Publieke omroep in oorlogstijd in Het Hilversumse Verraad

Het Hilversumse verraad Het is te zien op woensdag 28 augustus om 22.05 uur EO, ​​op NPO 2. In de jaren dertig veroverde de radio steeds meer de Nederlandse huiskamers. Zo werd radio een massamedium met voor het eerst live nieuws en verslaggeving van bijvoorbeeld sportevenementen. Gedurende deze periode maakte het nationaal-socialisme in Duitsland vooruitgang. Nazi-minister Joseph Goebbels zag al snel dat radio ideaal was om miljoenen mensen te bereiken met propaganda. Na een effectieve aanpak in eigen land wilden de nazi’s in alle bezette landen de radio inzetten om hun boodschap te verspreiden.

propaganda-apparaat
Het Hilversumse verraad laat zien hoe de Nederlandse omroepen op de bezetting reageerden en zich tegenover de Duitsers positioneerden. Zelfs voordat de nazi’s dit verordonneerden, stopten sommige stations met het samenwerken met hun joodse werknemers.

Uit het programma blijkt dat meerdere publieke omroepen een coöperatieve aanpak hanteerden. Hierdoor konden ze worden gebruikt als propagandamiddel voor de nazi’s. Een houding met zeer verstrekkende gevolgen.

De Nederlandse omroep
De Duitsers ontnamen steeds meer autonomie van de nationale zenders. Vanaf maart 1941 sloten de nazi’s de stations en nam De Nederlandsche Omroep de exclusieve rechten op de ether over. Dit was een gedwongen collaboratie, geleid door leden van de NSB en nazi’s.

Wat was het effect van de nazi-radioprogramma’s? Waarom stroomde het stationspersoneel in groten getale naar het nieuwe nazi-station? Welke rol speelde de Nederlandse omroep bij de anti-Joodse maatregelen? Wat was de rol van de ONN in deze programmering? En waarom zwegen de omroepen hierover na de oorlog?

Hoofdredacteur Alfred Edelstein: “De afgelopen bijna 80 jaar hebben de publieke omroepen weggekeken van hun oorlogsverleden. Daarom vind ik het zo belangrijk dat dit programma is gemaakt. “Ik denk dat het goed zou zijn als omroepen een monument zouden oprichten ter nagedachtenis aan vermoorde journalisten, zoals sportverslaggever Han Hollander.”

Samenwerking
Onder de geïnterviewden in dit programma zijn: journalist Dick Verkijk, radiopresentator Govert van Brakel, criticus Henk van Gelder, voormalig VPRO-directeur Jan Haasbroek, programmamaker Marnix Koolhaas, televisiejournalist Fons de Poel, historicus Bart Wallet en KRO-NCRV-directeur Peter Kuipers .

Bron: EO/BM
Foto: Radiosportverslaggever Han Hollander