Voor bijna één op de tien inwoners van de Gooi- en Vechtstreek is lezen en schrijven geen vanzelfsprekende opgave

Donderdag 16 mei, 07:30 uur

Sociaal

HILVERSUM: een bordje lezen, een formulier invullen of een bedrag berekenen. Het lijkt heel simpel, maar voor bijna één op de tien inwoners van de regio ‘t Gooi en Vechtstreek is dit niet vanzelfsprekend. Ze hebben moeite met taal, rekenen en digitaal meedoen is voor hen ook lastig. Er zijn veel mogelijkheden om kennis te actualiseren. Maar dan moet iemand de schaamte overwinnen.

“Het niet kunnen lezen of slecht lezen beïnvloedt alles”, zegt Mirjam Havea. Naast raadslid voor de gemeente Eemnes is zij voorzitter van het overleg met portefeuillehouders Werk en Participatie, waarin raadsleden uit de verschillende gemeenten samenwerken. “Mensen distantiëren zich van de samenleving, of het nu op het werk is, in sociale contacten of in de omgang met hun grappenmakerskinderen.”

Onnodig, want er is voldoende aanbod om de kennis van taal, rekenen en digitale vaardigheden te vergroten. Dat kan via een taalschool waar lessen worden gegeven, maar ook in bibliotheken, gemeenschapscentra of individueel met een taalpartner. Daarom is het volgens de wethouder jammer dat het lastig is om bewoners te bereiken die deze hulp misschien wel nodig hebben. “Mensen komen niet automatisch naar ons toe. Er is veel schaamte en we zien vaak dat iemand zijn uiterste best doet om zijn laaggeletterdheid te verbergen. In een relatie neemt de partner vaak de leiding over het lezen en schrijven, maar dat maakt mensen natuurlijk erg afhankelijk.”

Havea gelooft dat vrienden en kennissen kunnen helpen het taboe op laaggeletterdheid te doorbreken. “Het zal helpen als we als samenleving waakzamer zijn. Dat begint met het zoeken naar excuses. Is iemand zijn leesbril vergeten, maar vermoedt hij dat er iets anders aan de hand is? Durf te vragen. Bied aan om samen te werken. “Dat is beter dan alles uit iemands handen nemen.”

steenbakker
Ook missen mensen de kans om vooruit te komen, want samen werken aan taalvaardigheid is leuk, weet Simona Valentina Mihai uit ervaring. De Roemeen arriveerde achttien jaar geleden in Nederland. Hij heeft cursussen Nederlands gevolgd in de Republiek China en schrijft goed. Hoewel Mihai heel goed kan spreken, volgt ze twee cursussen bij de bibliotheek om haar spreekvaardigheid verder te verbeteren.

Vocabulaire
“Laatste keer gaf ik een presentatie over ‘Meisje met de parel’, een boek over de schilder Vermeer van Tracy Chevalier. Daardoor leerde ik veel nieuwe woorden: steenbakker, herbergier. Naast het feit dat we een leuke groep hebben, helpen de lessen mij enorm om mijn woordenschat uit te breiden.”

Mus
Christa is vrijwilliger bij VoorleesExpress, een initiatief om taalvaardigheid op jonge leeftijd te bevorderen. Eén keer per week komt hij bij een gezin thuis om de kinderen voor te lezen. “Naast voorlezen praten we ook of spelen we een spelletje: alles wat helpt om hun taalkennis te vergroten. Het idee is dat de ouders bij mij komen zitten, zodat ze zelf kunnen lezen als ik er niet ben.” Ze ziet dat kinderen soms grote nadelen hebben. “Niet zo lang geleden googlede ik het woord ‘mus’ met een leerling uit groep zeven. “Ik wist niet dat het een vogel was.”

Vooral in gezinnen waar de ouders niet van westerse afkomst zijn, is de woordenschat van de kinderen klein. Ook omdat ouders zelden voorlezen. Een culturele kwestie, aldus Christa. “Ik moedig ze altijd aan om het te doen. Lezen in uw eigen taal mag ook. Veel ouders zijn blij met dat advies. Vooral als ze beseffen dat ze hun kind een plezier doen.”

Op de Kamperfoelieschool in Huizen sprak Christa met ouders over de folders ‘Voor jou en je kind’. In de lessen wordt uitgelegd hoe het Nederlandse onderwijs werkt. “Ouders weten vaak niet wat hun kinderen op school doen. Opvoeders zijn vaak erg verrast als ze horen dat kinderen ook leren door te spelen en te knutselen. In veel culturen ligt de focus uitsluitend op schrijven en rekenen.”

Wereld
“We hebben mensen van niet-westerse afkomst in beeld”, vult Mirjam Havea aan. “Het lage niveau van geletterdheid onder inwoners van Nederlandse afkomst is lastiger te herkennen. Momenteel passen wij onze organisatie hierop aan. Maar het mooiste is natuurlijk als vrienden of kennissen mensen ondersteunen bij het zoeken naar hulp. “Je helpt mensen een wereld te openen die anders voor altijd voor hen gesloten zou blijven.”

De Streekdienst Studentenzaken heeft een overzicht van het taal- en rekenaanbod in de regio ‘t Gooi en Vechtstreek. Stuur een mail naar [email protected] of bel 035-6926620.