Eindelijk een solotentoonstelling van Bert Loerakker in zijn woonplaats Helmond

Bert Loerakker had nog nooit eerder een solotentoonstelling gehad in Helmond, waar hij sinds 1969 woont en werkt. Opvallend, want hij exposeerde vaak in binnen- en buitenland. Zijn kunst is te vinden in ruim dertig openbare collecties, van het Stedelijk Museum in Amsterdam en het Rijksmuseum tot het Frans Hals Museum en diverse musea in Brabant.

Door Anja van den Akker • tentoonstelling fotografie > David van Hout

Tot nu toe maakte zijn werk altijd deel uit van een grotere tentoonstelling in Helmond. Dat hij nu voor het eerst alleen kan spelen, is voor Bert Loerakker (Breda 1948) heel bijzonder. Het vertegenwoordigt een weerzien met talloze werken die ik al jaren uit het oog was verloren. Want na de grote brand in de ‘oude’ Cacaofabriek in 2008, waarbij al zijn werk verloren ging, moest hij opnieuw beginnen. Bovendien had hij nooit nauwkeurig de omvang van zijn werk bijgehouden. Veel ging op de een of andere manier ‘verloren’ en de werken die vóór de brand waren verkocht, lagen overal verspreid. De Fundatie in Zwolle had wat, net als bijvoorbeeld het Stedelijk Museum Schiedam en het Van Abbemuseum. Die werken heeft hij geleend voor deze tentoonstelling, omdat er nu ruimte voor is.

Eenmaal ingepakt, nooit meer uitgepakt

Loerakker is vooral blij met het doek uit 2012 dat Aegon aan het Helmond Museum heeft uitgeleend. Er zijn ook schilderijen in Ierland die hij graag nog eens had willen zien, evenals drie werken in België. Maar dat zou het Helmondse Museum te veel hebben gekost. “Ze stonden mij niet toe om in het buitenland te solliciteren, dus dat heb ik niet gedaan.” Werk dat hij thuis meenam, zoals een serie uit 2012, had hij echter nog nooit eerder tentoongesteld. “Eenmaal ingepakt, nooit meer uitgepakt.” Een mooie kans om het nu te doen, gezien de vele meters muur die beschikbaar zijn. En dat is wat de kunst van Loerakker nodig heeft.

Je zou kunnen zeggen dat een Loerakker geen Loerakker is. Zijn kunst is vooral krachtig in series. Je herkent het werk uit duizenden. Altijd die bijzondere combinatie tussen figuratief en abstract. Steeds weer dat speelveld van twee uitersten. Altijd op zoek naar tegenstellingen en verdeeldheid. Luchten, water, bossen op de voorgrond, op de achtergrond of uiterst links of rechts, altijd onlosmakelijk verbonden met hun abstractie. Een soort ‘vertaling’ van dezelfde kleur of in sterk contrast. Rasters, strepen, kleurblokken. Vaak in een tweeluik, maar ook in een drieluik. Soms plat, soms met een handgemaakte constructie bovenop de figuratieve schildering, waardoor het een extra dimensie krijgt en het verhaal wordt versterkt.

Loerakker: Noem het een anomalie

“Meestal begin ik figuurlijk, maar uiteindelijk ontstaat er een wisselwerking met abstractie. Dan domineert de een, dan de ander. Het schilderen van een landschap geeft mij geen voldoening. Maar ik heb iets met de natuur. Sterker nog, ik denk dat ik het serieel gezien een afwijking noem.” Deze kunst weerspiegelt zijn karakter, zijn twee ego’s. De een is expressief en emotioneel, de ander vertegenwoordigt de rustige kant die rust vindt in de natuur. Volgens hem is zijn drang om te demonstreren geërfd van een mislukte periode op het seminarie. Tijdens zijn priesteropleiding voelde hij zich extreem onderdrukt.

Tegenwoordig schilderen mensen nooit meer. “In de jaren negentig maakte ik ooit portretten, gecombineerd met de natuur. Misschien verzamel ik daarom nu ter compensatie Afrikaanse figuren die mensen vertegenwoordigen”, zegt hij lachend. Hij geeft nooit titels aan zijn werken. Dit duwt de kijker min of meer één kant op, denkt hij. De individuele tentoonstelling toont werken van 1997 tot heden en Loerakker heeft in eigen beheer een catalogus samengesteld die voor 14,95 euro in het museum te koop is.

‘Bert Loerakker. Zonder titel, schilderijen 1997-2023’, tot en met 29 september 2024 in Museum Kunsthal Helmond.

www.museumhelmond.nl

www.bertloerakker.nl

Lees ook mee Cultureel Brabant:
Kunstenaar Bert Loerakker maakt van trauma zijn kracht

© Cultureel Brabant 2024