Kolom | De illusie dat je iemand kunt redden van eenzaamheid

In de onderdoorgang van station Hilversum staan ​​lichtbakken met teksten van vermoedelijk basisschoolleerlingen die een project over eenzaamheid hebben uitgevoerd. Ze geven advies: “Koop een huisdier! Leuk.” “Wacht!” “Je bent niet de enige.” Leuk en dom tegelijk. Zoals die advertenties waarin eenzame mensen samen met hun klasgenoten of de buurkinderen aan het voetballen zijn en zich niet meer alleen voelen.

In het verhaal van Daan Heerma van Voss (NRC 12-03-2024) over de eenzame oude man Herman die de ziekte van Alzheimer kreeg, zei “dat in elke (elke) gemeente het percentage 65-plussers dat last heeft van eenzaamheid ongeveer 50 procent bedraagt.” Zo hoog.

De hulpeloosheid die je voelt als iemand duidelijk zegt: ‘Ik voel me extreem alleen.’ Natuurlijk kun je af en toe komen. Maar je moet de illusie opgeven dat je iemand kunt redden van eenzaamheid, de illusie dat jij het antwoord bent op de problemen in iemands leven.

Hoe gemakkelijk is het om je alleen te voelen. Herman van Heerma van Voss was ooit een aantrekkelijk en succesvol figuur. Maar die tijd is verstreken, hun geld is op, er is een gevecht begonnen. Eenzame mensen zijn niet noodzakelijkerwijs teddyberen die je kunt aaien. Soms is er een reden waarom ze zich eenzaam voelen, omdat ze bijvoorbeeld niet erg vriendelijk zijn, of ze zijn niet erg sociaal, omdat ze heel weinig geld hebben, misschien zijn ze erg gereserveerd, ze vervelen zich snel met goedbedoelde gesprekken, wat dan ook. . Niet iedereen denkt dat buurtmaaltijden en singleskoffie precies het antwoord zijn op de eigen eenzaamheid.

Herman had een nogal drastische oplossing bedacht: sterven. En misschien, zo lijkt Heerma van Voss te geloven, wilde hij dat heel graag en was het geen uiting van moedeloosheid, zoals in de zucht ‘Ik wil gewoon gaan slapen en nooit meer wakker worden.’ De eenzame mensen om mij heen hebben die zin meer dan eens gezegd. Maar dat betekent niet dat ze actief een einde aan hun leven willen maken, noch degene die een lege agenda heeft, noch degene die ernstig ziek is geworden, noch degene die heel oud is.

Herman werd geïnterviewd door een SCEN-arts die kwam kijken of zijn lijden ondraaglijk was. De arts was hiervan niet op de hoogte. Kwam dat door de ziekte van Herman? Welke kan. Maar misschien ook niet. Het vermijden van een echte bevestiging van het onherroepelijke is niet vreemd, zelfs zonder mentale verwarring, ongeacht hoeveel ons eigen leven op ons drukt.

Wat zou je willen als je oud en alleen werd? Ik denk er vaak over na, maar ik heb geen antwoorden. Ik hoop dat je dingen vindt en bewaart die je vreugde brengen.

Ik denk steeds meer dat het leven, vooral dat van het oude en donkere, meer een reeks momenten is dan iets dat op een verhaal lijkt, hoe hard we ook proberen het zo te maken. Nou ja, een hele dikke verzameling verhalen met tegenstrijdige verhalen.

En op een dag vergeet je die verhalen.

Voor sommige situaties lijkt er heel weinig antwoord te zijn. Het beeld van de steeds verwarder wordende oude man die alleen in zijn appartement woont en niets meer wil, is pijnlijk. Mogen ‘wij’, dat is de structuur van onze samenleving, deze mensen in de steek laten, denkt Daan Heerma van Voss. Oh, wat begrijp ik je gevoel. Maar een antwoord? Je zou verbaasd zijn als op het station van Hilversum op de lichtbakken stond: “Neem euthanasie! Dan ben je klaar!

Delen





E-mail de redacteur