Kan Enschede in het voordeel van Het Rutbeek naar de stembus? Het geplande vakantiepark is de definitieve test voor een nieuw referendum

Nog geen drie weken geleden was een kleine meerderheid in de gemeenteraad het eens met het initiatief van de PVV: de invoering van het zogenaamde ‘correctieve consultatieve referendum’. Dit betekent dat het onder voorwaarden mogelijk is om voorafgaand aan de besluitvorming een raadsvoorstel aan bewoners voor te leggen. Op deze manier konden voor- of tegenstanders zich uiten. Het is een overleg, dus de gemeenteraad hoeft de uitslag van het referendum niet te volgen.

Geen bindend resultaat

Sommige fracties willen het graag mogelijk maken dat bewoners bindende besluiten nemen over besluiten die al zijn of nog moeten worden genomen. Op lokaal niveau is dit volgens de Grondwet echter niet mogelijk. Het raadgevend referendum is daarmee het hoogste wat in Enschede te bereiken is. De eerste kandidaat dient zijn aanvraag binnen één maand na indiening in.

De actiegroep Behoud Het Rutbeek, onlangs uitgenodigd op 1Twente Vandaag, informeerde de gemeente Enschede. “Een vakantiepark in Rutbeek betekent dat ongeveer een derde daarvan niet meer toegankelijk is voor vakantiegangers uit Enschede, Haaksbergen en omgeving”, legt de reden uit. “Het nog beschikbare gebied zal een heel andere beleving krijgen als het bovenop het huidige groengebied wordt gebouwd. De plannen hebben daarom impact op veel bewoners die hier zwemmen, lopen en fietsen. Deze bewoners krijgen een stem door een referendum.”

Er zijn bijna 4.000 aangiften nodig

Er is nog geen officieel record. Hiervoor zijn 500 handtekeningen nodig. Gezien de huidige status van een digitale petitie (ruim 3.100 ondertekenaars) lijkt dit geen problemen op te leveren. De benodigde handtekeningen moeten samen met het ambtelijke verzoek minimaal tien dagen vóór de raadsvergadering waarin het betreffende voorstel op de agenda staat (in dit geval waarschijnlijk maandag 13 mei) worden ingediend.

Initiatiefnemers hebben vervolgens zes weken de tijd om 3.837 steunbetuigingen te verzamelen. Dit zijn handtekeningen met naam, adres, leeftijd, woonplaats en BSN-nummer. Alleen dan kan een referendum worden gepland. Ondertussen kan de gemeenteraad het voorstel bespreken en aanpassen, maar niet via besluitvorming aannemen of afwijzen.

Commissie nog niet opgericht

Er is dus nog een lange weg te gaan voor het behoud van Rutbeek, maar ook voor de gemeente zelf. Voor de behandeling van een referendumaanvraag is een referendumcommissie nodig. Deze commissie bestaat uit minimaal drie onafhankelijke leden die controleren of de aanvraag aan alle voorwaarden voldoet. Omdat het referendum nog maar drie weken aan de gang is, is de commissie Enschede er nog niet.

Lees meer onder de video

Volgens Rolf Jongedijk, die als raadssecretaris de indieners van referendumaanvragen helpt, is niemand te ver gegaan. “Alleen een referendumcommissie kan over zo’n verzoek beslissen, maar we hopen op zeer korte termijn drie leden te kunnen benoemen. Dat proces komt nu alleen maar in een stroomversnelling.”

Aparte stembussen

Het is dus mogelijk dat actiegroep Behoud Het Rutbeek medio juni voldoende steunbetuigingen heeft. Vervolgens moet er een stemronde worden voorbereid. Doorgaans zijn referenda een poging om voordeel te halen uit bestaande verkiezingen. Maar de verkiezingen voor het Europees Parlement (6 juni) komen te vroeg en als er geen nieuwe parlementsverkiezingen worden uitgeschreven, zullen er binnen de geplande periode van twaalf maanden geen nieuwe verkiezingen plaatsvinden.

Met andere woorden: de kiezers in Enschede ontvangen een aparte uitnodiging om te stemmen over het voorgestelde gewijzigde bestemmingsplan voor bungalowpark Het Rutbeek. Je kunt je afvragen hoeveel inwoners alleen daarvoor naar de stembus willen gaan, ook al bedraagt ​​de opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen minder dan 50 procent. Om nog maar te zwijgen over de extra kosten van het organiseren van een referendum (zoals stembureaus en hertellingen),

Emotie op zichzelf is geen argument.

Tot slot misschien wel de belangrijkste vraag van allemaal: waar stemmen de inwoners van Enschede uiteindelijk op? Op zich lijkt het een duidelijke vraag, gebaseerd op het voorstel van de raad: “Moet de voorgestelde wijziging van het bestemmingsplan voor Het Rutbeek, dat onder meer de bouw van 250 vakantiewoningen mogelijk maakt, doorgaan, ja of nee?” Maar hoe eenvoudig het ook lijkt, de praktijk is net zo ingewikkeld. Het huidige bestemmingsplan voorziet al in de bouw van 290 iets kleinere bungalows. De initiatiefnemer heeft simpelweg andere wensen. Met andere woorden: een stem tegen uit 250 kamers is een stem vóór uit 290 kamers?

Daarnaast zijn bestemmingsplannen lastige uitgangspunten voor referenda. Deze documenten vereisen een wettelijke basis, geen emotionele. Stel dat de inwoners van Enschede massaal ‘nee’ zeggen tegen het geplande bestemmingsplan omdat ze de rit niet willen missen. Dat is op zichzelf dus geen reden om het voorstel af te wijzen. Dit kan alleen op basis van ruimtelijk onderbouwde argumenten, zoals een ontoereikend verkeersplan, het niet naleven van de stikstofregelgeving of een te grote impact op de omringende natuur. De besluitvorming rond de moskee Het Spaansland in Enschede heeft dit de afgelopen jaren pijnlijk duidelijk gemaakt.

‘Onverklaarbaar’

Het zal niet nodig zijn om Rutbeek te behouden: de eerste stappen richting een referendum zijn al gezet. “Het plan voor een bungalowpark houdt in dat kwetsbare flora en fauna worden opgeofferd”, zegt de actiegroep. De toenemende verkeersdruk is hen een doorn in het oog. “Het is onverklaarbaar dat dit gebeurt nabij het Natura 2000-gebied Buurserzand. De omliggende boerderijen moeten hun stikstofuitstoot terugdringen, terwijl de gemeente een projectpromotor vraagt ​​een bungalowpark te bouwen.” Een gang naar de Raad van State lijkt hiervoor echter de enige mogelijkheid.