De soevereine of autonome beweging ondermijnt de democratische rechtsorde in Nederland

Soevereinen of autonome volkeren verspreiden objectief onjuiste verhalen over de slechte bedoelingen van instellingen en overheid. Deze groep van enkele tienduizenden mensen distantieert zich van de overheid. Het zijn echter mensen met een open houding naar andere mensen. Ook een klein deel van de soevereiniteitsbeweging vormt op korte termijn een dreiging van geweld.

Dit zijn de belangrijkste conclusies uit de analyse van het fenomeen Met de rug voor de samenleving van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Nationale Politie over de soevereiniteitsbeweging in Nederland.

Mensen die zichzelf soeverein verklaren, geloven in meer of mindere mate in ‘een kwade elite’. Deze elite zou zich niet alleen in de wetgevende, rechterlijke en uitvoerende macht bevinden, maar ook in de media en de wetenschap.

De analyse van het fenomeen onderscheidt drie gedragscategorieën binnen de soevereine beweging. De grootste groep wil zo zelfstandig mogelijk leven, maar vindt dat zij zich niet volledig kunnen losmaken van de samenleving. Een tweede categorie beschouwt de Nederlandse wet- en regelgeving als ongeldig. Ze weigeren bijvoorbeeld aan financiële verplichtingen te voldoen, zoals het betalen van belastingen en boetes. In extreme gevallen wil een kleine groep zich met geweld verzetten tegen het huidige systeem.

De omvang van de soevereinistische beweging is niet zo groot dat zij een existentiële bedreiging vormt voor de democratische rechtsorde, maar er zijn wel zorgen over de voortgaande groei van de beweging en de bestaande voedingsbodem voor haar ideeën.

Dreiging van geweld

Hoewel mensen die zich in Nederland soeverein verklaren vooral een niet-gewelddadige achtergrond hebben, is er de laatste tijd sprake van toenemende intimidatie en bedreigingen, onder meer van lokale politici, ambtenaren, rechters, journalisten en wetenschappers. Er zijn ook enkele kleine gewelddadige botsingen geweest met politie en sheriffs.

Omdat sommige mensen die zichzelf soeverein verklaren steeds meer in de problemen dreigen te komen omdat ze bijvoorbeeld hun rekeningen niet meer betalen, zal het aantal gewelddadige incidenten naar verwachting toenemen. Door een vijandig beeld te verspreiden van een kwaadaardige elite die uit is op onderdrukking, slavernij en zelfs moord, kunnen sommige mensen die zichzelf soeverein verklaren tot de conclusie komen dat gewelddadig verzet noodzakelijk is.

Voor een deel van deze kleine groep van enkele tientallen tot honderd mensen is het nog steeds mogelijk om op te scheppen of te dreigen. Voor sommigen kunnen deze berichten echter gewelddadige acties legitimeren, bijvoorbeeld als reactie op verkeersstops, arrestaties, bezoeken van de sheriff of uitzettingen. Een deel van deze groep mensen die zichzelf soeverein verklaren, gaat zelfs zo ver dat zij zich online en fysiek organiseren en voorbereiden om zichzelf te verdedigen in de verwachte gewelddadige strijd met de overheid en instellingen. Ze geloven dat de kwaadaardige elite een gewelddadige strijd zal beginnen waarop ze zich moeten voorbereiden. In meerdere aanhangwagens werden vuurwapens en vuurwapens aangetroffen.

Omgaan met mensen die zichzelf soeverein verklaren

Naar aanleiding van deze analyse hebben de ministers van Justitie en Veiligheid en de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een brief naar de Tweede Kamer gestuurd over de omgang met overheden.

De grootste urgentie die uit de analyse van het fenomeen naar voren komt is het beschermen van onze democratische rechtsstaat en het voorkomen dat mensen in kwetsbare posities en hun kinderen hiervan het slachtoffer worden. Het kabinet streeft daarbij drie doelstellingen na. Ten eerste: handhaaf de schendingen van de wet en bestrijd gewelddadig extremisme. Voor mensen met extremistische opvattingen die zouden kunnen leiden tot extremistische of terroristische activiteiten bestaat nu al de mogelijkheid daartoe persoonsgerichte aanpak. Deze persoonlijke benadering moet verder ontwikkeld worden voor vorsten met extremistische ideeën.

Waar nodig ondernemen gemeenten actie met betrokken sociale en veiligheidspartners. Dit voorjaar zal de minister van Justitie en Veiligheid samen met de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een strategie tegen extremisme bedenken die al zijn vormen aanpakt, inclusief anti-institutioneel extremisme en soeverein extremisme. . .

Het tweede doel is om te voorkomen dat mensen gedrag blijven vertonen dat de democratie ondermijnt. Dit kan worden bereikt door de invloed van drijfveren te beperken, gedrag te identificeren en te veroordelen dat de democratie ondermijnt, en door instellingen veerkrachtiger te maken.

Ten slotte zijn de inspanningen erop gericht ervoor te zorgen dat de beweging niet groeit. Het is belangrijk om mensen weerbaar te maken tegen antidemocratische verhalen en daarmee verbindingen te blijven zoeken. Dit vraagt ​​veel van professionals van de lokale overheid, maar ook van bijvoorbeeld het jeugdwerk, het onderwijs, de sheriffs of de wijkpolitie. Het is hierbij van belang om kritiek en wantrouwen, eerlijkheid over dilemma’s en het vermogen om te reageren op desinformatie en desinformatie te blijven bespreken.

In een kamerbrief dit voorjaar zal de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties toelichten hoe bredere anti-institutionele trends kunnen worden aangepakt en hoe de verbinding tussen samenleving en overheid kan worden versterkt.