Gouds Dagblad | Het verduurzamen van monumenten wordt steeds makkelijker in Gouda

Breid de regels uit, hanteer duidelijke richtlijnen en zorg voor een heldere informatievoorziening. Dit zijn de belangrijkste aanbevelingen van Arcadis Nederland, dat onderzoek deed naar de effecten van het erfgoed- en duurzaamheidsplan voor de gemeente Gouda. Met dit plan wil de gemeente particuliere eigenaren helpen hun monumenten op een verantwoorde manier te verduurzamen.

Gouda was een van de eerste gemeenten die de duurzaamheid van monumenten faciliteerde. “Sinds het begin van de energiecrisis krijgen we regelmatig de feedback dat de regels nog steeds te streng en beperkend zijn”, zegt onder meer wethouder Thierry van Vugt van Cultuur, Erfgoed en Monumenten. “Daarom hebben wij Arcadis de opdracht gegeven om het project te evalueren, waarbij bewoners nadrukkelijk participeren. We hebben een enquête gehouden en bewonersavonden georganiseerd om een ​​goed beeld te krijgen van waar particuliere monumenteneigenaren mee te maken hebben.”

Het verduurzamen van monumentaal erfgoed is een uitdaging die zich ook voordoet in andere gemeenten met middeleeuwse stadskernen, zoals Leiden, Haarlem en Dordrecht. Van Vugt noemt die uitdaging ‘evenwicht’. “De aantrekkingskracht van Gouda op inwoners en bezoekers wordt bepaald door onze middeleeuwse binnenstad. “Wij willen dat erfgoed behouden en doorgeven aan toekomstige generaties.”

Er kunnen veel winsten worden gemaakt

Vanuit het oogpunt van circulariteit (het langdurig gebruik van grondstoffen en bouwproducten) zijn de monumenten op zichzelf duurzaam dankzij hun ouderdom. “Maar in gebruik zijn ze dat niet. Er valt nog veel te winnen. Duurzame opwekking en energiebesparing kunnen in monumenten hand in hand gaan”, zegt wethouder Michel Klijmij-van der Laan (o.a. Duurzaamheid, Circulariteit en Energie).

Gouda is een historische stad met een beschermd stadslandschap en ruim 1200 monumenten. Elk monument is uniek. Het verduurzamen van monumenten vraagt ​​daarom om maatwerk; bijvoorbeeld bij gebruik van zonnepanelen (mogen deze zichtbaar zijn vanaf de straat of niet?) en bij isolatieglas (is schade aan een historisch houten kozijn door dikker glas wel of niet?)

De overheid is, net als een gemeente, in beginsel voorstander van uniform beleid (wetten en regels die voor iedereen in gelijke mate gelden). Maar omdat ieder monument uniek is, is zo’n uniforme aanpak om gebouwen met historisch-culturele waarde te verduurzamen eigenlijk onrealistisch. Tegelijkertijd zijn er duidelijke richtlijnen nodig om particuliere monumenteneigenaren te begeleiden.

Begin met aanbevelingen

“Daarom”, zegt wethouder Van Vugt, “moet het verbeteren van het erfgoed- en duurzaamheidssysteem zorgvuldig gebeuren en dat kost tijd. Wij gaan in ieder geval aan de aanbevelingen van Arcadis werken en hopen er deze zomer een aantal te kunnen implementeren. “We hopen in de tweede helft van dit jaar een herziene regeling te kunnen presenteren.”

Wat wel van kracht blijft, is het advies van de gemeente aan (particuliere) monumenteigenaren om altijd eerst de monumentenadviseurs van de Omgevingsdienst Midden Nederland te raadplegen voordat er wordt gestart met de verduurzaming van het monument. Dit kan later problemen helpen voorkomen.

Van Vugt: “De gemeente steunt onvoorwaardelijk de duurzaamheidsambities van eigenaren van monumentale panden en wil niet veeleisend zijn bij de toepassing van de regels. Tegelijkertijd verdedigen wij, rekening houdend met ons bestuursakkoord ‘Goudapas’, met kracht het behoud van ons monumentaal erfgoed.”