50 jaar Zaanstad, 1993: Wastorabrand 🎥

In Wastora aan de westkant werd nog volop gewinkeld totdat een oplettende buurtbewoner wat rook op het dak merkte. Die dag, 30 augustus 1993, rond vier uur ‘s middags kwam de eerste oproep binnen en werden brandweerlieden op onderzoek uitgestuurd.

De wijkbrandweercommandant, die direct ter plaatse was, vroeg zich af of er iets in brand stond. Maar al snel groeiden de rookwolken en verspreidden de vlammen zich snel vanaf het dak.

Een zwarte dag voor Wastora; Het mooiste warenhuis van Zaandam gaat in vlammen op

---

George Kuntz sr, destijds districtscommandant, Nico Moes, daarna plaatsvervangend districtscommandant, Herman Meijer, destijds commandant van de eerste aankomende tanker, en Johan Zaal, daarna vuurwacht van de 1^Mijn Tankerfumigator, vertel Kees Malingré over de brand. De video-opname is gemaakt op de plek waar in 1993 de eerste brandweerwagen stond. Buiten; Zo hoor je af en toe harde windgeluiden. De familie Oosterveld stelde ons de originele opnames uit 1993 ter beschikking (na de video gingen we verder met schrijven).

---

De brand trok veel publiek:

Een dag later was de trotse Wastora niets meer dan een paar stapels rokend puin.

een concept

Wastora was een bekende naam in en rond Zaandam, leuke winkels, gratis koffie en aantrekkelijke prijzen. Ook op landelijk niveau trok en kreeg de slogan: “wie telt, koopt bij Wastora” de nodige aandacht. Het bedrijf is opgericht en ontwikkeld door de broers Klaas en Cees Molenaar. In eerste instantie uitsluitend als groothandel van “alles met een stekker”.

Maar toen hij in 1953 een radiowinkel aan de West Side overnam, werd de eerste stap naar een eigen verkoopkanaal gezet. Daar bleef het niet bij Washingtonmachines, S.T.O.stofzuigers en RTot ziens; Door de jaren heen is er een grote groep ontstaan ​​met veel werkmaatschappijen met belangen in de verzekerings-, vastgoed- en onder meer textiel- en gereedschapsbranche. Naast de winkels in Zaandam volgden vestigingen in Wormerveer, Beverwijk en Weert etc.. Maar daar bleef het niet bij; Samen met de Simon de Wit-groep werden door heel Nederland wasserijen opgezet (die snel gingen sluiten).

De broers Molenaar waren altijd vernieuwend en durfden een kunstje uit te halen. Door hun eigen import konden ze goedkope wasmachines onder hun eigen merk (Bico) en zelfs merkkoelkasten (Zanussi) tegen bodemprijzen aanbieden. Dit werd zeker niet altijd gewaardeerd door de reguliere detailhandel; maar Wastora’s imago werd weer sterker. Als definitieve ‘truc’ namen ze in 1972 voetbalclub AZ over. Dit zorgde voor een nog grotere naamsbekendheid en heeft zeker bijgedragen aan het succes van Wastora.

Maar de Nederlandse markt en economie veranderden zo sterk dat Wastora niet meer zelfstandig kon opereren en werd overgenomen door Philips-dochter It’s Electric.

Ten tijde van de grote brand in 1993 was het warenhuis gegroeid tot ruim 12.000 m2, maar op dat moment was alleen het gebouw zelf eigendom van de Wastora-groep. De warenhuizen werden verhuurd aan verschillende ketens als een soort ‘winkel in een winkel’. De enorme brand bezegelde het lot van Wastora. De wederopbouw en exploitatie van dergelijke warenhuizen werden als onpraktisch beschouwd.

Pas veel later werd aan de westzijde een nieuw gebouw gebouwd. Wat echter bleef was de hechte band tussen ‘Wastora’ en alle Zaankaners die er ooit werkten, voetbalden of winkelden. En vooral de herinnering aan ‘dat sterke vuur’.

---

Voor het afnemen van het groepsinterview over de brand hadden wij de volledige medewerking van Kring Botenmakerstraat 10 en de volgende oud-brandweerlieden die samen met vele andere vrijwilligers de brand in Wastora hebben bestreden.

Door Kees Malingré. Beeldmateriaal: Fam. Oosterveld; Gemeentearchief Zaanstad, JH Prinsze, Wim de Jong, Chris Krijt, Bart Homburg

Regelmatig een jaar uit de geschiedenis van 50 jaar Zaanstad.

In 2024 viert Zaanstad haar 50-jarig jubileum. De afzonderlijke gemeenten Assendelft, Koog aan de Zaan, Krommenie, Westzaan, Wormerveer, Zaandijk en Zaandam hielden op te bestaan ​​en werden samengevoegd tot één gemeente met 125.000 inwoners (nu 160.000). De Huracán blikt vrijwel wekelijks terug in de geschiedenis, beginnend in 1974 tot en met ‘2023’ in december. Van ieder jaar halen wij een gedenkwaardige gebeurtenis terug. We hebben al een conceptlijst met het grootste aantal jaren, maar suggesties (Dat in welk jaar En Omdat) zijn altijd welkom.