Zie Dick in vertaling: Assies – 1Zwolle

Er is een uitspraak die de echte inwoner van Zwolle heel bekend voorkomt en die luidt als volgt: “We aten ezels in een petiekien aan de Diezerstroate.” Met excuses voor de spelfouten. Van kleins af aan heb ik Zwolle niet meer geleerd.

Ik heb lang gedacht dat ezels aardappelen waren, en die zin vertaald naar vandaag betekende zoiets als: “We aten friet in een cafetaria aan de Diezerstraat.”

Nou, daar heb ik jarenlang ongelijk in gehad, want ‘assies’ betekent in Zwolle pinda’s, in hun ware vorm, dus gepeld. De vertaling zou zoiets zijn als: “We hebben wat pinda’s gepeld op een veranda in de Diezerstraat.” Het dateert waarschijnlijk uit de tijd dat de eerste Chinezen in Nederland pinda’s begonnen te verkopen met de reclameslogan: Pinda, peanut, lekka, lekka!

Het bleek dat het woord assies niet gekoppeld kan worden aan straatnamen als Assiesplein en Assiesstraat. Want vóór 1860 heette het Assiesplein Asjesplein. Vroeger was daar de gasfabriek gevestigd en nu bevindt zich daar de parkeergarage Noordereiland.

Zoals ik al zei, had onze familie vroeger een koffiebranderij vlakbij, aan het einde van de Thorbeckegracht. Vóór 1960 werden op zaterdagochtend in plaats van koffie pinda’s geroosterd, iets dat toen nog tot de werkweek behoorde. In ongeschilde vorm. Dit was wat men ‘loonverbranding’ noemde.

Tijdens het roostproces moesten de pinda’s keer op keer geschild worden om te zien of de “binnenste pinda’s” gaar waren. Dat was pas toen het roodbruine membraan vanzelf losliet. De man die dat klusje deed moet wel een paar vuurvaste vingers hebben gehad, want de verbrandingstemperatuur lag ruim boven de 100 graden Celsius.

En dan nam mijn vader altijd een grote zak gepelde pinda’s mee naar huis en ‘s avonds zaten we met het hele gezin rond de eettafel met een uitgespreide krant erop en dan verdwenen de vers gebrande pinda’s als sneeuw voor de zon.

Ik realiseerde me dat in Zwolle zelfs pindadoppen ezels worden genoemd. In de huidige machines (het bedrijf heet nu Mocca d’Or) zou het niet meer mogelijk zijn om pinda’s te roosteren. Intern transport voorkomt dit.

En wij vinden dat het bedrijf nu te ver van de Assiesstraat zit.