RTV Purmerend.nl – Heyboer staat weer in de spotlight: “De ultieme vrijheid vond ik in Den Ilp”

Opvallend, eigenzinnig en soms controversieel. Dit geldt voor sommige kunstenaars, maar Anton Heyboer was aantoonbaar beter bekend dan zijn werk. Afkeer van status, normen en waarden. Vanaf 1 juni is in het Purmerends Museum een ​​tentoonstelling over zijn leven te zien. We spraken met de directeur van het museum, Moncef Beekhof.

Krak, barst. Onder de schoenen ligt grind van begraafplaats Purmerland. Hier, aan de Purmerlanderrijweg, een paar kilometer van Purmerend, ligt de rustplaats van een van de grootste kunstenaars. Een bekende Nederlander, maar vooral een zeer bekende schilder. Anton Heyboer woonde met zijn vier vrouwen in Den Ilp. De vijfde vrouw was zijn kunsthandelaar aan de overkant van de straat. “In Den Ilp vond hij maximale vrijheid”, zegt Moncef Beekhof. (Tekst gaat verder onder video)

In de loop van de tijd bezochten talloze programma’s Heyboer. Dat geldt ook voor André van Duin.

Het is bijna tijd om de tentoonstelling over het leven van Anton Heyboer te openen. “Als naaste buur vinden wij het belangrijk om daar aandacht aan te besteden.” De afgelopen jaren hebben Beekhof en zijn team grote stappen gemaakt. Het museum is gerenoveerd en er zijn ook verschillende tijdelijke tentoonstellingen. Geïnteresseerden kunnen nu bijvoorbeeld de tentoonstelling over het werk van karikaturist Frank Muntjewerf bekijken en binnenkort de schilderijen van Anton Heyboer bewonderen. “Maar er zijn ook veel gravures”, vult Beekhof aan. “Hij is er echt mee opgegroeid.”

Anton Heyboer werd op 9 februari 1924 geboren in Indonesië. Specifiek op het eiland Sumatra, in Sabang. De Tweede Wereldoorlog is, zoals voor veel tijdgenoten, een beslissende periode in Heyboers leven. Ze zetten hem aan het werk in Berlijn, maar hij weet te ontsnappen. Diep getraumatiseerd vlucht hij naar Nederland. Begin jaren vijftig werd hij opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Het werkt niet meer. “In het ziekenhuis ontdekte hij dat kunst hem helpt.”

Na twee huwelijken, de komst van twee kinderen en evenveel echtscheidingen vond hij rust in Den Ilp bij zijn derde vrouw, Maria. Het was het begin van een commune die uiteindelijk uit vijf vrouwen zou bestaan. ‘Heyboer kon er niet tegen om burgerlijk te zijn, beperkt te zijn en te voldoen aan de verwachtingen van anderen. In Den Ilp kon hij vrij zijn.’

Heyboer woonde ruim veertig jaar in Den Ilp.

Als je aan de werken van Heyboer denkt, denk je waarschijnlijk meteen aan dansers en kippen. In allerlei kleuren en varianten. Maar er zijn nog veel meer werken. Denk bijvoorbeeld aan verschillende schilderijen van vrouwen en abstracte tekeningen van schepen.

Voor de tentoonstelling op de Purmerendse Kaasmarkt werd de medewerking gezocht van de tweelingzusjes Trees en Willy van Kleef. De zusters bezochten Heyboer en zijn vrouwen periodiek. “In die jaren vormden ze een bijzondere collectie. We werken gewoon met ze samen om er zeker van te zijn dat de werken echt zijn.” (Tekst gaat verder onder afbeeldingen)

De Ilper werd wereldberoemd met zijn abstracte werken.

Hoewel er al twee maanden zijn verstreken sinds de honderdste geboortedag van Anton Heyboer, benadrukt Beekhof dat deze bijzondere mijlpaal niet in stilte voorbij zal gaan. Om deze reden wil het museum in dit jubileumjaar samenwerken. “Er zijn gesprekken met de gemeente Landsmeer, maar ook met de bioscoop op de hoek. Het zou goed zijn als ze een documentaire over Heyboer zouden kunnen vertonen.”

Terugkeer naar kerkhof Purmerlander. Het is een rustige en vredige plek, af en toe passeert er een auto. Een van de grootste kunstenaars van de 20e eeuw heeft vrede gevonden.

Afbeeldingen beschikbaar gesteld door het Purmerends Museum.