296 MH17-slachtoffers werden “thuisgebracht” – twee niet, wat DNA-expert Lex | RTL Nieuws

Waar was u toen u hoorde over de ramp met de MH17? “In de auto, met twee kompanen op weg naar Utrecht. Daar zou op een persconferentie bekend worden gemaakt dat de serieverkrachter uit Utrecht was opgepakt, mede vanwege een door ons gevonden DNA-match”, zegt Lex (62). .

Het grootste identificatieonderzoek ooit uitgevoerd

“Naarmate er meer nieuws binnenkwam, beseften we steeds meer dat er ook Nederlanders in het vliegtuig zaten. We wisten dat we slachtoffers bij grote rampen konden identificeren; dat hadden we vier jaar eerder ook gedaan met de slachtoffers van de vliegramp in Tripoli (waarbij 103 mensen overbleven). dood en slechts één Nederlands kind overleefde, red.). “Dus hebben we snel besloten: als ons gevraagd wordt, doen we dit, kunnen we dit.”

Het zou het grootste identificatieonderzoek zijn dat ooit in Nederland is uitgevoerd. Er werden ongeveer 5.000 ‘lichaamsdelen’ onderzocht, zoals Lex ze noemt omdat volgens zijn nabestaanden de minst vervelende term te vinden is. Alles om de slachtoffers ‘thuis’ te brengen. “Waar ze thuishoren, bij hun dierbaren.”

Tien jaar later herinnert Lex zich die periode vaker. Het was “een achtbaan, emotioneel en tegelijkertijd heel prettig om te mogen doen.” “Het was een verschrikkelijke en onvoorstelbare ramp, met 298 volkomen onschuldige slachtoffers. En het had iedereen kunnen overkomen: iedereen had in dat vliegtuig kunnen zitten dat op vakantie was en iedereen had iemand kunnen kennen die daarin zat. “We kunnen tenminste iets doen voor de slachtoffers en hun families.”

Terug van vakantie

Een aantal collega’s keerde zelfs op vakantie terug van huis om bij terugkomst in Nederland direct aan de slag te gaan. Dat was 23 juli. De eerste stoffelijke resten van het lichaam arriveerden in Eindhoven, waarna ze in colonne door veertig lijkwagens naar de kazerne van korporaal van Oudheusden in Hilversum werden gereden, terwijl onderweg veel mensen hun respect betuigden.

“Het was heel surrealistisch om die stoet lijkwagens te zien en tegelijkertijd gebeurde alles met zoveel respect. De manier waarop ze in Eindhoven aankwamen, met de ceremonie daar, en hoe ze vervolgens naar Hilversum werden gebracht. Het was heel indrukwekkend Ik realiseer me dat die auto’s vol zaten met mensen die op vakantie gingen en nu zo thuiskomen. Ik denk dat wij er bij het NFI met dezelfde emoties naar kijken als de rest van Nederland.

Grote solidariteit

“En tegelijkertijd waren we nog steeds: we hadden een enorme taak voor de boeg en we wilden het allemaal heel graag goed doen. Ik besef dit nu nog meer dan toen we werkten: de saamhorigheid was zo groot. Er waren veel verschillende betrokken deskundigen (detectives, familiecontacten, defensiepersoneel, onderzoekers) met verschillende nationaliteiten, culturen en overtuigingen en we waren allemaal gefocust op één doel: de slachtoffers naar huis brengen.”

Hiervoor werden alle opties in ogenschouw genomen. Van de slachtoffers werden voorwerpen verzameld waarop hun DNA kon worden gevonden: tandenborstels, kammen, kleine kinderknuffels (“ze worden vaak overspoeld”) en zelfs een gebruikte luier. Van familieleden werd DNA verzameld. En de nieuwste DNA-technieken werden gebruikt om zelfs de kleinste lichaamsdelen te identificeren.

Horror-symbool

“Die luier, ja, dat was heftig”, zegt hij even met brekende stem. “Het is nog steeds moeilijk voor mij om de foto’s te zien. Het is maar een baby. Voor mij symboliseert die luier de gruwel van wat er is gebeurd.”

In de eerste drie weken van het onderzoek konden zij 283 slachtoffers identificeren. De maand daarop volgden er nog zes. “We hadden dus 289 identificaties en hoewel we het onderzoek voortzetten, bleef het aantal hetzelfde. We konden lichaamsdelen identificeren, maar die waren allemaal van de eerste 289 slachtoffers.”

Laatste negen slachtoffers

In een poging de laatste negen thuis te krijgen, werd onderzocht waar ze in het vliegtuig hadden gezeten. “Alles zat in het middenstuk, zo was de conclusie. Dus gingen politie en defensiemensen terug naar Oekraïne om samen met de Oekraïners te zoeken in het gebied waar dat stuk was gevallen.”

“Het gebied was 35 vierkante kilometer groot, de slachtoffers waren na een explosie van een hoogte van 10 kilometer gevallen, en laten we niet vergeten dat het een oorlogsgebied was en dat het in de zomer erg warm was, dus het was een enorme klus. zoeken “Hierdoor konden eind 2014 nog zes mensen worden geïdentificeerd en begin 2015 een zevende.”

Nieuwe dilemma’s voor familieleden

“Helaas eindigde het daar: 296, twee geen.” Andere gevonden lichaamsdelen leken van eerder geïdentificeerde slachtoffers te zijn. “Dat zorgde voor nieuwe dilemma’s voor gezinnen”, zegt Lex. “Want we hadden niet alleen te maken met 298 slachtoffers, maar ook met 186 families. Wilden ze de lichaamsdelen hebben en deze toevoegen aan de reeds begraven of gecremeerde lichaamsdelen van het slachtoffer? Of wilden ze niet weten of er zelfs maar binnen een nieuwe identificatie een nieuwe identificatie zou plaatsvinden? families, niet iedereen dacht er hetzelfde over.”

In het voorjaar van 2015 werd opnieuw een grote missie naar het rampgebied uitgevoerd in de hoop de laatste twee slachtoffers te identificeren, maar die mislukte.

Dat zit hem nog steeds dwars, zegt hij. “Elke keer als we iemand wisten te identificeren, was dat zo’n goed gevoel. Ik heb het nog steeds als ik eraan terugdenk. Het idee dat we weer iemand thuis konden brengen. Later hoorde ik ook van mijn familieleden hoe belangrijk het voor hen was dat “Ze hadden fysiek afscheid kunnen nemen van hun dierbare, ook al was er weinig van hun dierbare teruggekeerd. Eenzelfde wens voor de nabestaanden van de laatste twee slachtoffers.”

‘Vermist is erger dan dood’

“Ik weet dat we echt alles hebben gedaan wat we konden, en het is goed om dat met volle overtuiging tegen de nabestaanden te kunnen zeggen. Iedereen heeft heel hard gewerkt op de plaats van de ramp, in de moeilijkste omstandigheden. En we hebben allemaal de beschikbare technieken werden gebruikt om identificaties uit te voeren.”

‘Maar missen is erger dan doodgaan’, zegt een bekend gezegde. Dit besef ik nu ook: Ook al weten mensen rationeel dat hun dierbare niet meer leeft, familieleden kunnen toch gedachten hebben als: Misschien leeft die persoon niet meer. Hij stapte op het laatste moment in het vliegtuig en leeft nog. “Fysiek bewijs is nodig om te accepteren dat een dierbare niet meer leeft en om afscheid te kunnen nemen, ook al zijn het maar lichaamsdelen.”

Lex herinnert zich een uiterst heftige periode, waarin de verschrikkingen van de ramp onvermijdelijk waren. “Op het werk waren we voortdurend bezig met de slachtoffers. Thuis zette ik de televisie aan of las ik de krant en zag ik foto’s van hen, familieleden of beelden van de rampplek.”

Overweldigd door emotie

“Soms werd ik, geheel onverwacht, verrast als ik een lief kinderliedje op de radio hoorde of een knuffel zag die mensen uit respect voor de slachtoffers hadden opgehangen. Zeker als ik niet aan het werk was. Dan moest ik En toen kon ik verder. Als collega’s begrepen we dat ik niet de enige was die hem dat overkwam.”

Heeft het je leven veranderd? ‘Het gaat te ver om dat te zeggen’, zegt hij. “Wat ik heb meegemaakt staat uiteraard in schril contrast met de mensen die er echt door getroffen zijn. Zij hebben een leven voor en een leven na de catastrofe. Maar de indrukwekkende gesprekken met mijn nabestaanden zal ik nooit vergeten.”

verdriet en respect

“Ik sprak ze voor het boek dat ik samen met betrokkenen en familie schreef, MH17 – De Reis naar huis. Het besef dat zoiets in iemands leven kon gebeuren was een levenservaring. En de familieleden herinnerden mij eraan hoe belangrijk het is.” Er bestaat DNA-onderzoek en dat hebben we heel goed gedaan. We hebben op deze manier maar 130 slachtoffers kunnen identificeren, anders hadden ook hun nabestaanden in onzekerheid geleefd.”

Woensdag, precies 10 jaar na de ramp, stond Lex ook stil bij wat er gebeurde. “Het is een bijzondere dag voor mij en voor de collega’s die er toen bij waren. Eén met verdriet, maar ook met respect voor al het werk dat iedereen heeft gedaan voor de slachtoffers en hun families. Dat er daarna nog zoveel met elkaar bereikt kan worden.” zoiets wreeds, het is nog steeds speciaal.”

zondag interview

Elke zondag publiceren wij een interview in tekst en foto’s van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een belangrijke gebeurtenis zijn waar de persoon op bewonderenswaardige wijze mee omgaat. Zondagsinterviews hebben gemeen dat de geschiedenis een grote invloed heeft op het leven van de geïnterviewde.

Ben jij of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondagsgesprek? Laat het ons weten via dit e-mailadres: [email protected]

Lees hier de interviews van voorgaande zondag.