Au pair beleeft ‘traumatische ervaringen’ bij gezinnen uit Hilversum en Wassenaar: ‘Uitgescholden en op straat gezet’ | de gooi

Alina, 32, uit Brazilië (niet haar echte naam uit angst voor juridische stappen door gastgezinnen) kwam naar Nederland om de taal te leren. Via een bemiddelingswebsite ontmoette hij een gastgezin uit Hilversum en met behulp van een bureau kwam hij in Nederland terecht. Alina wist dat één kind extra hulp nodig had, maar dit zou volgens de ouders niet tot extra werk leiden. Bij aankomst in augustus 2022 bleek dit verhaal anders te zijn.

denigrerende toon

Het meisje bleek hersenverlamming te hebben en de gastmoeder verwachtte van haar specifieke zorgvaardigheden, terwijl au pairs deze helemaal niet mogen uitoefenen. Elke ochtend schreef het gezin op een vel papier de taken die ze moesten doen. Ik moest boodschappen doen, eten klaarmaken, het huis schoonmaken en voor de kinderen zorgen. Vooral de zorg voor het gehandicapte kind was veel moeilijker dan verwacht.

Hij probeerde het onderwerp ter sprake te brengen, maar kreeg niet het antwoord dat hij verwachtte. De oppas liet door subliminale opmerkingen zien dat ze dacht dat ze incompetent was, zegt Alina. En het ironische was: dat was zo, omdat ik niet de nodige opleiding had voor deze zorgtaken. De Braziliaan probeerde het beste uit zichzelf te halen, maar de situatie verbeterde na het gesprek niet. Integendeel: er waren veel spanningen in huis en familieleden gaven haar steeds vaker het gevoel dat ze niet echt welkom was.

Alina wilde weggaan. Maar het agentschap steunde deze beslissing niet. Iedere familie heeft zijn eigenaardigheden, vertelden ze hem. En volgens het bemiddelingsbureau kon hij alleen vertrekken als hij de familie betaalde. De pleegouders hadden een deel van het ticket naar Nederland betaald. Maar Alina had dat geld niet.

Ondertussen kreeg hij ook niet de Nederlandse lessen die bij de overeenkomst hoorden. Ook beschikte het gezin niet over een eigen pinpas. Ze voelde zich vastgelopen. De culturele uitwisseling die ik had verwacht was precies het tegenovergestelde geweest. Wat nu?

Op de bank

De Braziliaan kwam in contact met een ander gezin uit Wassenaar, die ook een au pair nodig had. Deze kindermeisjes onderhandelden met het bureau zodat Alina het geld voor het kaartje niet hoefde terug te geven en ze lieten haar bij hen intrekken. Hoewel hij al zes maanden in Nederland was en enkele maanden had gemist om de taal te leren, had hij goede hoop dat hun uitwisseling vanaf nu zou verbeteren. Maar later bleek dat de omstandigheden van dit gezin nog erger waren.

Hij had geen eigen kamer, maar sliep op een slaapbank in zijn thuiskantoor. Er was een gootsteen waar je je tanden kon poetsen. Voordat hij ging douchen, moest hij naar de badkamer, die ook door de andere leden van het gezin werd gebruikt. Ze had bijna geen privacy omdat de deur geen slot had: “Familieleden kwamen binnen wanneer ze maar wilden”, zegt Alina. Zo kwam de gastmoeder elke ochtend om 6.00 uur hun kamer binnen om het eten voor de honden te brengen en liet de deur open met de mededeling: “De dag gaat beginnen.”

Maar niet alleen dat, vervolgt Alina. Verder moest hij veel meer uren werken, kreeg hij ook geen Nederlandse les, nam de familie een agressieve houding aan als ze iets niet leuk vonden (bijvoorbeeld ‘zwijg’ roepen bij een ruzie), en ook hier was de pleegouders hadden steeds meer verwachtingen. Toen het gezin bijvoorbeeld op vakantie ging, werd Alina gevraagd om voor de honden te zorgen. Daar stemde ze mee in. Maar op de dagen dat ze vrij was wilde ze graag iets voor zichzelf doen, in plaats van haar viervoeters vier keer per dag uit te laten. Hierdoor ontplofte de bom: de familie gooide hem zonder pardon op straat.

Alina had geen geld om een ​​vliegticket naar huis te boeken. © GettyImages

‘Onvoldoende bewijs’

Er was Alina. In een vreemd land, zonder geld en zonder dak. Alina sliep vier dagen in een hostel en benaderde het bureau met de vraag of ze een vliegticket terug naar Brazilië voor haar konden boeken. In eerste instantie hield het bureau voet bij stuk. Ze wilden niet helpen omdat Alina haar gastgezin al voor de tweede keer verliet. Uiteindelijk kwam het agentschap te hulp. Ze keerde emotioneel verwoest en gedesillusioneerd terug naar Brazilië.

Hij meldde de zaak bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), maar de IND gaf aan dat er onvoldoende bewijs was om verdere actie te ondernemen. Dit wordt ook bevestigd door de NGO FairWork, een organisatie die strijdt tegen de moderne slavernij in Nederland. Zij hebben de leiding over Alina’s zaak. Volgens de stichting illustreert deze zaak hoe kwetsbaar de situatie kan zijn voor au pairs in Nederland, waar uitbuiting op de loer ligt. Omdat Alina niet alleen is; Zijn verhaal vertegenwoordigt een groter probleem.

meldingen

Op papier zijn de rechten van een au pair goed geregeld. Meisjes mogen bijvoorbeeld maximaal 30 uur per week werken (voor kinderen zorgen of licht huishoudelijk werk doen). Ook hebben ze recht op twee vrije dagen in de week, een eigen kamer die op slot kan, krijgen ze 340 euro per maand aan zakgeld, een taalcursus en een ziektekostenverzekering. De au pair is helemaal geen werknemer, maar neemt op voet van gelijkheid deel aan het gezin.

Alleen in de praktijk werkt dit meestal anders. Uit onderzoek van het WODC (het kennisinstituut van het Ministerie van Justitie en Veiligheid) uit 2014 bleek dat de helft van de au pairs meer dan 30 uur per week werkt. Hoewel de wetgeving is aangescherpt om dit te voorkomen, kwamen er vorig jaar alleen al in de Gooise regio tien klachten binnen over uitbuiting van au pairs, vertelt Heleen Driessen, zorgcoördinator bij HVO-Querido in de Gooi- en Vechtstreek.

Driessen maakt zich zorgen over deze verborgen vorm van mensenhandel, zeker nu steeds meer Nederlandse gezinnen kiezen voor een buitenlandse au pair. “Iedereen die zijn kinderen in de kinderopvang zet, weet hoe ontzettend duur dat is”, zegt Driessen. Ter illustratie: drie dagen per week kost al snel 1.500,- per maand. “Een au pair die voor 340 euro per maand bij je inwoont, is een stuk goedkoper. Je levert wat privacy in, maar tegelijkertijd geeft het ook rust als je iemand hebt die altijd bij je kinderen is.”

En daarin schuilt het risico. “Stel dat je op je werk gaat eten en dan vraagt ​​of de au pair nog wat meer mag werken. Dat is geen probleem, maar je moet de au pair wel compenseren door zelf de dagen te verzorgen.” En ouders vinden het soms lastig: “Ze hebben een drukke week en verwachten van de au pair dat ze een stapje extra zetten, waardoor ze arbeidsrechtelijk misbruik van haar maken.”

Verschillende instanties, die liever anoniem blijven, bevestigen dat er sprake is van excessen bij zowel de au pair als het gastgezin. © Foto Pixabay

illegaal circuit

“Er zijn ook au pairs met een dubbele agenda”, zegt de eigenaar van een uitzendbureau die niet wil dat haar naam in het verhaal voorkomt om te voorkomen dat haar bedrijf in verband wordt gebracht met uitbuiting. Hij legt uit dat hij alleen gastgezinnen accepteert die worden aanbevolen door mensen die hij kent. Bijna altijd gaat het goed, maar dit jaar maakte ze de verdwijning van een au pair in het illegale circuit mee.

“Alles verliep volgens de regels. Het kennismakingsgesprek heb ik met zowel de familie als het meisje gedaan. Ook voeren wij huisbezoeken uit voordat de au pair arriveert om te controleren of de woning aan alle eisen voldoet; Denk aan je eigen kamer die op slot kan. De dag nadat het meisje in Nederland was aangekomen en haar verblijfsvergunning had opgehaald, kreeg ik een bericht met de tekst: “Bedankt voor alles, ik ga op zoek naar een betere baan.” Dat was voor alle partijen heel verdrietig. Het gastgezin is al het geld kwijt, ik krijg geen commissie en het is natuurlijk triest dat zo’n meisje in de illegale industrie verdwijnt. Ik heb dit meteen gemeld bij de IND.”

‘Vrouwenhandel’

Verschillende instanties, die liever anoniem blijven, bevestigen dat er sprake is van excessen bij zowel de au pair als het gastgezin. Dat proberen ze te voorkomen met een inname, waarbij ze de bedoelingen van de familie en het meisje proberen te achterhalen. Eén eigenaresse geeft aan niet meer te werken met meisjes uit kwetsbare landen omdat de kans groot is dat zij in Nederland willen blijven. “Ik denk dat het vrouwenhandel is, daar wil ik niet aan bijdragen”, aldus de eigenaar. In Azië werkt hij bijvoorbeeld alleen met meisjes uit Japan.

Bij alle uitzendbureaus komt het ieder jaar voor dat een au pair van gastgezin wisselt. Eén bureau wijst erop dat de conflicten die au pairs soms hebben, achteraf bezien, opgelost hadden kunnen worden. “We hadden bijvoorbeeld een Filippijns meisje dat ‘s nachts opstond als de baby huilde. Ze zei dat ze erg moe was, maar toen bleek dat de familie dit helemaal niet van haar verwachtte. Ze ging alleen. Filippijnse meisjes zijn heel bescheiden en durven niet te zeggen wat ze willen. Een gesprek tussen het bureau en de familie is heel belangrijk, want vaak kun je deze zaken wel oplossen.”

Maandelijks ontvangt de politie Gooi- en Vechtstreek een lijst van de IND met de namen van au pairs die een verblijfsvergunning in Nederland hebben. © ANP/ANP

Massages

Hoe herken je als buitenstaander de uitbuiting van een au pair? “Dat is nog lastig, omdat het voor een groot deel achter de deur van het huis gebeurt”, reageert Franny Parren, programmacoördinator bij de ngo FairWork, waar ook meldingen binnenkomen van mishandelingen tegen au pairs. Seksuele intimidatie is er één van. “We kwamen erachter dat een au pair massages moest geven aan de oppas, iets wat volgens de familie tot haar taken behoorde”, zegt Parren hoofdschuddend.

Volgens haar wordt in de meeste meldingen gesproken over buitensporige werktijden. Als een au pair op veel verschillende tijdstippen beschikbaar is, kan dit een teken zijn van uitbuiting. Parren: “Dus ’s ochtends de honden uitlaten, dan de kinderen naar school brengen en ’s middags de spandoeken ophangen voor de buren.” Parren hoort ook verhalen van au pairs die om de paar uur bij de pasgeboren baby op de kamer moeten slapen om flesvoeding te geven. “Ook zij moet de volgende dag weer aan het werk. Dit zijn allemaal tekenen dat de au pair overuren maakt”, zegt Parren.

Als een au pair ongerust lijkt, moeten de alarmbellen gaan rinkelen. “Een buurman zag eens een Filippijnse au pair huilend in de tuin staan. Toen nam hij contact met ons op”, vervolgt Parren. Uit het gesprek kwam naar voren dat deze au pair altijd urenlang buiten moest spelen met de kinderen in de vrieskou. De familie liet hem niet binnen. Parren: “Ons advies: als je een gevoel hebt, probeer dan op een neutrale manier een gesprek met de au pair aan te gaan. Hoe is het met je? Je hebt plezier? Klinkt het niet goed, bel dan Veilig Thuis of ons.”

Politiecontroles in Gooi

Ook de IND heeft de regelgeving aangescherpt; Sinds 2013 mogen alleen erkende bureaus in Nederland actief zijn. Dat laat een IND-woordvoerder weten. De IND zorgt ervoor dat deze organisaties alleen erkenning krijgen als zij een cultureel doel nastreven. Ook de politie in de Gooi- en Vechtstreek ontvangt maandelijks van de IND een lijst met de namen van au pairs die een verblijfsvergunning hebben in Nederland.

“Met deze lijst proberen we in contact te komen met au pairs in de regio”, zegt politiewoordvoerder Lieke van der Pas. “Het doel is enerzijds om elkaar te leren kennen en anderzijds komen we ook langs om te kijken of de accommodatie aan de voorwaarden voldoet. Ook leggen we uit dat de au pair met ons kan praten als ze hulp nodig heeft. De meeste au pairs die naar Nederland komen zitten in het Gooi; daarom concentreert de politie zich met deze controles vooral op deze regio. Maar als een au pair zich bijvoorbeeld in Utrecht bevindt, nemen wij haar ook mee.’