Het einde in zicht voor de Nederlandse Blockchain Coalitie

Het ecosysteem is er; De komende jaren zullen uitwijzen of technologie een blijvertje is

Na zeven jaar stopt de Dutch Blockchain Coalition, een samenwerkingsverband tussen partners uit de overheid, kennisinstellingen en het bedrijfsleven, eind dit jaar. De slotconferentie vond plaats op 1 juli op de Technische Universiteit Delft. Volgens de coalitie zijn de doelstellingen bereikt. De conferentie richtte zich ook op nieuwe gerelateerde initiatieven, zoals Broad Analytics Tokenization en het internationale publiek-private partnerschap ‘Fides – Accelerating Digital Trust’.

De missie van de DBC was om het bewustzijn en gebruik van blockchain te vergroten en daarmee het decentrale ontwerp van de digitale infrastructuur in Nederland te versnellen. De coalitie werkte met een actieagenda waarin zij de technologische mogelijkheden van blockchain testte, controleerde of de technologie voldoende in lijn was met wet- en regelgeving en werkte aan onderzoeks- en opleidingsprogramma’s op dit gebied.

Volgens Victor van der Hulst, coalitiedirecteur van de Dutch Blockchain Coalition, is de belangrijkste reden voor het beëindigen ervan het behalen van de doelstellingen in algemene zin. “Er is inmiddels een actief ecosysteem in Nederland, er is een strategische dialoog gevoerd met beleidsmakers en bedrijven en de technologie is aanwezig en onderweg in wet- en regelgeving.” De komende maanden worden lopende werkzaamheden afgerond, opgedane kennis en ervaringen geborgd en wordt er een eindrapportage opgesteld.

Digitale sleuteltechnologie

Een andere praktische reden is het stopzetten van overheidssubsidies, die naast partnerbijdragen de belangrijkste inkomstenbron vormen voor de Dutch Blockchain Coalition. Dit wordt mogelijk gemaakt door de Topsector ICT, die publieke en private partijen in coalities samenbrengt om samen te werken aan sleuteltechnologieën. Blockchain was tot 2024 een van de belangrijkste digitale technologieën en is bij de herziening van de Nationale Technologiestrategie opgenomen in de sleuteltechnologie ‘Software en computertechnologieën’.

Van der Hulst: ‘Zo’n sleuteltechnologie is tijdelijk. Vervolgens bekijken we als coalitie wat onze taak de komende jaren moet zijn en of het bestaande ecosysteem sterk genoeg is om die zelf aan te pakken.’

Schreeuw van de daken

De laatste jaren is er echter veel kritiek op het fenomeen blockchain. Niet iedereen leek overtuigd van de meerwaarde van de technologie. Bovendien droegen de cryptohype met controversiële cryptomining en het mislukken van projecten zoals het prestigieuze Tradelens, een door blockchain aangedreven mondiaal handelsplatform gecreëerd door IBM en containerverlader Maersk, niet bij aan de populariteit ervan.

Van der Hulst erkent dat de blockchain-gemeenschap de mogelijkheden soms te veel van de daken schreeuwde. ‘Maar zoiets hoort ook bij jonge technologie. Je moet het ook de tijd geven. Bij de genoemde mislukte projecten was niet technologie de oorzaak, maar governance en/of het verdienmodel. Dit is precies waar vaak de uitdaging van een decentraal ontwerp ligt, die te gemakkelijk wordt onderschat.’

‘Van der Hulst heeft veel vertrouwen in initiatieven rondom smart contracts en identiteitssoevereiniteit’

Ook wijst hij erop dat blockchain geen “push-technologie” is die direct gebruikt kan worden, maar onderdeel is van een toepassingsgebied waarin verschillende technologieën gebruikt worden. In die zin heeft Van der Hulst veel vertrouwen in de talrijke initiatieven rond ‘smart contracts’ (digitale contracten die op een blockchain worden opgeslagen en automatisch worden uitgevoerd als aan vooraf bepaalde voorwaarden wordt voldaan) en ‘self-sovereign Identity’ waarbij gebruikers controle hebben over de informatie die ze gebruiken om te bewijzen wie of wat ze zijn.

Denk in dat laatste geval aan ontwikkelingen als de Europese ID-portemonnee, het Company Passport (een zakelijke portemonnee), Digital Travel Credentials (digitale reisdocumenten) en Digital Product Passports (informatie over producten, herkomst en duurzaamheid). “Deze ‘digital trust’-projecten worden gezamenlijk ontwikkeld en er wordt ook rekening gehouden met het gebruik van blockchain-technologie.”

Wetgevend en regelgevend kader

Tijdens de afsluitende DBC-conferentie in Delft werd aandacht besteed aan Broad Analysis Tokenization, waar het afgelopen half jaar in samenwerking met Stichting 2Tokens aan is gewerkt. Deze analyse biedt beleidsmakers handvatten voor de komende jaren. Volgens Van der Hulst is er ook steeds meer duidelijkheid over het wet- en regelgevingskader in de Europese Unie (EU), wat leidt tot meer innovatie en adoptie. Het markeert de inwerkingtreding van de MiCAR-verordening (Cryptoasset Markets Regulation), het eerste Europese wetgevingspakket om cryptocurrencies en cryptocurrency-gerelateerde diensten te reguleren, evenals de tweede ronde van de European Blockchain Regulatory Sandbox voor de presentatie van innovatieve toepassingen met ‘ gedistribueerde grootboektechnologieën’.

Tijdens de slotconferentie werd in dit kader ook het concrete voorbeeld van de ‘Electronic bill of lading’ (een document voor het vervoer van goederen over zee) besproken. Deze komt voort uit de DBC-use-case ‘elektronisch vrachtbrief’ en komt later dit jaar naar de Tweede Kamer. Volgens Van der Hulst zullen de komende jaren uitwijzen of blockchain zich in dit soort toepassingsgebieden zal blijven manifesteren.

Manifest van het Fides-agentschap

Ook overhandigde hij in Delft het zogenaamde Fides Manifest aan Barbara Kathmann, voorzitter van de Commissie Digitale Zaken van de Kamer. Het bevat de principes om het digitale vertrouwen te verbeteren (fides in het Latijn). Het manifest, ondertekend door partijen als KNB, Belastingdienst, Kamer van Koophandel, GS1, SURF, TNO, ABN Amro, ECP, TU Delft en Vidua, dient als vrijblijvende leidraad om digitale oplossingen en ecosystemen mee te ontwerpen en te bevorderen verbeteringen op het gebied van digitaal vertrouwen, legt Van der Hulst uit. Dit vormt de basis van het nieuwe internationale publiek-private partnerschap ‘Fides – Accelerating Digital Trust’, dat de komende zes maanden vorm zal krijgen (de website fides.community). zal waarschijnlijk deze week beschikbaar zijn voor uitzending).

blok keten

Een blockchain (eigenlijk een gedistribueerde database) is een ketensysteem waarin elk blok (blok) informatie bevat en wordt verzegeld door een hash (een vingerafdruk). Deze informatie, waarin bijvoorbeeld transacties worden vastgelegd, kan niet eenzijdig door één van de partijen worden gewijzigd; dan klopt de hash (vingerafdruk) niet meer en zien de andere betrokken partijen het. Elke transactie of stap wordt decentraal bijgehouden via een grootboek (ledger) en elke deelnemer kan dit grootboek (een soort database) inzien.