Delfts weetje: Dit is het verschil tussen een herenhuis en een grachtenpand

Delft staat vol met bijzondere gebouwen. Bij de Markthal zie je veel oude en historische panden en langs de Voldersgracht zie je ook veel bijzondere huizen. Maar wat is het verschil tussen deze gebouwen? Wanneer mag je een huis een herenhuis of grachtenpand noemen?

We beginnen met het landhuis. De majestueuze gebouwen zijn vaak te herkennen aan de zogenaamde ‘baconbands’. Dit zijn de horizontale strepen van lichte kleuren die in de muren van veel herenhuizen zijn verwerkt. De gevels van een herenhuis zijn doorgaans opvallend en mooi om naar te kijken. Bovendien is er meestal een trap die naar de voordeur leidt.

Volgens L. Roscam Abbing, auteur van Een landhuis vol versieringen, Een herenhuis is een huis gebouwd tussen 1880 en 1920. Volgens de auteur telt het huis minimaal twee verdiepingen en is er een zolder of derde verdieping waar de gebruikelijke kamers zich bevinden.

Alleen wonen

In tegenstelling tot andere gebouwen uit die tijd heeft een herenhuis volgens L. Roscam Abbing slechts één functie: wonen. Bij andere gebouwen in Delft was dit niet altijd het geval; Vaak had een gebouw ook een commerciële functie of was het een plek om bijvoorbeeld vergaderingen te houden. Omdat niet veel Delftenaren zich een landhuis konden veroorloven, waren de bewoners van deze luxe panden over het algemeen niet arm.

Grachtenpanden in Delft

Je zou denken dat een herenhuis en een grachtenpand hetzelfde zijn, maar volgens VDH Makelaars is dat niet het geval. Of beter gezegd: nee altijd de zaak.

VDH Makelaars geeft de definitie van grachtenpand aan: “Een grachtenpand is een specifiek type eengezinswoning met een specifiek (historisch) kenmerk dat zich kenmerkt door de ligging aan een gracht.” Dit lijkt misschien lastig, maar wat ze eigenlijk zeggen is dat een grachtenpand aan een gracht ligt. Dat klinkt behoorlijk logisch.

Verschil in herenhuis

Wat is het verschil met een herenhuis? Zoals hierboven beschreven heeft een herenhuis doorgaans een opvallende gevel met marmeren bekleding en een trap voor de deur. Bij een woning aan de gracht is dit niet (altijd) het geval. Deze gebouwen kunnen in principe elk historisch gebouw zijn, zolang ze maar aan de oevers van het kanaal liggen. Het bouwjaar doet er niet toe, in tegenstelling tot het landhuis.