“Wanneer begint de aardwarmtelevering in Delft eigenlijk?”

Om de vraag te beantwoorden: na vele jaren van voorbereiding gaat het waarschijnlijk eind 2025 echt van start. Dat zegt Jeroen Roos, ‘warmtenetbeheerder’ ingehuurd door de gemeente Delft, die een van de informatiestands bemande. De kaart die hij liet zien trok veel belangstelling. Op de kaart is de warmtering weergegeven, die vanaf een CV-station aan de Rotterdamseweg naar het eindpunt moet lopen: de wijken Voorhof en Buitenhof.

Deze warmwatertransportleiding (het ‘warmtenetwerk’) bestaat momenteel alleen op papier. De bouw is nog niet volledig begonnen. Het zal dus nog minstens twee jaar duren voordat de meest afgelegen uithoeken van Buitenhof worden bereikt. Vanaf de Rotterdamseweg loopt het stadsverwarmingswater straks onder de Schie door, wordt afgegraven in de dakbedekking van de spoortunnel en loopt vervolgens met enkele zijtakken onder meerdere straten door richting de buitenwijken van Delft. Eind volgend jaar moet het eerste deel klaar zijn, zodat een deel van het bedrijventerrein Leeuwenstein al verwarmd kan worden met ‘geothermie’, warmte van grote diepte.

Hal

Tegelijkertijd schakelen veel gebouwen van de Technische Universiteit over van aardgas naar aardwarmte. Zoals de opvallende Aula aan de Mekelweg. Dit is mogelijk doordat er in dat gedeelte van de campus al jaren een netwerk van circulaire en verwarmingsleidingen bestaat. Maar niet alleen studiogebouwen zullen het gas afsluiten. Ook zo’n 1.500 studentenwoningen in de TU-wijk en de eerste appartementen in Delft zullen op deze nieuwe warmtebron worden aangesloten, vertelde Roos aan de vele geïnteresseerden die de routekaart aandachtig bestudeerden.

In totaal bezochten zo’n 350 bezoekers deze bijzondere informatieavond, waarbij alle partijen betrokken bij dit aardwarmteproject klaar stonden om uitleg of vragen te ontvangen. Zoals het Staatsmijntoezicht, het ‘Groningen’ controleorgaan dat steeds alerter is geworden op mijnbouwprojecten. En in Delft is het een mijnbouwproject. Want die primaire warmte zit ruim twee kilometer onder de grond in de smaragdgroene wijk Delfgauw, grofweg in het groene centrum van Ranzijn.

Zandsteen

Daar wordt heet water van bijna 90 graden aangetroffen in de poriën van een unieke bodemlaag, de ‘Delftse zandsteen’. Deze laag is een overblijfsel van een tropische zee tussen de 60 en 100 miljoen jaar oud. Een winput tot die diepte onder Emerald vanaf het warmtestation Rotterdamseweg is afgelopen najaar probleemloos geboord. Maar al snel werd duidelijk dat een mijnbouwproject, zelfs in het wetenschappelijk kenniscentrum in Delft, helemaal niet goed loopt. Bij het boren van een gekoeldwaterretourput (water waaruit warmte wordt gewonnen voor stadsverwarming) naar ruim twee kilometer diep nabij Oostpoort, brokkelde de zandsteenlaag af. Toen de boorkop later werd teruggevonden, kwam deze vast te zitten op diepte. Vervolgens kon de geplande retourput voor het gekoelde water iets verderop, diep in de botanische tuin Wippolder, worden aangelegd.

Naar aanleiding van deze gebeurtenis rezen er echter nogal wat vragen op de informatiemarkt. Zoals bijvoorbeeld Marc Vlug, van belangenvereniging TU Noord, waartoe ook Wippolder behoort. ‘Wij zijn niet tegen dit aardwarmteproject, omdat we van het aardgas af moeten. Maar de risico’s zijn niet nul.” Hun vereniging, die een paar honderd Wippolderfamilies onder haar leden telt, gaat nu een brief sturen naar het Ministerie van Economie en Klimaat (EZK) met een reeks wensen. Vlug wil bijvoorbeeld dat in de aardwarmtewinningsvergunning duidelijker wordt vastgelegd wat ‘vergoedbare schade’ is bij trillingen. Hij is ook van mening dat er in de vergunning te veel wetenschappelijke termen worden gebruikt die gewone mensen niet begrijpen. Als indicatie van de intensiteit van elke trilling. Ook wil hij dat “als er iets gebeurt, de compensatie goed geregeld wordt.”

Dat was ook de boodschap die Johan Molenbroek, voorzitter van de Bewonersvereniging Delfgauw, kwam brengen. Hij bleek een van de meest kritische bezoekers. “Om de woningen in Delft te verwarmen halen ze het warme water onder onze voeten vandaan en wij zien er helemaal niets voor terug. De baten zijn voor Delft, de lasten voor Delfgauw. Omdat we hier slecht geïnformeerd zijn over het hele geothermische project. En waar is een garantiefonds dat ons garandeert dat als er iets misgaat, onze schade wordt vergoed zonder dat we daar, zoals in Groningen, een rechtszaak over hoeven aan te spannen?”

Wippolder

Net als belangenorganisatie Wippolder zal ook Delfgauw een ‘visie’ schrijven op het plan van EZK-staatssecretaris Hans Vijlbrief, dat nu nog twee weken ter inzage ligt, om een ​​vergunning voor aardwarmtewinning te verlenen aan het consortium van TU Delft en Shell. , staatsenergiebedrijf EBN en boor- en productiebedrijf Aardyn. De hoop van de twee belangenorganisaties is dat Vijlbrief aan hun verzoeken zal voldoen en ook de laatste adviezen van het Staatsmijntoezicht zal opvolgen. Deze autoriteit wil bijvoorbeeld dat het oppompen van warm water onder Emerald stopt als zich binnen een jaar twee ‘relatief milde’ aardbevingen voordoen. Woordvoerders van de TU stelden de ondervragers gerust: “De kans dat dergelijke trillingen optreden is vrijwel nul.”

Achter de informatietafels werd algemeen verwacht dat staatssecretaris Vijlbrief voor de zomer definitief zijn mijnbouwvergunning zou verlenen. Hiermee wordt feitelijk groen licht gegeven voor de aanleg van een circulair verwarmings-/leidingennetwerk naar Voorhof en Buitenhof, voor het transport van geothermisch verwarmd water van onder Emerald.

En inderdaad, op dinsdagmiddag 5 maart werd met die laatste informatieronde het Delftse aardwarmteplan, waar we al vele jaren geleden mee begonnen, technisch en politiek afgerond. Het gevoel van opluchting was ook duidelijk merkbaar bij de vele aanwezige aardwetenschappers van de TU. Nu begint een nieuwe fase: die van het informeren van de bewoners van Voorhof en Buitenhof. Want zij zijn het die daadwerkelijk te maken krijgen met de overstap van aardgasgestookte CV-ketels naar blokverwarming die straks wordt aangedreven door de milieuvriendelijkere aardwarmte uit Delfgauw.

De enige belangengroep in deze twee door huurappartementen gedomineerde buurten is de “Voorhof II West”. Een wijk met voornamelijk zelfbedienings- en koopappartementen. Voorzitter Jan van der Veen sprak op de informatiemarkt zijn verbazing uit dat de staatssecretaris waarschijnlijk binnen enkele maanden een vergunning zal verlenen voor de winning van aardwarmte voor Delft.

Domein

“Dat is niet gecommuniceerd naar onze belangenorganisatie. Het lijkt er dus op dat het point of no return al is bereikt. Al weten we niet wat de reikwijdte van dat besluit is voor de woningen in onze buurt. Ik had ook graag eerst een analyse gezien van mogelijke alternatieven, zoals warmteopslag. Het is een verwarmingssysteem in de winter en een koelsysteem in de zomer. En in tegenstelling tot geothermische energie kan het voor altijd blijven bestaan. En bovendien weet ik niet of iedereen in onze buurt zal overstappen op aardwarmte. Ik zie in onze buurt dat sommige drive-in bewoners al een eigen warmtepomp als stroomsysteem hebben geïnstalleerd.”

Een woordvoerder van de gemeente zegt over deze reactie dat deze wijk een atypisch geval is, omdat er vrijwel uitsluitend koopwoningen staan: “Wij voeren daar een apart informatietraject uit. Maar we hebben de bewoners van de huurappartementen in Voorhof en Buitenhof al een brief gestuurd met de mededeling dat we komen bespreken wat er gaat gebeuren en wat ze willen. Daar gaan we hard aan werken.”

Een andere stem dan de verhuurders kwam van Marcel Koelewijn, secretaris van het bestuur van de Huurdersraad Woonbron. Dit bedrijf beheert het merendeel van de huurappartementen in Voorhof en Buitenhof.
Koelewijn was zich namelijk bewust van de aanstaande overstap naar aardwarmte. “En ik denk dat we als huurdersraad hele goede garanties hebben onderhandeld met de directie van Woonbron, die ons ook op de hoogte houdt over de ontwikkeling van het gebied, over de prijs voor huurders van de vaste tarieven en over de geleverde aardwarmte. Zo hebben we afgesproken dat de prijs van aardwarmte niet hoger mag zijn dan de prijs van aardgas op dat moment. En met deze overeenkomst gaat Woonbron onderhandelen met de leverancier die binnenkort via het nieuwe warmtenet aardwarm water gaat leveren aan wijken. Wat als die aanbieder de eisen die Woonbron aan haar huurders stelt niet accepteert? “Dan komt er geen contract voor de inkoop van aardwarmte.”