te nemen.” Ook de uitgezonden militairen zelf genieten mee van de dag aan het thuisfront, dankzij video-opnames van cameramannen als Jan.

Lees verder onder de foto.>

Zes maanden radiostilte

“De meeste marinemissies duren drie tot zes maanden. Het is lang om gescheiden te zijn van je familie, hoewel het ook afhangt van de missie. Degenen die het Caribisch gebied oversteken, kunnen berichten verzenden en regelmatig videogesprekken voeren. Sommigen ontmoeten hun familie als ze op vakantie zijn op Curaçao”, zegt hij.

Voor de bemanning van de geheime missie liggen de zaken heel anders. Jan noemt Zr.Ms. Tromp als voorbeeld het commando- en luchtverdedigingsfregat dat begin maart naar de Rode Zee vertrok. Dit oorlogsschip moet strijden tegen de Houthi-rebellen, die het maritieme verkeer aanvallen met drones en raketten. “Je begrijpt dat ze de details van zulke missies geheim houden. Ook heeft de bemanning al maanden geen contact met thuis.” Voor alle betrokkenen is dat lastig, constateert Jan: “Interne contactdagen voor geheime missies zijn drukker en veel emotioneler. Mijn beelden van die dag zijn ook een van de weinige tekenen van leven die het team van huis krijgt, en dat is best bijzonder.”

Tijdens een geheime missie heeft de bemanning maandenlang geen contact met thuis

Meer dan de marine

Ook in zijn dagelijkse werk is Jan getuige van bijzondere momenten. “Ik film en fotografeer veel bruiloften en begrafenissen. Er is dus veel spanning, ook al ervaar ik het niet allemaal als ik aan het werk ben. Ook vind je mij op evenementen, heb ik een eigen fotostudio en reis ik regelmatig voor Goudse Post.”

Hoewel hij in 2015 zijn bedrijf JB Film Productions oprichtte, filmt en fotografeert Jan al vijfendertig jaar. “Ik heb het lang naast mijn werk gedaan, maar op een gegeven moment had ik zoveel banen dat ik de stap durfde te zetten om voor mezelf te gaan werken.” Aan opdrachten is er nog steeds geen gebrek, al merkt Jan dat hij zich steeds meer op fotografie gaat richten. “Camerawerk wordt voor mij steeds moeilijker: de lange uren, het sjouwen met grote camera’s, statieven en andere apparatuur. Camera’s zijn veel gemakkelijker op te tillen.”

Lees verder onder de foto. >

In burgerkleding tussen de uniformen.

Zijn groeiende interesse in fotografie betekent niet dat Jan zijn filmcamera’s aan de wilgen moet hangen. “Niets, het filmen gaat door, vooral tijdens de dagen van het thuisfront. Het is een zeer dankbare baan. Het komt mij nog steeds vreemd voor dat ze mij als burger door hun marinewereld lieten rondlopen. Al moet ik op mijn woorden letten.” Hij lacht: “Ze lieten mij een keer naar de Zr.Ms. Karel Doorman, werkelijk een belevenis. Toen ik de commandant vroeg hoeveel mensen er waren boot Dat kon, hij keek me streng aan: de boten liggen in de sloot, Van den Berg, we varen in de jachthaven schepen.”

Wie is de volgende Gouwenaar van de week?

Heeft u ook een bijzonder verhaal? Of ken jij Gouda-inwoners die we echt moeten interviewen? Laat het ons weten via (email protected). Deze Gouwenaars zijn u al voorgegaan.