De inwoners van Enschede denken na over een armoedebestrijdingsbeleid zonder stigma’s – Platform31

Enkele jaren geleden heeft de gemeente Enschede de kadernota Hoe overleef je van je inkomen via een intensief participatief traject opgesteld. Hiervoor hebben zij, naast het betrekken van deskundigen en vrijwilligers uit maatschappelijke organisaties, ook de doelgroep actief uitgenodigd om met hun ideeën mee te denken. Ze verzamelden de meningen van hun bewoners via 4.000 enquêtes en verschillende nachtelijke bijeenkomsten. Rana Nassár en John Bannenberg werken als beleidsmakers in de gemeente Enschede en vertellen over de waardevolle inzichten die zij daardoor hebben verkregen. “Voor de doelgroep is bijvoorbeeld het allerbelangrijkste het hebben van rust en financiële zekerheid”, constateert Bannenberg. “Maar zo hadden we het nog nooit uitgedrukt. “Dat was een echte openbaring.” De gemeente spreekt nu liever over ‘vrede en financiële zekerheid’ in plaats van ‘sociale zekerheid’, omdat dit de doelgroep veel meer aanspreekt. Ook proberen zij in hun aanpak zoveel mogelijk mensen te helpen die rust en financiële zekerheid terug te krijgen. Bijvoorbeeld het kwijtschelden van schulden uit de (oude) Participatiewet.

een accountant

Een ander waardevol idee kwam van een vrouw die zei dat ze zich heel arm voelde als ze naar zoveel verschillende loketten moest om dingen te repareren. Bannenberg: “Het is vooral gênant dat de groep die het het meest moeilijk heeft zoveel moeite moet doen om het maandinkomen uit allerlei verschillende bronnen bij elkaar te schrapen.” Omdat veel van deze verschillende regelingen op nationaal niveau worden geregeld, lobbyt de gemeente Enschede samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) bij de overheid voor een fundamentele verandering van het socialezekerheidsstelsel. Verder probeert de gemeente mensen zoveel mogelijk te ontlasten, zodat ze niet zelf naar alle loketten hoeven. “We proberen het proces zoveel mogelijk om te keren, op basis van de data die we hebben. Als iemand ergens recht op heeft, sturen wij hem daar een brief over, in plaats van dat hij dat zelf moet aanvragen”, zeggen Nassár en Bannenberg.

Positieve verhalen vertellen

Er bestaan ​​nog steeds veel stigma’s rond armoede en schulden, waardoor mensen vaak bang zijn om erover te praten of hulp te zoeken. Nassár: “Wij willen dat taboe doorbreken en laten zien dat het heel goed is om erover te praten en hulp te zoeken.” Daarom deelt de gemeente periodiek de ervaringen van mensen in de plaatselijke krant of via andere media. “We zijn ons ook steeds bewuster van het verhaal dat we vertellen”, benadrukt Bannenberg. “Wij willen niet alleen het ‘droevige’ verhaal vertellen, maar ook laten zien wat mensen zelf kunnen doen. Beeldvorming wordt al snel negatief, ook in de politiek. Door te vertrouwen op de kracht die mensen hebben, geef je ze hun eigenwaarde terug, en dat moeten we ook laten zien.”

Belang van maatschappelijke organisaties

Ook maatschappelijke organisaties hebben meegedacht aan de kadernota, waardoor de samenwerking tussen hen en de gemeente alleen maar is versterkt. “Dit vinden wij heel belangrijk, omdat zij de ogen en oren van de stad zijn en je veel makkelijker achter de voordeur komt”, zegt Bannenberg. Er wordt niet alleen aandacht besteed aan het contact tussen de gemeente en maatschappelijke organisaties, maar de gemeente stimuleert ook het contact tussen verschillende organisaties. Zo zijn alle leden van het team ‘rondkomen van je inkomen’ accounthouder bij een vrijwilligersorganisatie en houden zij vier keer per jaar een actueel gesprek met de organisaties. De gemeente Enschede organiseerde onlangs de zogenaamde ‘netwerksafari’, waarbij vrijwilligers en medewerkers van maatschappelijke organisaties bij elkaar op bezoek gingen. Zo worden de onderlinge contacten versterkt, zijn ze sneller te vinden en kunnen ze gemakkelijker worden aanbevolen aan mensen die hulp nodig hebben.

Transparantie

Het participatieproces was niet altijd eenvoudig, zegt Bannenberg. “Er zijn zoveel dingen die wij als gemeente niet kunnen veranderen, omdat het op landelijk niveau geregeld is en het te allen tijde goed aan de bevolking moet worden uitgelegd. “Dat was heel moeilijk voor mij.” Hij merkt op dat het vooral belangrijk is om heel transparant te zijn richting bewoners over wat de gemeente wel en niet kan doen en dit helder te blijven uitleggen. Een andere tip voor gemeenten die iets soortgelijks overwegen, is om een ​​echt goed verhaal te hebben. “Het lijkt alsof het vanaf het begin langer duurt, maar als je het goed opslaat, denk ik niet dat dat het geval is. We hebben veel geleerd van bewoners en deskundigen en veel tijd geïnvesteerd, waardoor besluitvorming op het stadhuis makkelijker en sneller is geworden. Bij ons accepteerden ze de rekening meteen.” Op de vraag of ze opnieuw zo’n intensief engagementproces zouden opzetten als het beleid herzien moest worden, antwoordden beiden ja: “Voorbij zijn de dagen dat je als beleidsmaker aan alles kon denken wat er op zijn bureau lag.”