Deze week is bepalend voor de training.

Het is een beslissende week voor de kabinetsformatie, want donderdag is de deadline voor het eindrapport van informant Kim Putters, die vandaag en morgen op landgoed Zwaluwenberg de vier kopstukken van de PVV-, VVD-, BBB- en NSC-partijen ontvangt . “De vraag is of deze vier partijen voor vier jaar compromissen willen sluiten en of ze elkaar weer vertrouwen”, zegt politiek journalist Mats Akkerman.

Het is de eerste keer dat de vier partijleiders bij elkaar zitten sinds NSC-leider Pieter Omtzigt op 6 februari de gesprekken afbrak. Volgens Akkerman is de bijeenkomst in de militaire zone Zwaluwenberg in Hilversum nog belangrijker. ‘Ik denk dat de reden dat ze hier zijn is dat insider Kim Putters nu een idee heeft van welke vorm een ​​toekomstig kabinet volgens hem zal aannemen. De vraag is alleen of deze vier partijen zich voor vier jaar aan elkaar willen binden en of ze weer vertrouwen in elkaar hebben.’

Lees ook | De buitenparlementaire variant is ‘een normaal meerderheidskabinet met een ander etiket’

Dat vertrouwen werd tijdens de vorige informatieronde onder leiding van klokkenluider Ronald Plasterk ernstig geschaad. De komende twee dagen zullen de partijleiders zich afvragen of ze bereid zijn een nieuw kabinet serieus te bespreken.

Het rapport is praktisch klaar

De deadline voor het eindrapport van Putters is aanstaande donderdag en de informant komt zeker, denkt Akkerman. ‘Mijn gevoel is dat je het rapport grotendeels hebt afgerond en voor jezelf tot een conclusie bent gekomen. En ze gaan nu met deze vier partijen om de tafel zitten om te beslissen hoe ze het precies samen gaan doen.’

Lees ook | Schieten in formatie, maar ‘premier Wilders’ lijkt niet aan te komen

Als de tweedaagse sessie succesvol is geweest en de vier partijen het eens zijn over de belangrijkste punten, had Putters zijn rapport morgenmiddag of woensdag klaar kunnen hebben, meent de politiek journalist. En dan zou er in theorie deze week een debat over kunnen plaatsvinden in de Tweede Kamer. Dat zou goed zijn, want dan wordt de training niet nog een week uitgesteld.’

Kastvormen

Het valt nog te bezien welke regeringsvorm uiteindelijk de meeste kans van slagen heeft, aldus Putters. In ieder geval wordt de mogelijkheid van een buitenparlementair kabinet “met een zwakke band met de Kamer” overwogen. “Dat zou onder meer betekenen dat er een breed overheidsprogramma komt, en dus niet met alle afspraken”, legt Akkerman uit. “De leiders van de partijfracties zouden dan in de Tweede Kamer blijven en er zouden ministers van alle vier de partijen zijn, maar ook onpartijdige ministers.”

Lees ook | Omtzigt meent nog steeds dat er maatregelen worden genomen

De grote vraag is of de NSC bereid is hieraan deel te nemen. Afgelopen donderdag meldde de NOS dat de partij van Omtzigt bereid zou zijn ministers te leveren voor een buitenparlementair kabinet, maar Putters vond die conclusie te voorbarig. Een andere optie is een minderheidskabinet met aanvaardbare steun van de NSC, maar daar lijkt onvoldoende steun voor te vinden. “Vooral de VVD wilde niet dat de NSC zo’n machtige rol zou krijgen.”