De vraag naar onderwijsfinanciering in de chipsector is veel hoger dan het budget, Eindhoven neemt het leeuwendeel voor zijn rekening

• Nando Kasteleijn

  technologie-editor

Uit de verdeling van de onderwijsgelden van het ‘Beethoven Project’ blijkt dat onderwijsinstellingen in Nederland gezamenlijk veel meer geld hebben gevraagd dan er beschikbaar is. Dit zijn opleidingen binnen het mbo, hbo en wetenschappelijk onderwijs waar studenten worden opgeleid om in de chipsector te werken.

Dit komt neer op een totaal van 1,6 miljard euro, terwijl er nog 450 miljoen euro moet worden verdeeld. Dit is vooral teleurstellend voor de regio’s Twente, Groningen en Delft.

Het geld kwam onder druk van onder meer ASML. De chipmachinemaker dreigde het bedrijf buiten Nederland te laten groeien als er geen draagvlak meer was voor diverse zaken, waaronder het aannemen van nieuw talent. Er kwam een ​​investeringsimpuls van 2,5 miljard dollar, deels vanuit de overheid, deels vanuit de provincie, de gemeente en ondernemers. Daarom gaat een deel van het geld naar onderwijs.

“Iedereen kreeg minder dan verwacht”, zegt speciaal gezant Hans de Jong tegen de NOS. “De plannen van Brainport lagen dichter bij het gewenste bedrag. De eisen uit andere regio’s waren veel hoger dan het bedrag dat ze ontvingen.” Brainport Eindhoven is een samenwerkingsverband tussen onderwijsinstellingen, bedrijven en overheden (in totaal 21 gemeenten), gericht op technologische ontwikkeling.

De Jong is voormalig president van Philips Nederland en heeft plannen voor onderwijsinstellingen gepresenteerd aan de ministeries van Economische Zaken en Onderwijs. Dat gebeurde vóór de vertrekkende ministers. Daar moeten de nieuwe ministers Beljaarts en Bruins nu over beslissen.

Ze zijn positief over het advies van De Jong. Het geld wordt niet direct overgemaakt, de regio’s zullen eerst concrete plannen moeten maken. “Als de plannen (nog) niet van voldoende kwaliteit zijn, kan besloten worden dat de middelen (nog) niet worden toegekend”, schrijven de ministers in een brief aan de Tweede Kamer. Er is tijd tot oktober om de plannen verder aan te scherpen.

De Jong wijst erop dat het geld echt naar het chipsectortalent moet gaan dat nog in de regio actief is. “Maar in de praktijk wordt verwacht dat veel studenten ook naar andere sectoren zullen verhuizen. En dat hoort niet bij deze opdracht. Daardoor zie je dat de gevraagde bedragen veel hoger zijn dan de daadwerkelijk toegekende bedragen.”

Brainport Eindhoven krijgt 63 procent van het totaalbedrag, wat neerkomt op 275 miljoen. Twente volgt met 72 miljoen. Delft en Groningen krijgen respectievelijk 43 en 29 miljoen euro. Het resterende bedrag van 14 miljoen is bestemd voor andere regio’s. “Het bedrag lijkt groot, maar het bestrijkt een periode van zes jaar en is verdeeld over verschillende regio’s en rassen”, onderstreept De Jong. “De partijen moeten zich hiervan ook bewust zijn.”

De regio Twente heeft kritiek op de resultaten. De voorzitter van de Raad van Bestuur van Twente, Ank Bijleveld, reageert dat dit naar zijn mening “geen evenwichtige verdeling is.” Volgens het bestuur van Twente is er meer talent nodig dan de regio met dit geld kan opleiden. “Als ASML verdubbelt, geldt dat ook voor bedrijven in onze regio.”

Eén van de regio’s die momenteel niet bij naam genoemd wordt is Arnhem/Nijmegen. Eerder probeerde hij de aandacht te trekken door te praten over het ‘Chopin Project’. Momenteel lopen er gesprekken met Brainport Eindhoven over deelname.

De vraag is op hoeveel geld de regio kan rekenen. Een bij de onderhandelingen betrokken bron verwacht 10 procent – ​​45 miljoen euro – te ontvangen, afhankelijk van de omvang van de chipsector in de regio. Deze plannen zijn nog niet ingediend. Speciaal gezant De Jong zei desgevraagd niets te weten over het mogelijke bedrag dat de regio Arnhem/Nijmegen verwachtte.