Vijf gemeenten gaan bestelauto’s en vrachtwagens verbieden, hoe ver zijn de plannen?

Foto ter illustratie. (Foto: ANP)

De afwezigheid van vervuilende dieselmotoren in oude vrachtwagens of bestelwagens in de stadscentra in de regio hield mensen het afgelopen jaar bezig. Leiden, Alphen aan den Rijn, Den Haag, Gouda en Delft krijgen een nul-emissiezone in de binnenstad (en soms daarbuiten). De zakenlieden maakten zich zorgen en de wethouders probeerden hen gerust te stellen: hoe ver zijn de gemeenten gegaan met de emissievrije zones in de stad?

De stedelijke centra van Nederland moeten schoner, stiller en vooral gezonder worden voor stadsbewoners en bezoekers. Het is noodzakelijk om de luchtkwaliteit en de levenskwaliteit in stadscentra te verbeteren. Volgens de gemeenten is een nul-emissiezone een belangrijke stap om de luchtkwaliteit in steden te verbeteren.

Zero-emissiezone
Dit is echter niet de eerste keer dat dit onderwerp ter sprake komt, want in 2019 werd het klimaatakkoord gesloten tussen ondernemers en de overheid. Daar zat ook een duidelijke ambitie in: tussen de 30 en 40 van de grootste steden van Nederland. een nul-emissiezone in het centrum van de stad.

Lijnen
En dat zal zijn vanaf 1 januari 2025. Op die terreinen zijn de afgelopen jaren alle noodzakelijke besluiten genomen. Het resultaat? Vier steden in onze regio hebben binnenkort een emissievrije zone in het stadscentrum.

Leiden, Den Haag, Delft en Gouda zijn de steden die vanaf 1 januari volgend jaar de toegang van vervuilende zakenauto’s en vrachtwagens niet meer toestaan. Alphen aan den Rijn begon zich een jaar later te vestigen en koos voor een groter gebied, zoals Den Haag. Die stad wil in 2026 de zero-emissiezone uitbreiden tot aan de kust.

elektrisch netwerk
In die steden kwam de kritiek vooral van zakenlieden: de nul-emissiezones zouden te snel worden ingesteld en bovendien zijn er problemen met het elektriciteitsnet. Er zou bijvoorbeeld niet genoeg ruimte en capaciteit zijn voor oplaadpunten voor elektrische auto’s. En hoe gaan die gemeenten het handhaven in de stadscentra?

Kortom, er lijken nogal wat nadelen te kleven aan een nul-emissiezone. Lijden gemeenten schade bij de planning?

Vertraging
Voor Leiden, Delft, Gouda en Den Haag is uitstel in ieder geval geen optie. Volgens deze gemeenten is de nul-emissiezone in de binnenstad al ruim van tevoren aangekondigd, waardoor de invoering ook volgens plan plaatsvindt. “En de autoriteiten zijn er ook volledig op voorbereid.”

“Daarnaast starten we de aanvraag niet direct, maar gebruiken we de eerste vier maanden als aanpassingsperiode”, zegt de gemeente Gouda. Iets wat Leiden en Delft ook doen. Laatstgenoemde stad heeft zes maanden nodig om vooral zakenlieden te waarschuwen.

Deadline
Daarom is 1 januari allesbehalve een ‘harde deadline’. “Er geldt een overgangsakkoord tot 2030 en in de tussentijd zijn er vrijstellingen voor ondernemers”, zegt een woordvoerder van de gemeente Leiden. In die stad is de beslissing over het verkeer al gevallen: de introductie daar is al honderd procent veilig.

Gemeenten begrijpen de zorgen van ondernemers wel. “De uitdaging is vooral om kleine bedrijven goed te betrekken bij de invoering van de nul-emissiezone en ervoor te zorgen dat de noodzakelijke transitie hen niet te veel benadeelt”, zegt de gemeente Leiden.

elektrisch netwerk
In Den Haag bijvoorbeeld bestaat de vrees voor verzadiging van het elektriciteitsnet en heeft de gemeenteraad nog niet besloten welke kosten de gemeente in rekening wil brengen voor het aanvragen van ontheffingen zodat vervuilende vrachtwagens en bestelwagens de stad in kunnen blijven rijden.

Daarnaast wil Den Haag een plan voor ondernemers die geen oplaadpunt kunnen krijgen. “Maar dat staat de introductie ervan niet in de weg”, zegt een woordvoerder van de Haagse gemeenteraad.

In andere steden zijn er minder zorgen over het elektriciteitsnet, omdat daar nog geen netstoringen zijn. Ondernemers in de Delftse, Goudse en Alphense markt hebben hun zorg geuit dat de meeste ondernemers geen geld hebben om een ​​elektrische bus aan te schaffen. “We voeren constructief overleg met markthandelaren over hun specifieke zorgen”, aldus een woordvoerder van de gemeente Gouda.

Vrijstelling
In Gouwestad kunnen marktondernemers een ‘lokale ontheffing’ aanvragen, geldig tot 31 december volgend jaar, om voorlopig hulp te krijgen. In Delft vinden vóór de introductie vooral ‘persoonlijke gesprekken’ plaats. “Van daaruit ontstond het idee om samen met de werkgever de situatie te onderzoeken, een vrijstellingsaanvraag op te stellen en deze te beoordelen”, zegt Delft.

Startperiode
Maar hoe zit het met de rechtshandhaving? Den Haag, Delft, Gouda en Leiden geven aan dat het al klaar is. In Delft worden bijvoorbeeld extra camera’s geplaatst en zullen handhavers in de binnenstad controleren of alles goed gaat.

Maar de eerste maanden worden er geen boetes opgelegd. Vrijwel alle gemeenten hebben een ‘aanpassingsperiode’ ingevoerd. Dit betekent dat ondernemers die zich niet aan de regels houden eerst een waarschuwing krijgen. Delft heeft zes maanden nodig voor inkomende ondernemers om “te wennen”, Gouda vier maanden en Leiden een jaar training “om te kijken of ondernemers onevenredig zwaar getroffen worden”.

Ondernemers kunnen vanaf september in ieder geval contact opnemen met de gemeente Den Haag om een ​​ontheffing aan te vragen voor de binnenstad. Ook in andere steden zal later dit jaar duidelijk worden of en wanneer ondernemers ontheffingen of ontheffingen kunnen aanvragen.

Leids Samenlevingsbeleid