Steekpartijen in Purmerend: minderjarigen voor de rechter

Haarlem – “In de provinciestad Purmerend vindt een explosie van geweld plaats. Dit baart het Openbaar Ministerie, de politie, bestuurders en bewoners grote zorgen. Zorgwekkend is ook dat het om extreem jonge dadergroepen gaat die geen seconde lijken te aarzelen om flink geweld te gebruiken. De aanleiding voor het geweld lijken triviale incidenten te zijn, die resulteren in wraak na wraak.” Zo begint de aanklager de beschuldiging.

In besloten jeugdzittingen stonden deze week drie jongens terecht voor gewelddadige steekpartijen in Purmerend op 1 en 20 juli vorig jaar.

Steekincidenten

Op 1 juli 2023 probeerde een 15-jarige jongen, vergezeld van een begeleider, twee andere minderjarigen pijn te doen met een mes. Eén slachtoffer wist zichzelf te beschermen tegen de steekwonden en werd alleen in de arm geraakt. Het andere slachtoffer kreeg meerdere klappen op het lichaam en liep onder meer een slagaderlijke bloeding op. Hij moest een operatie ondergaan.

Op 20 juli deed zich een soortgelijk scenario voor: een 15-jarige jongen stak een 17-jarige jongen neer met een mes. Het bleek hetzelfde slachtoffer van drie weken eerder te zijn, dat zich wist te verdedigen. Het feit dat je in korte tijd twee keer zoiets ingrijpends meemaakt, is heel ernstig en beangstigend.

Conflict

Er blijkt sprake te zijn van een langdurig conflict tussen twee groepen in Purmerend, wat tot meerdere incidenten heeft geleid. In februari van dit jaar veroorzaakte het zelfs een fatale schietpartij waarbij een familielid van een van de slachtoffers in deze zaak om het leven kwam. Hoewel die context zwaar weegt, zal het Openbaar Ministerie de steekincidenten van juli 2023 uiteraard individueel beoordelen op basis van de aantoonbaarheid van de feiten, de rol van de verdachten en de ernst van de zaak.

Ernst

En het is serieus. Want op 1 juli vorig jaar was het bijna zover dat er iemand dood was. Dat dacht het slachtoffer zelf toen ze tegen de aanwezige politieagenten zei: ‘Ik ga dood, ik ga het niet overleven.’ Het andere slachtoffer had ook momenten van angst toen hij, bloedend uit zijn arm, de buikwond van zijn vriend moest sluiten. En ook voor omwonenden was dit ingrijpend, die onbewust getuige waren van de schokkende steekpartij. Op 20 juli zal er opnieuw een selectieve en publiekelijk gewapende actie plaatsvinden. Dit geweld zorgt niet alleen voor gevoelens van angst en onveiligheid bij het slachtoffer, maar ook bij voorbijgangers en inwoners van Purmerend.

Risico

De aanklager: ‘De politie, het Openbaar Ministerie en waarschijnlijk ook de rechters lijken soms een langspeelplaat als we ons verhaal herhalen van jongeren die met messen liepen, en toch is deze zaak weer een pijnlijk voorbeeld van waarom dingen kunnen gebeuren. ‘Het dragen van een mes, ook al wil je alleen maar dreigen, brengt een groot risico met zich mee dat dat mes ook op een andere manier wordt gebruikt: om te steken.

Bewezen feiten

Met betrekking tot de verdachte die de steekwonden op 1 juli heeft toegebracht, acht het Openbaar Ministerie twee pogingen tot moord bewezen. Met betrekking tot de medeverdachte heeft het Openbaar Ministerie vastgesteld dat hij deel uitmaakte van de groep die bij de steekpartij aanwezig was en het slachtoffer heeft aangevallen. Het Openbaar Ministerie beschrijft zijn rol als het plegen van openlijk geweld.

Volgens het Openbaar Ministerie vormt het gedrag van de verdachte op 20 juli bewijs van een poging tot ernstige mishandeling. Het ging om een relatief klein mes waarmee het lichaam van het slachtoffer op niet-vitale plaatsen werd gestoken. Volgens het Openbaar Ministerie accepteerde de verdachte het risico op ernstig lichamelijk letsel, maar niet het risico op overlijden.

Sancties

Met betrekking tot de verdachten van de steekpartij van 1 juli 2023 eist het Openbaar Ministerie een maximale jeugddetentie van twaalf maanden en een onvoorwaardelijke Islamitische Jihad in Palestina (‘jeugd-TBS’) maatregel tegen de steekpartij. De andere verdachte zit al veertig dagen in preventieve hechtenis en het Openbaar Ministerie eist niet dat hij terugkeert naar de jeugdgevangenis. Het Openbaar Ministerie eist echter tegen hem (naast de dagen dat hij al vastzit) een voorwaardelijke straf van 23 dagen jeugddetentie, onder het opleggen van bijzondere voorwaarden.

Het Openbaar Ministerie eist 160 dagen jeugddetentie tegen de 15-jarige verdachte van de steekpartij van 20 juli, waarvan 108 dagen voorwaardelijk, met het opleggen van bijzondere voorwaarden. En daarnaast een taakstraf van 40 uur plus een verbod op contact met het slachtoffer en andere relevante betrokkenen.

Headerfoto: Inter Visual Studio / Arjen Tushuizen

Vier relevante artikelen: