Grote PCB-verontreiniging ontdekt op voormalig terrein van de IJsselcentrale in Zwolle

Zwolle – In Zwolle is op het terrein van de voormalige IJsselcentrale een aanzienlijke bodemverontreiniging met PCB’s aangetroffen. Eigenaar ENGIE Energie Nederland NV heeft Royal HaskoningDHV opdracht gegeven een saneringsplan te ontwikkelen voor twee specifieke locaties.

Deze verontreiniging, voornamelijk bestaande uit polychloorbifenylen, werd ten zuiden en ten westen van het voormalige koelwatergebouw aangetroffen. Zo ook op de plek waar afgelopen zomer het zogenaamde ‘Cool Water café’ stond. De andere verontreiniging werd aangetroffen aan de achterzijde van het grote koelwatergebouw. Dit verwijst naar de grond tussen de achterkant en de inlaatpoort.

Hoge concentraties PCB’s

De verontreinigde grond, met een geschatte oppervlakte van 200 m² en een diepte van circa 0,50 meter, bevat hoge concentraties schadelijke stoffen zoals minerale oliën en PCB’s. Daarnaast werd op een oppervlakte van 166 m² lichtere vervuiling waargenomen.

Nieuwbouw 500 woningen

Met het oog op de planning van de bouw van woningen en recreatievoorzieningen op het terrein is het noodzakelijk de sterk verontreinigde grond te verwijderen. En dan wordt het opnieuw gevuld met land van de “residentiële of schonere” kwaliteitsklasse. Het is de bedoeling om hier vóór 2030 een compleet nieuw woningbouwproject te realiseren, met 500 woningen in aanbouw.

Eerder gesaneerd na sloop

Bij de sloop van de voormalige IJsselcentrale werd ook een soortgelijke verontreiniging met minerale olie en PCB’s in de bodem en het grondwater aangetroffen; deze waren al verholpen. Na inspectie is inmiddels echter een nieuwe besmetting aan het licht gekomen.

Sanering twee weken

ENGIE is momenteel bezig met het verkrijgen van de benodigde vergunningen en verwacht dat de sanering, inclusief opvulling en bodemafwerking, binnen twee weken zal zijn afgerond. Er is geen haast bij, zo staat in een brief van het milieuagentschap aan Engie, maar ‘tot de
Binnen de contouren van de interventiewaarde kan er niet worden gesaneerd in de bodem’, aldus de Omgevingsdienst Overijssel.

Wat is er precies gevonden? Ten eerste werd een iets hoger gehalte aan kobalt, koper, zink, molybdeen, lood en PAK’s (10-VROM) aangetoond. Daarnaast zijn zeer hoge gehalten aan nikkel en PCB’s aangetroffen (som 7). Geschat wordt dat een oppervlakte van circa 200 m² sterk vervuild is. De dikte van de verontreinigde laag wordt geschat op circa 0,50 meter (0,3-0,8 m-mv). Dit betekent dat er circa 100 m³ grond zwaar verontreinigd is met PCB’s. In een andere sectie werd een zwakke tot matige olie-waterreactie waargenomen. De verontreiniging heeft een oppervlakte van ongeveer 166 m².

Wat zijn PCB’s?

PCB (polychloorbifenylen) is een verzamelnaam voor ruim 200 giftige organische stoffen die zeer moeilijk afbreekbaar zijn. Hoewel de productie en het gebruik van PCB’s in Nederland verboden is, zit er helaas nog steeds een erfenis in de grond. PCB’s worden al meer dan 50 jaar in de industrie en techniek gebruikt, bijvoorbeeld als isolatievloeistof in transformatoren, condensatoren, hydraulische vloeistof, koelvloeistof, smeermiddel en weekmaker in kunststoffen.

Ingangshaven van de voormalige IJsselcentrale met in het midden nog de koelwaterkamer. Rondom het koelwatergebouw werd PCB-verontreiniging aangetroffen. © rtvfocuszwolle

Zijn PCB’s slecht voor uw gezondheid?

Gezondheidsrisico’s: PCB’s lossen slecht op in water en goed in vetten. Ze zijn moeilijk afbreekbaar, wat een gevaar oplevert voor het milieu en de gezondheid van mens en dier. PCB’s kunnen leverschade veroorzaken, het immuunsysteem beschadigen, kanker bevorderen, geboorteafwijkingen veroorzaken en het hormonale evenwicht verstoren. Blootstelling: Blootstelling aan PCB’s kan plaatsvinden door het inademen van deeltjes (PM10-stof) of door het “eten” van stofdeeltjes in de lucht. Mensen kunnen PCB’s binnenkrijgen door het eten van vlees en vis, omdat PCB’s zich ophopen in het vetweefsel van dieren.