Woningcorporaties Enschede vrezen dat ze rioleringskosten moeten betalen: ‘Dat is dus 250 miljoen minder…

Enschede zou zichzelf in de voet schieten als het zou overwegen de verantwoordelijkheid af te schuiven op de eigenaren, beweren de corporaties. Want zonder de miljoeneninvesteringen kunnen de met de gemeente afgesproken doelstellingen niet worden gerealiseerd. De rioleringskosten in Enschede bedragen echter nog lang geen 250 miljoen euro per jaar, dus waar komt dat cijfer van de woningbouwvereniging vandaan?

De kwijtschelding wordt verdeeld.

De zogenaamde remissie is een doorn in het oog van het advies. We zagen het al in het besluit om het aantal gratis legen van de grijze afvalcontainer voor het minimuminkomen met ruim de helft te verminderen. Huishoudens met een laag inkomen zijn vrijgesteld van bepaalde belastingen. De afvalwaterbelasting is hiervan een voorbeeld. Omdat het riool uiteraard gefinancierd moet worden, wordt het gehele bedrag van de kwijtschelding verdeeld onder de overige belastingbetalers.

Gezinnen zonder minimum betalen vanuit dit solidariteitsgedachte zo’n 40 euro extra per jaar aan hun riooltarieven. De gemeente is van mening dat deze kosten met een boekhoudkundige truc kunnen worden verlaagd. Er zijn verschillende manieren waarop een gemeente rioolheffing aan bewoners in rekening kan brengen.

Het is niet mogelijk om de huur door te geven.

Kortom: u kunt de rioolrekening aan de gebruikers of huiseigenaren overlaten. Voor particuliere verhuurders maakt dit geen verschil, maar wel voor huurders (waaronder veel werknemers met een minimuminkomen). In dat geval wordt het belastingaanslag doorberekend aan bijvoorbeeld woningbouwverenigingen. Maar ze laten vooraf weten dat ze dat niet verwachten.

“De gemeente gaat ervan uit dat de bedrijven de kosten kunnen doorberekenen in de maandhuur en dat de huurders gecompenseerd worden door de huursubsidie”, zegt een woordvoerder van de Enschedese gemengde bedrijven. “Maar dat kan helemaal niet.”

Bedrijven die aan regels gebonden zijn

Dit heeft te maken met wettelijke regelgeving. Huurprijzen zijn gebaseerd op een puntensysteem waarbij rekening wordt gehouden met oppervlakte, isolatie, voorzieningen en WOZ-waarde. Het totaal aantal punten bepaalt de maximale huurprijs. “De afvalwaterbelasting maakt geen deel uit van dit puntensysteem en kunnen wij daarom ook niet doorberekenen in de huurprijs”, aldus een woordvoerder.

Ook is het niet mogelijk om de huur zomaar ieder jaar te verhogen. “Bij sociale huurwoningen mag de huur jaarlijks niet meer stijgen dan het door de minister vastgestelde percentage.” Dit is in lijn met het inflatiecijfer van dat moment. Als dit niet gebeurt, verliest de corporatie koopkracht, omdat bijvoorbeeld de onderhoudskosten stijgen.

Van 8,4 naar 250 miljoen

Geen man overboord, zou je denken. Met een gezamenlijk bezit van 28.000 woningen en een gemiddelde rioolheffing van 300 euro per woning hoeven de vijf Enschedese bedrijven in totaal slechts 8,4 miljoen euro bij te dragen. Met zo’n megabudget moet dat mogelijk zijn. In de brief aan de gemeenteraad wordt echter een bedrag van maar liefst 250 miljoen genoemd. Hoe is dat mogelijk?

Nu wordt het een beetje technisch. Volgens de bedrijven betekent een meerkost van 8,4 miljoen dat er over hetzelfde bedrag geen rente kan worden gegenereerd. Je kunt je voorstellen dat woningbouwverenigingen enorme investeringen doen om hele woonwijken te bouwen of te verduurzamen. Deze bedragen komen niet in één keer op tafel, maar worden via leningen grotendeels over vele jaren gespreid.

En over de leningen wordt rente betaald. Zo moest het grootste bedrijf, De Woonplaats, vorig jaar alleen al 32 miljoen euro aan rente betalen. Nu is er geen sprake meer van de aap: als bedrijven zich minder rente kunnen veroorloven, zullen ze ook minder kunnen lenen. “Bij een bedrag van € 8,4 miljoen en de huidige rente voor woningcorporaties (circa 3,3 procent) betekent dit dat er ongeveer € 250 miljoen minder wordt geleend”, aldus een woordvoerder.

Gevolgen van prestatieafspraken

In hun brief spreken de woningbouwverenigingen hun steun uit aan de gemeente Enschede om druk uit te oefenen op het kabinet tegen bezuinigingen op het gemeentefonds. Maar bedrijven zijn nu bang dat zij de slachtoffers zijn. ‘Het beperkte voordeel van kwijtschelding heeft een enorm effect op ons vermogen om te investeren’, schrijven ze aan het gemeentebestuur. “Je begrijpt dat we daardoor prestatieafspraken op het gebied van nieuwbouw, duurzaamheid en wonen en zorg niet meer kunnen nakomen.”

Bovendien komen bedrijven met hun bezwaren naar voren. In de onlangs verschenen zomermemo is nog niet gekozen voor een andere vorm van rioolbelasting. Wel staat er dat de alternatieven gezamenlijk met de Gemeentelijke Belastingdienst Twente worden onderzocht.