Opvallende wending in zaak Ardesch: raadslid geeft toe dat Enschede de Nationale Ombudsman verkeerd heeft voorgesteld…

Het debat over de raadsreactie op het Saxion-onderzoek was aangevraagd door D66, de PVV, EnschedeAnders, GroenLinks en de SP. De Nationale Ombudsman stelde vragen over de kwestie en kreeg in oktober 2018 een teleurstellend antwoord. In dezelfde periode spande de gemeente op onterechte gronden een rechtszaak aan tegen de Enschedese zakenman Gertjan Ardesch.

Akkoord met Ardesch of niet?

Eén van de onderzoeksvragen die aan Saxion werden voorgelegd, ging over de beantwoording van vragen van de Nationale Ombudsman. In die reactie geeft de gemeente aan samen met Ardesch te hebben besloten het dwingende advies van de klachtencommissaris niet op te volgen. Dat advies luidde: stop de juridische procedure en doe eerst onafhankelijk onderzoek naar het geschil.

Wethouder Jeroen Diepemaat, die het dossier overnam van zijn voorganger Jeroen Hatenboer, stelde tijdens het debat dat er in mei 2017 overeenstemming zou zijn bereikt met Ardesch. Hij wees erop dat er geen documenten zijn die dit bewijzen. Maar in juni bestond die overeenkomst niet meer, zei Diepemaat, die de documenten nader had bekeken. “Wij weten het zeker.”

Ruim een ​​jaar later ontving de Nationale Ombudsman een antwoordbrief uit Enschede waarin hij viermaal verklaarde dat “na overleg met Ardesch” besloten was het advies van de klachtencommissaris niet op te volgen. Dat was ook de eerste keer dat die conferentie het levenslicht zag. Alle voorafgaande documentatie ontbreekt over de reden waarom dit advies niet werd opgevolgd.

Het was Hidde Heutink, PVV-lid, die in mei de wethouder vroeg naar dit zogenaamde akkoord, dat in juni toch al niet meer bestond, en hem vertelde wat ze tegen de Nationale Ombudsman hadden gezegd.

Ardesch zelf heeft altijd ontkend dat, na overleg met hem, besloten is het advies van de klachtencommissaris naast zich neer te leggen. Dat blijkt ook uit alle beschikbare documenten over die episode in deze zaak.

Het eenzijdige besluit van een hoge ambtenaar

Uit deze documenten blijkt ook wat er in mei en juni 2017 is gebeurd. Ardesch sprak met de verantwoordelijke ambtenaren, in dit geval de directeur van het Enschedese vastgoedbedrijf, af om niet direct een tijdrovend onafhankelijk onderzoek uit te voeren, maar eerst te kijken of er overeenstemming kon worden bereikt. Als dat niet lukte, kon een onafhankelijke adviseur alsnog een onderzoek instellen.

Ongeveer twee weken later, in juni, ontving Ardesch een aangenaam aanbod met de mededeling dat hij het aanvaardde. Als hij dat niet zou doen, zou de gemeente de rechtszaak voortzetten. Een eenzijdig besluit van het hoofd Vastgoed. Ardesch en zijn advocaat hebben hier meerdere malen tegen geprotesteerd.

De documenten waaruit dit alles blijkt, zijn door de gemeente niet aan Saxion-onderzoekers verstrekt; lees: het Vastgoedbedrijf, zoals blijkt uit interne berichten. Dit geldt voor veel meer documenten die antwoord geven op de gestelde onderzoeksvragen.

Opmerkelijk is dat Diepemaat over de documenten beschikte waarmee hij kon bewijzen dat er in juni 2017 (geen) overeenkomst (meer) bestond met Ardesch, maar niet met Saxion.

Onvoldoende gemeentelijke registratie en archief

Diepemaat heeft meerdere malen aangegeven dat er problemen zijn met de vastlegging van gegevens in gemeentelijke archieven over deze en andere onderwerpen. Dat maakt het moeilijk om een ​​goede reconstructie te maken van de gebeurtenissen nu, jaren later. Het is vooral het ongeorganiseerde gemeentearchief dat meer fracties in de Enschedese gemeenteraad zorgen baart.

De VVD, de partij van Diepemaat en zijn voorganger Hatenboer, bleef weg van het debat en gaf er ook geen commentaar op.

Een motie aangekondigd

D66-leider Gertjan Tillema maakte maandag een motie bekend met een driedelige taak voor de raad. De eerste is het verbeteren van het archief en daarmee de informatievoorziening aan het gemeentebestuur, maar ook aan inwoners als Ardesch. Bovendien moet er nog een overeenkomst met Ardesch worden bereikt. Ten slotte wil de sociaal-liberaal dat de raad erkent en erkent dat er in deze zaak veel fouten zijn gemaakt.

GroenLinks-fractieleider Bart Peeters Weem stelde voor om bij zo’n nieuwe deal een onafhankelijke accountant in te schakelen.

Zowel het voorstel van Peeters Weem als de opdracht om te werken aan de verbetering van het archief lijken brede steun te hebben in de raad. Het herkennen en toegeven van fouten ligt gevoeliger. Dit heeft vooral te maken met de mogelijke politieke gevolgen die een dergelijke erkenning kan hebben.

Overigens lijkt geen van de partijen in de gemeenteraad op dit moment geïnteresseerd in het ontslaan van Diepemaat.

Over deze gebrekkige vastlegging en archivering (en het feit dat in deze zaak een onafhankelijke rechter uitspraak heeft gedaan) valt meer te zeggen. Dat doen we in een vervolgartikel.