NPO 3FM: wie schakelt Hilversums duurste relikwie eindelijk uit?

‘Alles blijft, alles gaat voorbij, alles blijft gebeuren’. Deze bekende verzen van Jules Deelder zijn misschien wel het meest van toepassing op de wereld van de popmuziek en de jeugdcultuur.

Nog maar veertig jaar geleden waren de twee op vele fronten onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als je bijvoorbeeld begin jaren tachtig een tijdschriftenwinkel binnenliep, zag je grote stapels jeugdtijdschriften die bijna uitsluitend over popmuziek gingen. Je had het wekelijkse de krant rakende tweewekelijkse Oor muziekkrant en maandbladen zoals muziek uitdrukken, pop foto, popbiz En muzikale optocht. Zelfs buitenlandse titels zoals Duitse Bravo en flamenco Jippie In Nederland waren ze erg gewild. De totale betaalde oplage van het poptijdschriftsegment bedroeg circa 600.000 exemplaren.

AVRO TopPop

Op televisie bedienden de AVRO’s wekelijks jongeren poppop, gepresenteerd door de legendarische Ad Visser, bijgestaan ​​door de balletvoorstelling van Penney de Jager. Vier miljoen kijkers waren geen uitzondering. Sinds 1978 is er sprake van serieuze concurrentie. Aftellenmet eerst Lex Harding en daarna Adam Curry als frontman.

De honderdduizenden lezers van popbladen en de miljoenen kijkers van pop-top En Aftellen Ook behoorden ze tot de vaste klanten van platen- en cd-winkels. Vooral Hans Breukhoven profiteerde hiervan. De voormalige kousen-, pruiken- en pindahandelaar opende in 1971 zijn eerste gratis platenwinkel in Schiedam. In 1989 telde het 92 vestigingen met een gezamenlijke omzet van 121 miljoen gulden (huidige waarde gecorrigeerd voor inflatie: circa 123 miljoen euro) en ging Free Record Shop naar de beurs.

Het is een verdwenen universum, zo kunnen we anno 2024 concluderen. De markt voor popbladen bestaat niet meer: ​​alleen Oor – sinds 2005 maandelijks gepubliceerd – heeft de ontbossing overleefd. poppop En Aftellen Ze werden begraven in het museum en in 2014 ging de Free Record Shop failliet. ‘Onontkoombaar’, aldus Breukhoven, die troost kon putten uit de gedachte dat ook grote buitenlandse cd-giganten als Tower Records en Virgin ten onder gingen.

Er is echter nog één overblijfsel over uit de gloriedagen van Ad Visser en Adam Curry: radiozender NPO 3FM. Opgericht in 1965 als ‘Hilversum 3’ en bedoeld door de publieke omroepen om te concurreren met de offshore commerciële zender Radio Veronica. De razend populaire zender, met een zendschip enkele kilometers uit de kust van Scheveningen, net buiten de territoriale wateren, bediende miljoenen kijkers, mede dankzij innovaties als horizontale programmering, jingles, aparte presentatietechnieken en een eigen hitparade. Veronica Top 40. We laten uiteraard niet toe dat verzuilde omroepregisseurs en hun vrienden werkeloos op het Binnenhof blijven zitten.

Spectaculaire luistercijfers

Hilversum 3 is echter nooit verder gekomen dan een bleke imitatie van Radio Verónica. Pas toen offshore-kanalen in 1974 door nieuwe wetgeving gedwongen werden hun uitzendingen stop te zetten, gingen de zaken vooruit. Met name ‘TROS Donderdag’ behaalde met dj’s als Tom Mulder alias Klaas Many (ex-Radio Veronica) en Ferry Maat (ex-Radio Noordzee) uitzonderlijke resultaten, soms met wel 3,5 miljoen luisteraars.

Toen eind jaren tachtig legale commerciële muziekkanalen via de ether en via de kabel werden uitgezonden, nam de populariteit van Hilversum 3 (sinds 1985 ‘Radio 3’) opnieuw af. De situatie is ronduit dramatisch geworden. Het marktaandeel van NPO 3FM is gekelderd naar zo’n 2 procent, onvoldoende om een ​​plek in de top tien van meest beluisterde zenders te veroveren.

Dat zenderdirecteur Sharid Alles in 2020 een diversiteitsoffensief lanceerde en aankondigde dat 3FM ernaar zou streven “Black Lives Matter goed op de kaart te krijgen en te houden” was allesbehalve een duwtje in de goede richting: het gezegde “Wakker worden, gaan. ” ‘Broke’ geldt ook voor de media. Minstens zo fataal is het feit dat jongeren zijn opgegroeid met internet en sociale netwerken en nauwelijks meer naar radiostations luisteren.

Extra budget

Waarom blijft een jongerenzender met belastinggeld in de lucht? Niemand weet het en in Hilversum wordt de vraag niet eens gesteld. Sterker nog: 3FM krijgt dit jaar extra geld. Het budget is verhoogd van ruim 7,7 miljoen euro (prognose 2023) naar ruim 7,8 miljoen euro (begroting 2024). Goed nieuws voor Menno de Boer, die in 2022 het roer overneemt als vierde zenderdirecteur in zeven jaar.

Waar moet de herstructurering van ons noodlijdende omroepsysteem beginnen? Laten we niet doen alsof dit een moeilijke vraag is.

Roelof Bouwman is columnist en adjunct-hoofdredacteur van Wynia’s Week. Hij schrijft over politiek, geschiedenis en de media.

Wynia-week Hij is jarig! Bent u al donateur? je kunt doneren Op verschillende manieren. Bedankt!