Hilversum herdenkt lokale slachtoffers van de Holocaust en geeft een signaal af

Het kleine Metaheerhuis van de Joodse begraafplaats, waar normaal gesproken de rituele reiniging van de overledene plaatsvindt, stond vanmiddag stampvol. “We hebben een groot hart, maar we zijn een beetje krap”, grapt Hans Roos van de Stichting Behoud Joods Erfgoed Gooi en Vechtstreek.

Vanmiddag worden belangrijke handtekeningen gezet door de gemeente Hilversum en de Joodse gemeenschap van Hilversum. De gemeente Hilversum en de Uitvaartstichting Hilversum dragen zorg voor het onderhoud tot in de eeuwigheid. “De Joodse gemeenschap heeft te weinig leden om het onderhoud zelf te verzorgen. Daarom zijn wij heel blij dat de gemeente dit op zich neemt”, legt Roos uit.

volledig zwarte pagina

Het is niet verwonderlijk dat de gemeente Hilversum deze uitdaging is aangegaan. De gemeenteraadspagina tijdens de Tweede Wereldoorlog is volledig zwart. Hilversum had drie NSB-burgemeesters en er hoefde niets meer te worden gedaan om Hilversum ‘jodenvrij’ te maken. Van de levendige joodse gemeenschap die Hilversum voor de oorlog kende, keerde slechts een fractie na de oorlog terug.

Drie jaar geleden bood het Hilversumse stadsbestuur excuses aan bij de Joodse gemeenschap. Dit gesprek is “een klein begin om invulling te geven aan deze excuses”, zegt raadslid Arno Scheepers. Scheepers hoopt bovendien dat deze handtekening een signaal zal zijn naar de buitenwereld: “In Hilversum is geen plaats voor antisemitisme.”

In de ogen van Gerard Klein, voorzitter van de Joodse gemeenschap van Hilversum, is daarmee ‘de cirkel weer rond’. Sommige gasten in de kleine witte kamer van het gebouw zien de opwinding op de gezichten.

Jom Hasjoa

Het beperkt zich niet alleen tot tekenen. Het is ook de dag waarop de slachtoffers van de Holocaust worden herdacht, Jom Hasjoa. Het is de eerste keer dat de gemeente Hilversum officieel deelneemt aan de herdenking. Het is de bedoeling dat dit ook jaarlijks gebeurt.

“Als een pastoor op een begraafplaats komt en lege plekken ziet, applaudisseert hij. Ik huil”, zegt opperrabbijn Binyomin Jacobs als hij spreekt na de kranslegging. De Joodse begraafplaats in Hilversum kent veel van deze lege plekken. “Het zijn namen van die mensen die in het donkere gat van de vergetelheid zijn gevallen.”

Na een hartstochtelijke en vurige toespraak over ‘we mogen niet wegkijken’ volgt het Yizkor-gebed, waarna de herdenking eindigt met twee minuten stilte.