het bijzondere leven in 9 vragen

Wilde parelmoervlinders zijn zeldzaam in Nederland. Ze staan ​​vermeld als “bedreigd” op de rode lijst met planten. Maar in de drassige weilanden van de Overijsselse Vecht en het Zwarte Water, bij Zwolle, bloeien ze nog steeds met duizenden en geven de weilanden een paarse gloed. De plant met de karakteristieke gevlekte bloem kan minimaal 35 jaar bloeien en heeft een warme relatie met hommelkoninginnen.

1. Hoe zeldzaam is wilde parelmoervlinder?

Voorheen kleurden de bloemen van de wilde kievitsbloem in april veel bossen en graslanden in West- en Midden-Europa paars-wit. Tegenwoordig zijn deze taferelen alleen te zien in een paar productiegebieden in Frankrijk, Duitsland, Polen, de Balkan en Nederland. Ongeveer 80 procent van de Nederlandse bevolking woont in de uiterwaarden van de Overijsselse Vecht en het Zwarte Water tussen Zwolle en Hasselt. De plant staat op de rode lijst en wordt vermeld als ‘bedreigd’.

2. Waarom zijn ze tegenwoordig zo zeldzaam?

Veel graslanden en uiterwaarden zijn rijker aan voedingsstoffen geworden en kievitsbloemen kunnen daar niet goed tegen. Ook de stadsuitbreiding heeft invloed gehad. Kievitbloemen groeiden vaak op plaatsen die interessant waren voor de uitbreiding van steden.

3. Waar groeien kievitsbloemen?

De installatie bevindt zich vooral nabij rivieren met een regenwaterregime, zoals de Elbe, Weser, Loire, Steur en Overijsselse Vecht. Kievitbloemen houden van overstromingen. Vaak zien we dat het goed met hen gaat na zo’n “waternoodsituatie”. Het is niet voor niets dat ze in riviervalleien groeien. Zolang ze niet volledig onder water staan, kan een parelmoervlinder overleven. Ze hebben een holle steel die functioneert als een ‘duikapparaat’. Zo kunnen ze wel een maand meegaan.

4. Waar kun je ze ‘in het wild’ zien?

Het natuurgebied De Brommert bij Hasselt is een hoogtepunt, maar het gebied is enkel onder begeleiding toegankelijk. Dit jaar is er een excursie op 17 april 2024. Ook natuurgebied Buitenlanden Langenholte is een goede plek. Deze natte graslanden ten noorden van Zwolle zijn kwetsbaar en zijn daarom aangewezen als Natura 2000-gebied. Het gebied is niet toegankelijk. Vanaf het fietspad kunt u echter genieten van de rijke vegetatie.

5. Wat is het verband tussen kievitsbloemen en hommels?

Hommels, zoals grond- en veldhommels, zijn van groot belang voor de parelmoervlinder. Hommelkoninginnen die rond maart of april wakker worden, hebben veel nectar nodig om een ​​nieuwe kolonie te kunnen stichten. Kievitbloemen bieden veel nectar. Daar staat echter iets tegenover: bestuiving door de hommel.

De nectar van de kievitbloem zit echter diep in de bloem verborgen. Daar kan geen insect komen, alleen de hommel. Het werkt als volgt: de hommel vliegt naar binnen, klemt zich vast aan de punt van het bloemblad, de klauw genoemd, en gaat diep de bloem in en bestuift deze vervolgens.

Bladerbaar tijdschrift:

Vraag eenvoudig online nieuwe Roots aan.

6. Hoe vinden hommels fritillaria tussen alle andere bloemen?

Hoe mooi de kleuren van de klokken ook zijn, insecten, waaronder hommels, zien deze kleurenpracht niet in een bloeiende weide. Hommels zien vooral een grijsbruine wereld waarin kievitsbloemen, die zonlicht reflecteren, het landschap verlichten, legt Albert Corporaal uit in zijn boek. Kievitbloem, bergplant aan zee. De hommel bezoekt alleen de opvallendste kievitsbloemen, dat wil zeggen de bloemen die het meest intens afsteken tegen de grijze achtergrond. Het draait allemaal om de mate waarin een kievitsbloem licht reflecteert. Hoe intenser de bloem het zogenaamde nabij-infraroodlicht reflecteert, hoe interessanter het is voor de bij.

7. Hoeveel soorten zijn er?

Nederland kent één soort wilde Fritillaria-bloem, maar wereldwijd zijn er zeker 180 soorten bekend. Ze groeien meestal in bergachtige gebieden.

8. Waarom zijn er paarse en witte tinten?

De paarse kleur die de bloemen meestal hebben is niet de originele kleur, die is namelijk wit. De paarse kleur wordt veroorzaakt doordat de plant afvalstoffen in de bloemdelen afscheidt en ‘opslaat’.

9. Hoe oud kan een wilde parelmoervlinder worden?

De reis van bol (ter grootte van een parelui) naar bloem is lang. De eerste levensjaren van een kievitsbloem zie je alleen een stengel die erg op een grassprietje lijkt, een zogenaamde zwaard. In de daaropvolgende jaren vormt de plant een stengel met bladeren, de zogenaamde kandelaar. Pas in het achtste jaar verschijnt de karakteristieke geblokte bloem voor het eerst. De plant kan tientallen jaren en soms wel 50 jaar overleven.

Paspoort Wilde Fritillary

Lees meer over flora in Nederland

Foto boven: Johannes Klapwijk