De Italiaanse immigrant Danilo Agnoli (1945-2024) maakte met IJssalon Italia de stad Gouda tot wat het nu is

De tentoonstelling is van 11 mei tot en met 27 oktober te zien in het Gouda Museum Italië ijssalon Getoond wordt een eerbetoon aan de geliefde ijsmaker Danilo Agnoli, die op 25 januari op 79-jarige leeftijd overleed. In Gouda kende iedereen de eigenaar van Italia, het bedrijf gelegen in het hart van de stad, op enkele tientallen meters van de monumentale trappen van het stadhuis. Iedereen die daar trouwde, kon in trouwpak of trouwjurk direct naar Italië, waar de eigenaar al gratis ijs had klaargemaakt voor het bruidspaar.

Agnoli, geboren in Conegliano, 40 kilometer van Venetië, maakte van Italië veel meer dan een ijssalon. Het was een ontmoetingsplaats. Mensen van de markt sloten er hun dag af, studenten kwamen langs tijdens een pauze en Marokkaanse gastarbeiders dronken er koffie en brachten meteen ingewikkelde Nederlandse formulieren mee, die Agnoli vervolgens voor hen invulde. Hij wist als geen ander hoe moeilijk het was om een ​​leven op te bouwen in een nieuw land.

Opgegroeid in Italië in een gezin met vijf kinderen, volgde hij zijn vader Ugo op als eigenaar van de Goudse ijssalon in de jaren zeventig. Hij kwam in de jaren dertig naar Nederland omdat hij, zoals veel Italianen uit die tijd, geen baan had. in zijn land en zag in Nederland ruimte voor een nieuw concept: een ijssalon.

Werk non-stop

Het betekende non-stop werken. Vroeg in de ochtend opende Agnoli de deuren van Italië, om ze ‘s avonds weer te sluiten. En dat van april tot en met oktober. Als het seizoen eindelijk ten einde was, was er altijd nog de administratie die zich tijdens de drukke zomermaanden had opgestapeld. Het was de achterkant die voor velen onzichtbaar bleef. Klanten zagen vooral een vrolijke ijscoman, van wie veel inwoners van Gouwen precies wisten welk ijs ze lekker vonden.

In de wintermaanden keerde hij zoals gewoonlijk met zijn gezin terug naar Conegliano. “Toen was hij helemaal de weg kwijt”, zegt zijn vriend Herman Lammers. Ook Agnoli sloot in het najaar van 2002 de deur achter zich, maar deze keer zou hij nooit meer terugkeren.

Iedereen die langs de winkel liep en naar binnen keek, kon de bekende meubels nog zien. Het leek alsof de zaak net weer open was gegaan, maar in werkelijkheid al zeventien jaar gesloten was. Het wakkerde de speculatie in Gouda aan. Wat is er met Danilo gebeurd?

Herman Lammers bleef zijn vriend in Italië bezoeken. Hij weet het antwoord: gezondheidsproblemen. ‘Danilo liep altijd als een pinguïn. Maar nu begonnen zijn benen veel pijn te doen. Die lange dagen, al dat staan, hadden hun tol geëist. Ik was wakker.

goede herinneringen

Wat overbleef was melancholie. Er is zelfs een Facebookpagina waar inwoners van Gouwen hun herinneringen aan ijssalon Agnoli delen. En in 2018 kreeg het rode neonbord van het bedrijf een plek in het Gouda Museum. Dat besefte ook de nieuwe directeur, Friezin Femke Haijtema. ‘Als ik de inwoners van Gouda vroeg naar de achtergrond van die neonletters, was er zonder uitzondering altijd een sprankeling in hun ogen. Zoete herinneringen volgden. “Het leverde zoveel energie op dat ik meteen wist: hier moeten we meer mee doen.”

Bovendien, zegt hij, omdat Agnoli iets groters vertegenwoordigde. ‘Hij maakte deel uit van een golf Italianen die huis en haard verlieten om aan de armoede in hun land te ontsnappen. Ze waren er kapot van omdat ze in twee werelden leefden. Maar immigranten zoals hij hebben de stad gemaakt tot wat ze nu is. Juist in deze polariserende tijden vind ik het belangrijk om dat verhaal te vertellen. Danilo Agnoli is een icoon van Gouda.’