Film ‘Anton de Kom, wij slaven van Suriname’ bij Filmhuis Gouda

Door •
ZoGouds.nl •
Dinsdag 23 april 2024 om 12:01

De film ‘Anton de Kom, Wij Slaven van Suriname’ is de eerste van drie dit jaar in de langstlopende filmreeks over het slavernijverleden bij Filmhuis Gouda. Regisseur Frank Zichem (1945) is woensdag 24 april om 20.00 uur, op de sterfdag van Anton de Kom, uitgenodigd in het Filmhuis om zijn documentaire over Anton de Kom toe te lichten.

Activist en schrijver

Wij, de Slaven van Suriname, vertelt over de inspirerende activist en schrijver Anton de Kom (1898-1945), die streed voor het respect en het zelfbestuur van de Surinamers. Aan de hand van het verhaal van zijn leven, door gesprekken met zijn kinderen en collega’s, maar ook aan archiefbeelden van onder meer zijn vrouw, vertelt de film ook een belangrijk deel van de geschiedenis van Suriname.

Als nationalist was De Kom actief in de antikoloniale beweging in Nederland en Suriname en was hij een voorstander van mensenrechten en vakbonden. Volgens hem was vrij zijn alleen mogelijk als je zelfrespect had, dat wil zeggen door jezelf eerst te kennen en te waarderen. In de geschiedenisboeken van die tijd was echter niet veel over Suriname te vinden. Daarom werkte hij vanaf 1930 aan een boek over Suriname en haar geschiedenis, dat uiteindelijk in 1934 verscheen onder de titel ‘Wij, Slaven van Suriname’, dat eveneens in de kolonie verboden was.

zwarte dinsdag

Als jonge afgestudeerde verliet De Kom in 1920 Suriname en kwam in Nederland terecht. Door zijn werk ontmoette hij in 1922 zijn toekomstige vrouw (Nederlandse) en moeder van zijn kinderen. Hij nam actief deel aan tal van linkse organisaties en begon aan zijn boek te werken. Na een kort verblijf in Suriname in 1932 werd hij tijdens de “Zwarte Dinsdag”-demonstraties gearresteerd en vervolgens met zijn gezin op een schip naar Nederland verscheept. Daar kon hij, zelfs na de publicatie van zijn boek, onmogelijk werk vinden. Na de Duitse inval schreef De Kom voor het Nederlandse (communistische) verzet. In de zomer van ’44 werd hij verraden en naar het concentratiekamp Sachsenhausen gedeporteerd. Hij zou de oorlog niet overleven. Anton de Kom werd in 2020 opgenomen in de historische canon van Nederland.

Frank Zichem (Paramaribo, 14 juli 1945) is regisseur van televisieprogramma’s, documentaires en dramaseries. In de reeks films over het slavernijverleden vertoonde Filmhuis eerder de documentaire Katibo Ye Ye over de transatlantische slavenhandel van Afrika naar Zuid-Amerika. Daarin beschreef hij hoe het slavernijverleden vandaag de dag nog steeds impact heeft.