‘Delft verdiende veel geld aan slavernij, geweld en moord’

5 minuten geleden

Algemeen

DELFT – Op vrijdag 31 mei gaat de talkshow De Staat van Delft op OPEN in op het slavernijverleden in onze stad. Hoe moeten we het koloniale en slavenverleden van Delft herdenken? Hoe kunnen we de afschaffing ervan het beste vieren? En hoe kunnen we de gevolgen hiervan, zoals racisme en discriminatie, beter bestrijden? Daar gaat het gesprek in De Staat van Delft met onder meer wethouder Joëlle Gooijer over.

Door Nico Jouwe en Julia Jouwe

‘Veel mensen weten dat er slavernij bestond in de West-Indische koloniën. Maar veel minder mensen weten dat dit ook in het Oosten gebeurde, ten tijde van de VOC”, zegt historicus Gerrit Verhoeven. Op een doordeweekse middag in mei vertelt Verhoeven aan een publiek van ruim veertig mensen dat de uiterst winstgevende VOC-handel in de 17e en 18e eeuw gepaard ging met slavernij, geweld en moord. De kamer snakt naar adem. De lezing maakt deel uit van een stedelijk debat georganiseerd door de Commissie Kwartiermakers (KMC) Slavernijgeschiedenis Delft. Nog niet zo lang geleden maakte Delft via stadsmarketing nog intensief reclame voor de ‘Gouden Eeuw’ en het glorieuze verleden van de VOC, zo herinneren veel Delftenaren zich. Maar voor die trots is geen plaats meer, dat blijkt duidelijk uit het verhaal van Verhoeven. Een verontschuldiging kwam ervoor in de plaats.

Meer gelijke kansen
Deze excuses werden op 19 december door burgemeester Van Bijsterveldt op het gemeentehuis geuit. De directe aanleiding hiervoor was de publicatie van een rapport dat Verhoeven samen met Ingrid van der Vlist en Nancy Jouwe schreef. Ze ontdekten dat Delftse stadsbestuurders, gerenommeerde instellingen en particuliere Delftenaren veel geld verdienden aan de slavernij. Na de publicatie stuurde het KMC een reeks aanbevelingen naar de gemeenteraad. “Naast het aanbieden van onze excuses hebben wij de gemeente ook geadviseerd om een ​​herdenkingsplek en een jaarlijkse herdenking in te richten”, zegt Glenn Weisz, voorzitter van het KMC en een telg met wortels in Suriname. “We raden ook aan verder onderzoek te doen en een publiek toegankelijke versie van het rapport te maken.” Inmiddels is bekend dat de publieke versie binnenkort beschikbaar zal zijn. Ook de Protestantse Kerk Delft wil een bijdrage leveren aan toekomstig onderzoek. De Kerkraad is gevraagd verder onderzoek te financieren, meldt gemeentepastor René Strengholt. “Ons laatste advies”, vervolgt Glenn Weisz, “was om de gelijke kansen in Delft te vergroten en discriminatie en racisme aan te pakken met een inclusief beleid.” Weisz legt nadrukkelijk een verband tussen slavernij en hedendaags racisme.

‘Slavernij was normaal’
Niet iedereen is overtuigd van het belang van de KMC-raad. Voor Bram Stoop, leider van Hart voor Delft, hoeven slavernij en racisme niet met elkaar verbonden te zijn. Ook de verontschuldiging van de burgemeester vond hij niet nodig. “De slavernij was heel erg, maar daar zijn wij niet verantwoordelijk voor. Destijds dacht ik dat het normaal was”, zegt Stoop. Maar al in 1801 verscheen er in Delft een boek dat de slavernij omschreef als ‘wreed, hard en onrechtvaardig’. Natuurlijk vonden de slaven zelf slavernij ook niet ‘normaal’, vertellen we Stoop. Maar dat maakt hem niets uit: “De politici van toen vonden het prima.” Als de raad voorstellen doet die in lijn zijn met het KMC-advies, zal er niet over worden gestemd. “Ik heb een supporter die niets met deze kwestie te maken heeft.”

Inclusief beleid en discriminatie
Wat betreft de strijd tegen discriminatie en racisme; Dit moet onderdeel zijn van nieuw integraal en inclusief beleid, zegt een woordvoerder van de gemeente Delft. Later dit jaar zal er meer duidelijkheid komen, waarna een notitie met een actieprogramma zal verschijnen. Hiermee geeft de gemeente eindelijk gehoor aan de in 2022 verzonden oproep van de minister aan alle gemeenten om een ​​antidiscriminatiebeleid te ontwikkelen. Delft heeft zich tot nu toe beperkt tot het wettelijk vereiste minimum op het gebied van de bestrijding van discriminatie. Op de gemeentelijke website is een link opgenomen naar het landelijk klachtencentrum Discriminatie van Stichting IDb, waar klachten kunnen worden ingediend. De verbreding van de aanpak die de gemeente nu heeft aangekondigd lijkt hard nodig. Uit onderzoeksgegevens van de overheid blijkt dat racisme op basis van huidskleur en etniciteit de meest voorkomende vorm van discriminatie blijft en blijft toenemen. Op landelijk niveau onderneemt het kabinet uitgebreid vervolgactie naar aanleiding van de eerder aangeboden excuses van de premier en de koning, zo schreef het kabinet vorige maand aan de Tweede Kamer. Welke maatregelen Delft op lokaal niveau gaat nemen bespreken we op 31 mei in De Staat van Delft.

De Delftse Staat over Delft en de slavernij, excuses en vervolg. Vrijdag 31 mei van 16.00 tot 17.00 uur (ingang vanaf 15.30 uur) bij OPEN, Vesteplein 100 Delft. Gratis toegang.