De passagierslijst van de MH17 arriveerde in de avond. Ze markeerde vijf kruisen

“Hoe lang is het geleden, oma?” vraagt ​​een meisje met een paardenstaart.

“Je bent toen net één geworden, dus in eerste instantie weet je er niets meer van”, zegt oma.

Het meisje staat samen met haar opa en oma aan de rand van het Dudokpark in Hilversum, bij een gedenkteken voor de slachtoffers van de MH17-ramp. Ruim honderd mensen verzamelden zich woensdagochtend om hem heen en binnenkort begint de herdenkingsdienst. Ze dragen mooie kleding, sommige mannen dragen pakken. Vandaag is het tien jaar geleden dat vlucht MH17, onderweg van Amsterdam naar Kuala Lumpur, werd neergeschoten door een Russische Boekraket. Alle 298 passagiers, waaronder 196 Nederlanders, kwamen om.

‘Dus wat is er gebeurd, oma?’ De grootmoeder omhelst haar kleindochter van achteren en begint in haar oor te fluisteren. Je kunt fragmenten horen van wat hij zegt. “Vliegtuig.” “Ze werden na weken opgehaald.” “Familieleden.”

Het meisje zwijgt als haar grootmoeder klaar is met spreken. Hij heeft tranen in zijn ogen en snuit zijn neus.

Het orkest begint de ‘Hymne van Hilversum’. Burgemeester Gerhard van den Top steekt de straat over van het gemeentehuis naar het monument. Met een groep familieleden. Het monument bestaat uit vijftien bronzen zonnebloemen, één voor elk slachtoffer van de Hilversumse ramp. De zonnebloemen verwijzen naar het Oekraïense zonnebloemveld waar het wrak van het vliegtuig terechtkwam.

Lijkauto’s door de straten

Woensdagmiddag vindt op Schiphol een nationale herdenking van MH17 plaats, maar ook in Hilversum wordt de ramp ieder jaar lokaal herdacht. Relatief veel van de slachtoffers kwamen uit Hilversum. En het is de plaats waar destijds alle stoffelijke resten naartoe zijn gebracht. In de kazerne van korporaal Van Oudheusden werden 296 van de 298 slachtoffers geïdentificeerd. Veel Hilversumers herinneren zich nog hoe lijkwagens door de straten reden.

Deze ochtend komen verschillende mensen met officiële functies aan het woord: de kapelaan van de kazerne, de burgemeester, een pastoor. Maar vooral tijdens de toespraken van de nabestaanden klinkt er gesnik en verdwijnen de wijsvingers onder de zonnebril. En laagvliegende vliegtuigen klinken ineens luider.

Eerst is de vader van wijlen Quinn Schansman aan de beurt. Hij begint met het bedanken van de aanwezigheid van ‘de Amerikaanse delegatie’. Ook zij zijn familieleden van de Hilversumse slachtoffers. Onder hen drie tieners die op een rij staan ​​naast het bankje met daarop alle namen van de overleden inwoners van Hilversum. Sinds het begin van de herdenking vegen de meisjes een constante stroom tranen van hun wangen. Hun zomerjurken wapperen in de wind.

‘Tien jaar desinformatie’

De vader van Quinn Schansman leest een droevig gedicht voor dat zijn dochter schreef over het verlies van haar broer, maar het richt zich vooral op Rusland en de Russische president Vladimir Poetin. “Het is tien jaar geleden dat de 18-jarige Quinn uit de lucht werd geschoten door een raket die door Poetin was goedgekeurd en tien jaar lang door Poetin zelf werd ontkend.” Hij heeft het over tien jaar ‘misinformatie van de kant van de Russen’. “Rusland steekt ons de middelvinger op. Een middelvinger richting de internationale rechtsorde.”

Als de geestelijk adviseur aan het woord is en er een wit lint aan een kruis hangt, rent iemand uit de gemeente naar de lessenaar om een ​​glas water te halen. Hij brengt het naar een van de Amerikaanse tieners, die nu verwoest in een stoel zit. Ze had zich slecht gevoeld. Een ander meisje tilt haar haar op en zwaait met haar andere hand achter haar nek.

Dan is er een toespraak van de vrouw die haar dochter, haar schoonzoon en haar kleinkinderen verloor. “Op Schiphol verschijnt ‘s nachts de passagierslijst: als je wilt, zet dan een kruisje bij de persoon in kwestie. ‘Vijf kruisen.’ Ook leest hij een gedicht voor: “Mijn liefste, ik stuur je een duif met een rode borst, want niemand zal schieten op een boodschap die rood is. Ik zal mijn duif hoog de lucht in lanceren en alle jagers zullen denken dat het de zon is.’

De groep toeschouwers is uitgebreid met gestopte fietsers. Een vrouw die langskwam met haar hond ging op een van de stoelen zitten en nam het dier op schoot. Probeer te voorkomen dat hij je nek likt. Af en toe werpt het publiek geïrriteerde blikken op de auto’s en scooters die niet de moeite hebben genomen uit te wijken om de herdenking niet te verstoren.

Zonnebloemen

Ook de man die zijn broer en zijn gezin verloor richt zijn toespraak vooral op Rusland. “Zonder enige kans werden ze neergeschoten met een Boekraket en raakten zo onderdeel van een conflict waar ze buiten stonden.” Hij benadrukt dat het motief voor de aanval nog niet is opgehelderd. En dat het nieuws over de oorlog in Oekraïne elke dag ‘de wonden van familieleden’ openrijt.

De herdenking wordt afgesloten door Pieter Broertjes, ten tijde van de ramp burgemeester van Hilversum. Lees de namen van de vijftien slachtoffers voor en neem een ​​minuut stilte in acht. Tenslotte plaatsten familieleden zonnebloemen voor het monument. Zoals de voormalige Hilversumse stadsdichter Robert Grijsen schreef: “De bloemen die ooit mensen waren.”

Delen





E-mail de redacteur