Blaastest garandeert strengere maatregelen tegen geweld en rijden onder invloed van alcohol

Er worden strengere maatregelen genomen tegen gevangenen die onder invloed van alcohol gewelddaden hebben gepleegd en/of onder invloed van alcohol en drugs hebben deelgenomen aan mensenhandel. Op voorstel van de minister van Justitie en Veiligheid, Dilan Yesilgöz-Zegerius, heeft de ministerraad ingestemd met het wetsvoorstel voor de invoering van de blaastest. Hierdoor kunnen degenen die veroordeeld zijn voor een misdrijf gepleegd onder invloed van alcohol beter gecontroleerd worden als de rechter een verbod op het nuttigen van alcohol heeft opgelegd.

De blaastest is een enkelbandje dat elk half uur aan de hand van zweet van het huidoppervlak controleert of de gebruiker alcohol drinkt. Het kabinet keurde ook het wetsvoorstel goed om de aanpak van rijden onder invloed te verbeteren. Hierdoor kan de rechter per direct een rijverbod opleggen, onder voorbehoud van een vervangende aanhouding als de kans op herhaald alcohol- of drugsgebruik in het verkeer groot is.

Strenge maatregelen

Minister Yesilgöz: “Er zijn strengere maatregelen nodig, want onder invloed van alcohol gaat er veel mis. Tussen een kwart en ruim 40% van de geweldsmisdrijven wordt gepleegd onder invloed van alcohol. We hebben het dan over geweld in het uitgaansleven, huiselijk geweld, aanvallen rond voetbalwedstrijden en vandalisme. Het is allemaal verwoesting en bruut geweld waar vele anderen onder lijden. Ook rijden onder invloed van alcohol en drugs is een misdrijf waarbij vaak slachtoffers vallen. Eén van de strafrechtelijke mogelijkheden om overmatig alcoholgebruik tegen te gaan, is het opleggen van een verbod op alcoholgebruik als bijzondere voorwaarde. Wij willen de rechter meer mogelijkheden geven om de opgelegde maatregelen beter uit te voeren. “Dit is nodig omdat de ervaring leert dat de kans op herhaling groot is.”

ademanalyse

Personen die veroordeeld zijn voor een misdrijf gepleegd onder invloed van alcohol, kunnen als bijzondere voorwaarde onderworpen worden aan een verbod op het nuttigen van alcohol. De blaastest meet betrouwbaar en 24 uur per dag, 7 dagen in de week of dit verbod wordt nageleefd en dus of iemand niet drinkt. Dit is gebleken uit diverse succesvolle pilots. Momenteel kan de blaastest echter alleen vrijwillig worden gebruikt, omdat er geen wettelijke basis is. De naleving van het alcoholverbod wordt momenteel gemiddeld twee keer per week door de reclassering gecontroleerd met behulp van urineanalyse. Het is dus meer een momentopname, waardoor het alcoholverbod tussentijds kan worden overtreden. Dankzij het wetsvoorstel kan de blaastest ook verplicht worden gebruikt nadat de rechter een verbod op het nuttigen van alcohol heeft opgelegd.

Verbeter de houding ten opzichte van rijden onder invloed van alcohol

Rijden onder invloed van alcohol vormt een aanzienlijk risico voor de verkeersveiligheid. In 2023 worden ruim 22.000 bestuurders betrapt op rijden onder invloed van alcohol en ruim 17.000 keer op rijden onder invloed van drugs (mogelijk in combinatie met alcohol). Met het wetsvoorstel ter verbetering van de aanpak van rijden onder invloed kan de rechter binnenkort direct na de veroordeling een rijontzegging opleggen als de kans op recidive groot is. Dit betekent dat iemand direct na de veroordeling niet meer als bestuurder mag rijden, ook niet tijdens een eventueel hoger beroep. Het rijverbod wordt niet zomaar door de rechter opgelegd, maar ook voor de ernstigste verkeersovertredingen en voor veroordeelden die vaker ernstige misdrijven hebben gepleegd.

Extra dwangmiddelen

Het gaat om mensen die door hun gedrag hebben laten zien dat zij een grote bedreiging vormen voor de verkeersveiligheid. Ondanks het rijverbod komt het helaas voor dat notoire overtreders achter het stuur blijven zitten en deelnemen aan het autoverkeer. Om dit gedrag te beteugelen introduceert dit wetsvoorstel tevens de mogelijkheid om alternatieve gevangenisstraffen toe te passen in alle gevallen waarin een ontzegging van de rijbevoegdheid wordt overtreden. Hiermee beschikken politie en justitie over een extra dwangmiddel om de straf ten uitvoer te leggen. De duur van de vervangende hechtenis mag maximaal zes maanden bedragen.

Rijbewijs

Naast een ontzegging van de rijbevoegdheid kan de rechter het rijbewijs ook ongeldig verklaren. Na ontzegging van de rijbevoegdheid moet de bestuurder opnieuw aantonen dat hij of zij rijvaardigheid en geschiktheid heeft om te rijden om een ​​nieuw rijbewijs te verkrijgen. Omdat deze maatregelen in dit wetsvoorstel verband houden met het ontzeggen van rijbevoegdheden, wordt hiermee niet alleen rijden onder invloed effectiever aangepakt. Deze maatregelen kunnen ook worden opgelegd voor alle andere ernstige verkeersovertredingen waarvoor al een rijontzegging kan worden opgelegd.

Naar aanleiding van een besluit van de Ministerraad worden beide wetsvoorstellen voorbereid om zo spoedig mogelijk aan de Tweede Kamer te worden aangeboden.