Dodelijke slangenschimmel gevonden in Naardermeer: ​​hoe kun je de verspreiding ervan helpen voorkomen?

Het stukje huid waarop de schimmel werd aangetroffen, werd al in de zomer van 2019 gevonden, vertelt Tariq Stark van natuurbeschermingsorganisatie RAVON aan NH. Dat Ophidiomyces ophiodiicola, zoals de schimmel in het Latijn wordt genoemd, nu pas onomstotelijk is geïdentificeerd, is te danken aan de vooruitgang van het wetenschappelijk onderzoek. “Nu hebben we nieuwe methoden geprobeerd.”

RAVON onderzocht in samenwerking met de Universiteit Gent in totaal 300 monsters, waarvan 1 positief testte op de slangenschimmel. En dat was een stukje huid dat een vergoten slang in Naardermeer had achtergelaten. “We hebben nog geen zieke slangen gevonden, wel slangen met ziektesymptomen, maar die zijn niet positief getest.”

Zweren en zwellingen

Geïnfecteerde slangen kunnen abnormale gelige tot bruine schubben, korsten, zweren en zwellingen ontwikkelen, legt Stark uit. Sommige geïnfecteerde slangen vertonen geen symptomen, maar de schimmelinfectie kan tot de dood leiden.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Omdat slangen koudbloedige dieren zijn, kan hun lichaam geen koorts veroorzaken om een ​​ziekte of, in dit geval, een schimmel te neutraliseren. “Zieke slangen blijven daarom meestal lang in de zon om de schimmel letterlijk te verbranden. Dit noemen we omgevingskoorts. Ze vluchten vaak niet”, legt de onderzoeker uit over hoe een besmette slang van een afstand te herkennen is.

Dat nu duidelijk is dat de schimmel in Nederland voorkomt, betekent niet dat onderzoekers achterover kunnen leunen. “We doen nu vervolgonderzoek. We gaan actief op zoek naar slangen en nemen een huiduitstrijkje. Hiervoor vegen we een wattenstaafje over de huid.” Op deze manier hopen onderzoekers vast te stellen of er meer slangen besmet zijn en met welke variant van de schimmel ze besmet zijn.

Bij de besmette slang in Naardermeer is een variant gevonden. “Maar we weten dat er meerdere varianten aanwezig zijn in slangen in gevangenschap,” zei Stark. En dat is een groot risico. “Want het hybridiseren (vermengen, red.) van rassen kan extreem dodelijk zijn. Zo heeft een Aziatische schimmel ervoor gezorgd dat 90 tot 95 procent van de populatie rode salamanders in Zuid-Limburg is verdwenen”, beschrijft een apocalyptisch scenario.

Het verleiden van de slang

Dit scenario zou niet alleen een regelrechte ramp zijn voor de diersoort, maar ook voor Natuurgroep Aalsmeer. Onlangs hebben ze geprobeerd de slang te verleiden zijn huidige territorium, het Amsterdamse Bos, naar het zuiden uit te breiden.

Ze verwachten dat ik via de Westeinderplassen naar Leimuiden reis. Om dit te doen bouwen ze voortplantingsgebieden waar de vrouwtjes hun eieren kunnen leggen. Vrijwilliger José Valentín, van de Nature Group, zegt dat er in die omgeving in ieder geval geen kenmerken van de schimmel zijn waargenomen. “We houden hem in de gaten omdat hij mogelijk al onderweg is via Amsterdam.”

De tekst gaat verder onder de reportage die verslaggever Celine eerder dit jaar maakte over het territorium van de slang.

RAVON-onderzoeker Stark vraagt ​​iedereen in Noord-Holland om de ogen open te houden en (dode) slangen of huiden met verdachte symptomen te fotograferen. Gelukkig komt de kousebandslang vaak voor vergeleken met de andere twee slangensoorten in Nederland. “Ze is een echte cultuurvolgster, de enige slang in Nederland die dichtbij mensen komt.”

Foto’s kunnen naar Stark gestuurd worden: [email protected]. Ook het verzenden van afgeworpen huiden kan erg nuttig zijn. “Bewaar ze afzonderlijk op een droge, donkere plaats bij kamertemperatuur in een papieren envelop”, adviseert de wetenschapper. Je hoeft niet bang te zijn dat je zelf ziek wordt. “De schimmel is heel specifiek voor slangen.”