De gemeente maakt voor de tweede keer een fout: de lokale zender behoudt de vergunning en subsidie

De zendvergunning van RTV Focus, de lokale zender in Zwolle, wordt niet ingetrokken. Dat heeft het Commissariaat voor de Media (CvdM) besloten. Het is een klap in het gezicht van de gemeente Zwolle. Het bestuur en de voltallige gemeenteraad vonden het station ontoereikend en adviseerden de toezichthouder de vergunning in te trekken. Het CvdM negeerde het advies en besloot anders. Het overkwam de gemeente al eerder met de voorganger van RTV Focus.

Afgelopen vrijdag heeft het CvdM de gemeente en RTV Focus geïnformeerd over het besluit. “Voor het uitvoeren van due diligence informeren wij directe belanghebbenden”, zegt Gert-Jan Hartlief, woordvoerder van de toezichthouder. Een dag later schreef Christine Spinder, hoofdredacteur, medeoprichter, secretaris en penningmeester van RTV Focus, op haar website dat de omroep “fantastisch nieuws” had ontvangen van de mediawaakhond.

“Het mediabureau heeft via de programmaraad bevestigd dat wij goede banden hebben met de Zwolse samenleving en daardoor een breed en inclusief media-aanbod kunnen bieden”, schrijft Spinder. “Wij zijn dankbaar voor het in ons gestelde vertrouwen en kijken ernaar uit om onze rol als lokale omroep voort te zetten.”

Radiostilte in de gemeente
De gemeente, de andere belanghebbende, zwijgt de komende dagen. Marlijn van der Sar, woordvoerder van de gemeente, bevestigde maandag dat de CvdM de gemeente heeft geïnformeerd, maar kon er verder niets over zeggen. “Wij zullen de gemeente hier eerst over informeren. Wanneer dat zal zijn, is nog niet duidelijk.” Donderdag ontstond er meer duidelijkheid over de situatie binnen het gemeentelijk apparaat. “Het is al bekend dat het besluit over RTV Focus volgende week in de raad wordt besproken”, zegt Van der Sar. “Wij hebben de gemeenteraad geïnformeerd (volgende week – red.) Donderdag per brief van de gemeente.”

Wethouder Schuttenbeld en het gemeentebestuur ontdekten dat de lokale omroep geen goed functionerend Programmabeleidsbepalend Orgaan (PBO) heeft. Als gevolg hiervan is een negatief advies uitgebracht aan de CvdM. “In principe zal het Commissariaat de vergunning intrekken”, aldus de wethouder herhaaldelijk. Eind 2019 overkwam Schuttenbeld hetzelfde met RTV Zwolle FM, de voorloper van RTV Focus.

Déjà vu
Externe onderzoekers hadden in 2017 zware kritiek op RTV Zwolle FM: de zender voldeed niet aan haar eigen politieke plan, ruzies tussen directie en redactie, ontevreden vrijwilligers en zeer weinig journalistieke ervaring en kwaliteit. Daarvoor waren er ook financiële problemen. Ook Schuttenbeld en het gemeentebestuur gaven een negatief advies aan de toezichthouder. Hij negeerde het advies omdat de gemeente haar zaken slecht had geregeld. RTV Zwolle FM bleef achter met de zendvergunning en de bijbehorende subsidie ​​van 75.000 euro.

struikelen en spelen
“Goofs and nonsens op alle niveaus”, was de beschuldiging die destijds aan het adres van Schuttenbeld werd geuit door fractieleider Gerdien Rots. Dit keer maakt Rots zelf samen met Schuttenbeld deel uit van de gemeenteraad en kon ze de ontwikkeling van het lokale station de afgelopen jaren volgen.

Net als RTV Zwolle FM verkeert RTV Focus in een penibele financiële situatie. In de zomer van vorig jaar werd duidelijk dat de zender op de rand van faillissement stond. Eerder dit jaar verklaarde Spinder voor de rechtbank dat de omroep 56.000 euro rood stond. Ook gaf hij aan dat de schulden verder zouden oplopen tot bijna 100.000 euro als de gemeente daadwerkelijk aanspraak zou maken op het ten onrechte betaalde subsidiegeld. Het was toen al duidelijk dat RTV Focus het gemeentebestuur had misleid bij het verlenen van de zendvergunning. De omroeporganisatie leverde destijds een indrukwekkend politiek plan aan met foto’s en namen van elf PBO-leden.

Onaanvaardbaar gedrag
regionale zender RTV Oost ontdekt dat de genoemde personen niet wisten dat zij in het document vermeld stonden en dat het station in de praktijk niet over een functionerend OBP beschikte. Daarvoor stond RTV Focus al in opspraak vanwege zijn grensoverschrijdende gedrag.

De studenten werden vernederd en uitgebuit, waardoor de zender haar erkenning als leerbedrijf verloor. Scholen sturen sindsdien geen leerlingen meer naar RTV Focus voor stageplekken. In tegenstelling tot zijn voorganger vinden er bij RTV Focus geen gesprekken plaats tussen de directie en de redactie. Op het station is de raad van bestuur de redactie.

Gratis accommodatie in Stadkamer
In december 2018 kreeg RTV Focus gratis onderdak in de Stadkamer. Het station, dat op dat moment nog geen lokaal was, kreeg de derde verdieping van het gebouw gratis in handen van de gemeente. Zodra RTV Focus de vergunning en subsidie ​​zou ontvangen, zou de huur aan de Stadkamer betaald moeten worden. De zender deed dit niet, met als gevolg een huurachterstand van bijna 40.000 euro.

Waarom RTV Focus vervolgens in een gemeentehuis was gehuisvest en geen huur hoefde te betalen, is nooit duidelijk geworden. Bekend werd dat RTV Focus vanaf december 2018 geen huur hoefde te betalen tot het in 2020 de lokale zendvergunning kreeg. Als compensatie voor de verschuldigde huur, een bedrag van minimaal 60.000 euro, leverde RTV Focus diensten aan de Stadkamer. Het is onbekend waaruit deze diensten bestonden.

Belastinggeld overmaken
Wethouder Schuttenbeld concludeerde afgelopen december dat RTV Focus een medewerker en een huurauto had die te duur waren. Volgens de wethouder voldeed het station niet aan de verplichtingen die verbonden waren aan de verleende subsidies. Om deze reden moest het station ruim 35.000 euro terugstorten op de bankrekening van de gemeente. Dat lijkt nog niet te gebeuren.

RTV Focus heeft bezwaar ingediend bij de gemeente. Deze procedure loopt nog steeds, waardoor de omroeporganisatie tienduizenden euro’s aan belastinggeld in eigen zak kan houden. Door het besluit van het CvdM zal de gemeente maandelijks duizenden euro’s moeten overmaken naar RTV Focus. Dit jaar krijgt het station zo’n 80.000 euro om de inwoners van Zwolle te informeren.

En dat is wat RTV Focus van plan is te doen. “Wij zijn dankbaar voor het in ons gestelde vertrouwen en kijken ernaar uit om onze rol als lokale omroep voort te zetten”, schrijft Spinder op zijn website. Het benadrukt dat de zender zich blijft inzetten voor goede lokale journalistiek en diversiteit in het nieuwsaanbod.