De Overijsselse erfgoedsector leunt sterk op vrijwilligers

Zwolle – Nieuw onderzoek levert belangrijke nieuwe informatie op over de samenstelling, participatie en impact van erfgoedvrijwilligers in Overijssel.

Het onderzoek werd in 2023 uitgevoerd in opdracht van het Provinciaal Overleg Erfgoedinstellingen (OPEN) en werd uitgevoerd door PON & Telos en Puyrhulla Onderzoeksconsulenten in samenwerking met provinciale erfgoedorganisaties. Erfgoedplatform Overijssel, onderdeel van de Overijssel Academie, coördineerde het deelonderzoek voor Overijssel. De vragenlijst is verspreid onder ruim 250 erfgoedorganisaties in Overijssel.

Erfgoedvrijwilligers Overijssel in beeld

Uit onderzoek blijkt dat er in Overijssel 9.500 erfgoedvrijwilligers zijn die belangeloos ruim 17.000 uur per week werken. De verwachting is dat dit de ondergrens is, maar in de praktijk liggen deze cijfers zelfs nog hoger. Opvallend is dat 95% van de erfgoedvrijwilligers zich inzet voor lokale initiatieven en dat driekwart van hen al meer dan 10 jaar betrokken is bij een organisatie.

Marjanne Romkes-Foppen, erfgoedtrainer: “Dit zegt niet alleen iets over de sterke verbondenheid die de vrijwilligers voelen met de initiatieven waar zij zich voor inzetten, maar dat zij experts zijn op het gebied van lokale en regionale verhalen en bronnen.” Maar liefst driekwart van de Overijsselse erfgoedinitiatieven draait uitsluitend op energie.
vrijwilligers. Ook de verhouding tussen het aantal vrijwilligers en betaalde krachten is in Overijssel relatief hoog vergeleken met andere provincies.

Marjanne RomkesFoppen: “Dit bevestigt het beeld dat de vele actieve erfgoedvrijwilligers van Overijssel een cruciale rol spelen in het beheer, behoud en de promotie van ons provinciaal erfgoed: van geschiedenis, tradities, feesten en taal tot collecties, historische gebouwen en eigendommen. “Erfgoedvrijwilligers zijn de pijlers waarop het Overijsselse erfgoed rust.”

Een ander belangrijk resultaat is dat ruim de helft van de erfgoedinitiatieven betrekking heeft op zowel materieel als immaterieel erfgoed. En dat de sector vergrijst: slechts 5% van de vrijwilligers is jonger dan 44 jaar. Dit is een grote zorg voor de toekomst.

Behoefte aan ondersteuning

In het onderzoek is ook uitgebreid gekeken naar de behoeften van de Overijsselse erfgoedvrijwilligers. Het gaat vooral om hulp bij het vinden en aanvragen van subsidies, het werven van nieuwe vrijwilligers en het bereiken van nieuwe doelgroepen.

Erfgoedtrainer Marjanne concludeert: “Het onderzoek bevestigt voor ons hoe belangrijk het is om de Overijsselse erfgoedvrijwilligers als dragers van onze erfgoedsector te blijven ondersteunen en adviseren. Bij Platform Overijssels Erfgoed doen we dit al door nieuws, ontmoetingen en inzichten aan te bieden via ons online platform www.erfgoedplatformoverijssel.nl. Ook bieden wij een platform voor verhalen van erfgoedvrijwilligers en (regionale) erfgoedverhalen. Wij zijn blij dat de meeste erfgoedorganisaties in Overijssel ons en onze activiteiten al kennen. Met de onderzoeksresultaten in de hand kunnen we proberen het aanbod van het Platform Overijssels Erfgoed nog beter af te stemmen op de levensomstandigheden.
behoeften in het veld. “

Lees hier meer over het onderzoek en de acties die het Platform Overijssels Erfgoed onderneemt naar aanleiding van het onderzoek.

Erfgoedplatform Overijssel is een provinciale vereniging die de kleinere Overijsselse erfgoedinstellingen en hun vrijwilligers ondersteunt. Zie ook www.erfgoedplatformoverijssel.nl.