Van sloppenwijken tot winkels: de Paradijspoort was ooit een van de armste steegjes van Delft

Tegenwoordig is Paradijspoort een Delftse winkelstraat met kledingwinkels, Intertoys en Hema. Maar achter de opvallende naam van deze straat schuilt een bijzonder verhaal. Er is weinig hemels aan dit verhaal, want de Paradijspoort was ooit een van de armste steegjes van Delft.

De naam Paradijspoort ontstond in de 17e eeuw en verwijst naar een huis aan de Gasthuisslaan genaamd het Groene Paradijs. De timmerman die hier woont, bouwt in zijn achtertuin kleine huisjes die hij verhuurt aan de vele nieuwe bewoners die in die tijd in Delft arriveren. Hierdoor ontstaat een smal steegje tussen de Gasthuisslaan en de Pieterstraat die toegankelijk is via een poort.

Kleine huisjes

In de 18e eeuw daalde het aantal inwoners van Delft en kwamen veel kleine huisjes leeg te staan. In 1749 waren vijf van de acht huizen aan Paradise Gate nog steeds bewoond. Een halve eeuw later werden de huizen gesloopt en kwam het terrein in handen van een aardappelhandelaar die er mogelijk aardappelen verbouwde. Dit had het einde van de Paradijspoort kunnen zijn, ware het niet dat de bevolking van Delft halverwege de 19e eeuw snel groeide.

Meer huizen

In 1849 kwam het aardappelveld in handen van een timmerman die er tien huizen bouwde. Zijn vader koopt de huizen en bouwt er nog drie op de hoek van de Pieterstraat. Al in 1856 oordeelde de Delftse gezondheidscommissie dat deze huizen te dicht bij elkaar stonden, waardoor er nauwelijks licht binnenkwam. Er kwamen meer huizen bij, zodat er in 1867 maar liefst 26 huizen in de steeg stonden. In 1890 voegde een nieuwe eigenaar deze woningen samen tot dertien iets grotere woningen.

Onbewoonbaar verklaard

Sinds 1905 zijn de Paradise Gate-huizen eigendom van een kruidenier. In de dertien huizen leven maar liefst 71 mensen in slechte omstandigheden. De huizen zijn vochtig en er ligt een open riool onder de grond. In 1916 werden de huizen door de gemeente Delft onbewoonbaar verklaard, maar door woningnood duurde het negen jaar voordat de bewoners ze verlieten.

In 1924 beschreef een journalist van de Delftsche Courant de erbarmelijke omstandigheden waarin de bewoners van de Paradijspoort leefden. Er is bijvoorbeeld een vrouw die haar kinderen uit bed haalt als het regent, omdat haar bed zich met water vult. Een ander gezin woont met acht kinderen in huizen waar de muren op instorten staan. In zijn conclusie schrijft de journalist: ‘Als de winter komt met regen en sneeuw, is de ellende niet te overzien. ‘Gate of Paradise’, wat een ironie kan er toch zijn met zo’n naam.’

Lees verder na de foto >

Winkelstraat Paradijspoort

In 1925 verlieten de laatste bewoners Puerta del Paraíso en sindsdien gebruikte een schildersbedrijf de huizen bijna een halve eeuw als pakhuis. In 1971 werden de verwoeste huizen gesloopt als onderdeel van een grote herontwikkeling van het zuidelijke centrum van de stad. Op de plek van de oude steeg wordt in het nieuwe winkelgebied De Veste een winkelstraat gebouwd. De straatnaamcommissie van de gemeente stelt voor om de straten hier historische namen te geven. Op deze manier blijft de naam Paradijspoort behouden.

Fontein: Krottenwijkparadijs in Achter van Gevels van Delft