Excuses – 1Zwolle

Stel dat iemand in 2044 een van mijn kleinkinderen benadert en hem vertelt dat zijn vader enorm gekwetst was door een column die ik in 2024 had geschreven. Om verdere escalatie te voorkomen, had die vader hierover nooit contact met mij, de schrijver, opgenomen.

In 2024 wisten mijn kleinkinderen niet eens dat hun opa ‘verhalen’ schreef en inmiddels is opa niet meer in het land der levenden, dus er kunnen geen vragen meer over hen gesteld worden.

Is het dan goed dat deze kleinkinderen zich verontschuldigen voor het gedrag van hun overleden grootvader, met de bedoeling de last die die vader met zich meedraagt ​​te verlichten?

Ik heb daar geen goed antwoord op. Mijn gevoel is dat excuses 100 procent oprecht moeten zijn. Anders werken ze niet. Ik vind dat je moet kunnen voelen hoe grootvader enerzijds en vader anderzijds zich vroeger voelden en dachten.

Kan een tweede of derde generatie dat eerlijk doen? Zoals ik al zei, ik heb er mijn twijfels over.

Ik las een artikel in de NRC van 19 april dat ging over de excuses die de gemeente Roermond heeft aangeboden voor haar houding tijdens en na de jodenvervolging. De burgemeester in oorlogstijd was pro-Duits. “Koud en onverschillig”, omschrijft de huidige burgemeester van Roermond de houding van de bestuurders en ambtenaren van haar stad tijdens en na de jodenvervolging. Excuses namens het huidige gemeentebestuur van Midden-Limburg.

Ik denk dat ik me gelukkiger zou voelen als de slachtoffers en/of hun nakomelingen te horen zouden krijgen dat onze generatie met hen meeleeft, naar hen luistert en hulp biedt waar nodig. Quasi-uitingen van spijt hebben voor niemand nut, omdat je echte spijt kunt voelen. Dat is heel, heel moeilijk met iets dat je zelf nog niet hebt meegemaakt.

In deze tijd van herdenking zou het goed zijn om te beseffen dat het aan vele kanten pijn doet en vaak pijn doet. Slachtoffers beschouwen ook onschuldige mensen als daders. Als bewijs daarvoor hoeven we alleen maar naar de NSB-kinderen te kijken.

‘Dus we vergeten het niet’ is een veelgebruikte uitdrukking deze weken. Volgend jaar, tachtig jaar na het Nederlandse einde van de Tweede Wereldoorlog, zou die zinsnede kunnen worden aangevuld met: ‘Zodat we niet vergeten en leren vergeven.’