Hoe een Helmondaar het opneemt tegen een chemiegigant

Stel je voor dat je gezondheidsproblemen krijgt die je dwingen thuis te blijven. En pas jaren later wordt bevestigd dat deze klachten voortkwamen uit nalatigheid van zijn werkgever. Het overkwam Jan de Kloe uit Helmond. Via het platform ‘Stop PFAS Helmond’ zet De Kloe zich in voor meer bewustwording over de invloed van gevaarlijke stoffen op de leefomgeving. Helmond heeft te maken met een sterk vervuilde leefomgeving. En dit heeft impact op de gezondheid van alle inwoners van Helmond.

De Kloe werkte tot hij ziek werd bij Custom Powders in Helmond. Dagelijks kwam hij in aanraking met chemicaliën, waardoor hij niet goed beschermd was. Jaren later ontdekte hij dat de werkomstandigheden onveilig waren, waardoor zijn gezondheid drastisch achteruitging.

Dit bedrijf liet grote hoeveelheden PFAS vrij die in de lucht en bodem terechtkwamen. “PFAS is een verzamelnaam voor duizenden giftige stoffen. Deze stoffen breken niet af en hopen zich niet op in ons lichaam of leefomgeving. PFAS veroorzaken veranderingen in het menselijk lichaam, waaronder ons dag- en nachtritme (ook wel het endocriene systeem genoemd). Deze stof veroorzaakt ook hormonale veranderingen en beïnvloedt onze biochemische klok (hartslag)”, zegt De Kloe.

Meer kwaad dan goed
De stof is schadelijk voor jongeren en ouderen. PFAS komen in kleine hoeveelheden voor in ons voedsel en water. In Helmond zit door de industrie in de omgeving relatief veel van deze stof in de lucht, bodem en water. “Deze stof veroorzaakt veranderingen in het lichaam en dat kan belangrijke gevolgen hebben. PFAS kan bijvoorbeeld autistische kenmerken veroorzaken. Maar als niet bekend is dat dit aan de stof ligt, kunnen er medische fouten worden gemaakt. Als je bijvoorbeeld direct medicijnen krijgt voorgeschreven, is dat slecht voor je.”

PFAS kan ervoor zorgen dat het lijkt alsof kinderen autisme hebben, terwijl dat niet het geval is. “Wanneer een arts die niet op de hoogte is van de aanwezigheid van deze stoffen besluit zijn patiënt als autistisch te bestempelen, heeft dat belangrijke gevolgen. Kinderen krijgen een etiket mee dat niet bij hen past en dat hen meer kwaad dan goed doet. Als vader weet ik waar ik het over heb, omdat ik het met mijn kinderen heb meegemaakt”, zegt De Kloe.

het werk van het leven
Sinds De Kloe ziek thuis zit, is hij onder meer bezig met het op de kaart zetten van de PFAS-problematiek en het vergroten van het bewustzijn over deze problematiek in Helmond. Volgens hem is dat op zijn zachtst gezegd niet eenvoudig: “De gemeente Helmond negeert de ernst van de situatie en blijft met het dossier spelen. Dit betekent dat er geen oplossing is en er zonder voorkennis wordt gewerkt. Er zijn dus nog steeds veel PFAS in de Helmondse leefomgeving. En er wordt niets gedaan om de verspreiding terug te dringen of fouten te corrigeren.”

Het onder de aandacht brengen van de giftige stoffen in de Helmondse lucht, bodem en water is het levenswerk van De Kloe geworden. Bied hulp aan mensen die aan dezelfde kwalen lijden door naar hen te luisteren. Ook voor informatie en kennisdeling op het gebied van PFAS kun je bij hem terecht: “Bewustwording vergroten is mijn doel.”

sollicitatie
De politiek is ermee bezig en er worden vragen gesteld. “Er gebeurt gewoon niet veel. Een WOB-verzoek dat ik in 2018 indiende, bewees dat ik gelijk had, maar er werd niets aan gedaan. “Het was duidelijk dat het werk niet goed werd gedaan, waardoor ik ernstig ziek werd.”

In de aanvraag van WOB wordt tevens gesteld dat de MAC-waarde waaraan De Kloe tijdens zijn werk bij Custom Powders werd blootgesteld, buitensporig hoog was. De MAC-waarde is de maximale concentratie van een gas, damp of nevel of stof in de lucht die op de werkplek aanwezig mag zijn om veilig te kunnen werken. “Een toxicoloog gaf aan dat het om een ​​verhoging ging van duizend keer de toegestane hoeveelheid. Dat brak mijn hart. “Ik wist het niet en ontdekte het pas na veel zoeken.”

Ervaren
Er wordt al jaren onderzoek gedaan naar PFAS in Helmond, maar er is geen oplossing. Volgens De Kloe wordt dit vraagstuk bewust verborgen gehouden. Omdat de aankondiging van wat er gebeurde ‘de kerk op haar grondvesten zou doen schudden’. Custom Powders heeft lange tijd giftige stoffen (in)direct in de rivier de Aa en het gemeentelijk rioolwater gedumpt. Ook de samenwerking die Helmonds bedrijf had met Chemours/Dupont uit Dordrecht kwam eerder in de media aan het licht.

Dupont is een controversieel Amerikaans chemiebedrijf dat in eigen land onder de loep ligt. Maar volgens De Kloe in Helmond kreeg hij “vrij spel”. “In Helmond zijn experimenten gedaan met een nog niet eerder geteste luchtverbrandingstechniek. De uitstoot van schadelijke stoffen vond plaats zonder nabehandeling. Er vond geen inspectie plaats, waardoor het bedrijf lange tijd rustig kon opereren. “Als gemeente mag een buitenlands bedrijf ongecontroleerd lozen in de Aa en het riool.”

Geen leermomenten
Het toxicologisch onderzoek van Chiel Jonkers bevestigde dit misbruik. Helmond bleef niet bij deze ernstige vorm van vervuiling. Fouten zijn geen leermomenten: “De bodem in Helmond is ernstig vervuild, zo blijkt uit onderzoek. Volgens een toxicoloog is de bodem bij Helmond vuiler dan de bodem onder de Chemours-fabriek in Dordrecht.

Op hetzelfde land faciliteerde de gemeente de legale teelt van hennep, die vervolgens werd omgezet in olie. Daarom bevatte deze olie overtollige PFAS die mensen binnenkregen. Dat kan echt niet en is schadelijk voor de gezondheid.”

samenwerking zoeken
Volgens De Kloe was de introductie van de hennepteelt gebaseerd op onvolledige informatie. Dat neemt hij de gemeente kwalijk. Hij geeft aan dat hij geen kruistocht tegen de gemeente voert. Anders. “Het liefst wil ik samenwerken met de gemeente. Ik wil helpen en kijken hoe we dit probleem samen kunnen aanpakken. “De andere kant op kijken is het laatste dat zou moeten gebeuren.”

Tijdens de commissievergadering op 4 juli 2023 verzocht De Kloe om toegang tot alle documenten met betrekking tot de PFAS-problematiek in Helmond: “De enige documentatie die gepubliceerd is, is een schema zonder onderliggende documenten. De Raad heeft het recht om meer informatie te ontvangen om iets te kunnen doen.”

Lees ook het artikel van Omroep Brabant: ‘Het land zit vol met PFAS en de meest vervuilde plekken liggen in Brabant‘