30,6 duizend daklozen in Nederland

In dit onderzoek worden verschillende groepen als dakloos beschouwd. Dit zijn mensen die buiten of in een auto slapen, in kraakpanden en vakantiehuizen of mensen die noodopvang bezoeken. CBS telt ook mee als daklozen die geen eigen woonruimte hebben en bij familie, vrienden of kennissen verblijven. Mensen in tijdelijke opvang worden als dakloos geteld als het verblijf van korte duur is. Het onderzoek richt zich op daklozen tussen de 18 en 65 jaar die zijn opgenomen in het bevolkingsregister van een Nederlandse gemeente. Deze groep valt binnen de zogenaamde ETHOS-classificatie.

Bijna 31 duizend daklozen

Begin 2023 schatte het CBS het aantal daklozen tussen de 18 en 65 jaar op 30,6 duizend. Dit betekent dat er ongeveer evenveel daklozen zijn als in 2021. Op 1 januari 2022 waren er nog 26,6 duizend mensen dakloos. Toen het CBS in 2009 deze statistiek ging gebruiken, waren 17,8 duizend mensen dakloos.

Meer daklozen in registraties

Begin 2023 konden ongeveer 9 duizend daklozen worden geregistreerd. Dit zijn bijvoorbeeld mensen met een postadres in een hostel, met een bijstandsuitkering voor mensen zonder adres of daklozen die in aanraking zijn gekomen met de reclassering. Vanaf 2020 bedraagt ​​het aandeel daklozen dat in de registers is geregistreerd ongeveer 30 procent van alle daklozen. Van 2011 tot en met 2018 was dit gemiddeld 25 procent.

Niet alle daklozen zijn in deze registers terug te vinden, omdat zij niet altijd gebruik maken van de voorzieningen of in aanraking komen met de autoriteiten. Het CBS schat deze minder zichtbare daklozen in, zoals zij die bij vrienden of familie verblijven. Dit geschatte aantal daklozen is in de loop der jaren relatief afgenomen. De schattingsmethode is ontwikkeld om (deels) verborgen groepen in kaart te brengen en is alleen toepasbaar op personen die in administratieve bronnen zouden kunnen voorkomen. Dit betekent dat bijvoorbeeld mensen zonder geldige verblijfsvergunning of mensen die vanwege hun leeftijd (jonger dan 18 jaar of ouder dan 65 jaar) geen bijstandsuitkering ontvangen, niet worden meegeteld in het aantal daklozen.

Meer daklozen geboren in andere Europese landen

De samenstelling van de daklozenpopulatie is qua herkomst licht veranderd. Begin 2023 was 8 procent van de daklozen geboren in een ander Europees land dan Nederland. In 2022 was dat nog 5 procent. Binnen deze groep is het aantal vrouwen en het aantal jongeren (18 tot 27 jaar) toegenomen. Tot deze groep kunnen ook arbeidsmigranten behoren, maar het is niet mogelijk deze in kaart te brengen.

De toename van de groep geboren in een ander Europees land is de enige verandering die begin 2023 zichtbaar zal zijn in de samenstelling van de daklozenpopulatie. Op enkele fluctuaties na is deze samenstelling door de jaren heen nauwelijks veranderd. De overgrote meerderheid van de daklozen in 2023 waren mannen; ruim 80 procent. 20 procent van de daklozen was tussen de 18 en 27 jaar oud, 61 procent tussen de 27 en 50 jaar oud en 19 procent tussen de 50 en 65 jaar oud.

Het merendeel van de daklozen in de grote steden is niet van Nederlandse afkomst.

36 procent van de daklozen staat ingeschreven in een van de vier grote steden (Rotterdam, Amsterdam, Den Haag of Utrecht). In de vier grote steden (G4) is 80 procent van de daklozen niet van Nederlandse afkomst. In de rest van Nederland is dat 55 procent. Binnen de G4 zijn er relatief veel daklozen die buiten Europa zijn geboren (42 procent), of waarvan minimaal één ouder buiten Europa is geboren (28 procent). Buiten de G4 is dit 29 en 16 procent.

Meer CBS-onderzoek naar dakloosheid

Het CBS blijft onderzoek doen naar daklozen, de zogenaamde Daklozenmonitor. Dit onderzoek richt zich op het volgen van daklozen in tijdelijke en noodopvangcentra. Het onderzoek begint op gemeentelijk niveau. Dit moet in de toekomst een landelijk beeld opleveren. De eerste resultaten worden verwacht in het najaar van 2024.

Bron: CBS