Neurochirurg Maarten Bot: ‘De hersenen zijn zachte pudding: bescherm ze met een fietshelm’

Neurochirurg Maarten Bot: ‘De hersenen zijn zachte pudding: bescherm ze met een fietshelm’

Hij draagt ​​altijd een fietshelm. ‘Ja absoluut! Mijn verhaal zou een stuk minder stevig zijn als ik geen fietshelm zou dragen. Ik rij al vier of vijf jaar op een elektrische fiets. Ik had een Van Moof, maar die kende vaak technische problemen. Tegenwoordig rijd ik cowboy.’

Neurochirurg Maarten Bot is duidelijk over nut en noodzaak van de fietshelm. Op zijn operatietafel heeft hij vaak gezien hoe een val van een fiets ernstige hersenbeschadiging kan veroorzaken als de patiënt geen fietshelm draagt. Woensdag 10 april werd voor de derde keer Nationale Fietshelmdag gevierd. Door het hele land zijn er activiteiten geweest om fietsers bewust te maken van het belang van het verbeteren van de fietsveiligheid en het bevorderen van het gebruik van fietshelmen.

Maarten Bot (38) werkt als neurochirurg bij Amsterdam UMC en is tevens verbonden aan Tergooi MC in Hilversum. Vanuit zijn woning in de Jordaan kan hij zijn voormalige werkplek gemakkelijk per fiets bereiken. ‘De fiets is een heel gezond vervoermiddel, je bent in beweging en je reist in rust. Veel meer dan wanneer je in de auto zit, ervaar je meer stress. Het is een ontspannen manier van reizen.” En altijd met een helm op. ‘Ja, ook als ik naar de supermarkt ga. Dat het een korte afstand is, geldt voor mij niet, dat zijn de momenten waarop er iets kan gebeuren. Zonder helm ziet het er ook vreemd uit; vergelijk het met het niet dragen van een veiligheidsgordel in de auto.’

zachte pudding

Een elektrische fiets rijdt gemiddeld vijfentwintig tot dertig kilometer per uur en een val zonder helm kan grote en onherstelbare gevolgen hebben voor de rest van je leven, zegt Bot. “Zelfs een val vanuit staande positie kan hersenbeschadiging veroorzaken. Tijdens mijn werk zie ik letterlijk de hersenschade die iemand heeft opgelopen. Dan besef je hoe belangrijk het is om je hersenen te beschermen. Fietsers moeten beseffen hoe zacht en kwetsbaar de hersenen zijn. Vaak krijgen mensen via beelden op televisie het idee dat de hersenen een soort taaie, vastgelijmde ham zijn die in plakjes gesneden kan worden. Maar dat is niet echt het geval. In je hoofd is het zachte pudding.

Concentratie

Hij vervolgt: ‘Er ontstaan ​​scheuren en barsten in die pudding en dat noemen we ernstige hersenschade. Soms ontstaat er zwelling en dan verwijderen we een stukje van de schedel om ruimte te maken voor de hersenen. Dan zie je letterlijk de kieren en spleten. Ze genezen niet meer. Verbindingen worden vanaf de geboorte in je hersenen gemaakt en blijven je hele leven hangen. Dit is een heel klein en kwetsbaar proces. Het verbreken van een dergelijke verbinding kan deze niet of zelden volledig herstellen. Als iemand armproblemen heeft of moeite heeft met spreken, kan revalidatie een grote hulp zijn. Maar het zal nooit meer hetzelfde zijn. Bij een botbreuk functioneert een deel van het lichaam na zes weken weer normaal, maar de hersenen functioneren eigenlijk niet zo. Zelfs met lichte hersenbeschadiging kunt u zich nog steeds moeilijk concentreren. Iemand kan niet meer lang achter een scherm zitten of in een volle ruimte vertoeven. Dit kan dus gevolgen hebben voor je sociale activiteiten en werkomgeving.’

Jongeren zijn misschien minder kwetsbaar, maar niet onkwetsbaar, al denken tieners en studenten dat soms graag. ‘Dit zijn ook de moeilijkst te bereiken groepen. Natuurlijk hebben jongeren meer veerkracht. Maar ik zie ook jongeren langs de operatietafel komen. Of je nu acht of tachtig jaar oud bent: als je met een harde klap van je fiets valt en je draagt ​​geen helm, kun je hersenbeschadiging oplopen.’

Tieners op fatbikes

Goede tieners die op fatbikes rijden, moeten volgens de specialist ook een fietshelm dragen, ook als de fiets niet eens is afgesteld. ‘Ik wil de fietshelm heel graag op een positieve manier promoten, om mensen te informeren hoe belangrijk en gemakkelijk het is om een ​​fietshelm te dragen. Het is een heel eenvoudige manier om je hersenen te beschermen. In Denemarken heeft dankzij een positieve campagne in tien jaar tijd bijna iedereen een fietshelm gedragen. Dat zou geweldig zijn.’

Hoe zit het met uw eigen kinderen? Hij lacht: “Hij is pas drie jaar oud, maar als hij fietst, draagt ​​hij natuurlijk een helm.” Als je ziet dat kinderen tijdens het fietsen een helm dragen, is het voor ouders een kleine stap om dat ook te doen. “Ik bescherm mijn zoon, maar mezelf niet”, dat is eigenlijk heel onlogisch. Dan ligt papa of mama straks met hersenletsel in het ziekenhuis en heeft de kleine guppy niets.’

Dit interview van Simone Stevens verscheen op 7 oktober op Gooi op Eemlander en is met toestemming herdrukt.