Hoe een dorp in Enschede instemde met een zonneveld, maar ook het risico loopt een windpark te krijgen: ‘Dit…

In Broekheurne is de zogenaamde ‘zonale aanpak’ nauwelijks voltooid. Tijdens het proces, dat samen met buren werd uitgevoerd, zijn afspraken gemaakt op het gebied van duurzame energie, landbouw en waterbeheer. De suggestie van de komst van windturbines werd vanaf het begin door het dorp afgewezen. In plaats daarvan is overeenstemming bereikt over een zonneveld, waarvan de omvang inmiddels is aangepast van bijna 50 hectare naar zo’n 16 hectare.

Minstens twee extra turbines

Binnen de Regionale Energiestrategie Twente wil de provincie ‘programmeringsafspraken’ maken met de deelregio’s. In de praktijk betekent dit dat Enschede en Haaksbergen samen met Overijssel aan tafel zitten over de uitvoering van de energiedoelstellingen voor 2030. Deze zijn nu al praktisch onhaalbaar, maar door in te zetten op meer windturbines en minder zonneparken hoopt de provincie daar wel mee aan de slag te gaan. tot aan het einde. . Mede daardoor geldt er nu een verbod op zonneparken en is het windbeleid aangescherpt.

Als de gemeenten niet meewerken aan deze doelstelling, neemt de provincie het over. Provincies zijn immers op grond van de Elektriciteitswet al verantwoordelijk voor projecten met meer dan één windturbine. Om de lokale doelstellingen enigszins te verwezenlijken zou Enschede het aantal mogelijke turbines minimaal moeten verdubbelen, van twee naar vier. Wethouder Duurzaamheid Niels van den Berg voelt zich hierdoor zwaar onder druk gezet. Als de regie wordt overgenomen, schendt de provincie volgens hem de afspraken met het gemeentebestuur en de buren.

Nieuwe afstandsnormen

Zo werkt het: Bij het opstellen van de Twentse regionale energiestrategie heeft de gemeente Enschede een gebied ten zuiden van Usselo aangewezen voor de mogelijke plaatsing van twee of drie windturbines. Op voorwaarde dat de aangepaste landelijke afstandsnormen definitief zijn. Tot voor kort was de norm om tussen gebouwen en windturbines een afstand van 400 meter aan te houden. De hoogste administratieve rechter heeft deze manier van werken afgewezen.

Aan de nieuwe ontwerpen van nationale normen zijn strenge eisen op het gebied van licht- en geluidsoverlast toegevoegd. Wat betreft de afstandsnorm wordt een dubbele tiphoogte van de windturbine voorgesteld. Bij een inmiddels gangbare turbine van 230 meter tiphoogte zou er een minimale afstand van 460 meter tot het eerste huis moeten zijn. Bij de nieuwe generatie 280 meter hoge turbines is deze hoogte al 560 meter.

Broekheurne, Marssteden en Esmarke

Als de gemeente Enschede het aantal windturbines zou uitbreiden naar vier (of zelfs meer), zou zij niet langer uitsluitend gebruik kunnen maken van het zoekgebied bij Usselo. Je moet op zoek gaan naar andere plaatsen. Uit een onderzoek dat adviesbureau Pondera voor de gemeente heeft uitgevoerd op basis van de ontwerpregelgeving komen in principe negen mogelijke turbines op vier verschillende locaties naar voren. In het landelijk gebied bij Aamsveen (wijk Esmarke) zijn in theorie ook vier turbines mogelijk. De provincie staat de ontwikkeling van ‘clusters’ van minimaal vier turbines toe buiten haar voorkeursgebieden, maar nergens wordt duidelijk omschreven wat een cluster precies is.

“In Enschede is er geen optie voor 280 meter hoge turbines”, zegt Niels van den Berg. “Met 230 meter zijn dat er drie en met 200 meter zijn dat er negen.” Maar volgens de wethouder is deze laatste categorie qua winstgevendheid niet interessant voor handelaars. Opvallend is dat op een potentieelkaart van de provincie 19 turbines van minimaal 200 meter hoog staan ​​vermeld. “Dit komt mede omdat wij vinden dat bedrijfsadressen ook meegenomen moeten worden in de afstandsregels. Ook hier is er geen duidelijk beleid.”

De provincie heeft in overleg aangegeven dat bij het maken van de potentiekaart alleen rekening is gehouden met de technische mogelijkheden. Opvallend is verder dat de vliegroute van de luchthaven niet op de kaart staat. “Als er sprake is van een specifiek project, toetsen wij dit aan alle geldende regels, wet- en regelgeving en kijken of de vergunning verleend kan worden.”

‘Wanbeheer’

Enschede voelt de druk: als de provincie doorgaat met de komst van extra turbines, wordt de Broekheurne onder de loep genomen. Tussen Buurse en Enschede-Zuid, op het grondgebied van de gemeente Haaksbergen, wordt al een groep van vier of vijf turbines gebouwd. Bekend is dat er in het Enschedese deel grondeigenaren zijn die eerder geïnteresseerd waren om de turbines mogelijk te maken. “Eén en één is twee”, denk je misschien. Of: “Als er al vijf zijn, kun je er nog vier toevoegen.”

“En dat lijkt mij onfatsoenlijk”, reageert Van den Berg fel. “We hebben een zorgvuldig traject doorlopen met de bewoners van het buurtschap. Dit wordt door de provincie zelfs geprezen als voorbeeld van hoe het moet. In dat traject is afgesproken dat er geen windturbines ingezet mochten worden, maar wel een zonne-energie.” zou gebruikt kunnen worden. “Het zou een veld kunnen zijn. Nu zou het dorp in ruil daarvoor windturbines kunnen ontvangen. “Dat is ontoereikend beheer.”

De wethouder heeft zijn zorgen in een verklaring kenbaar gemaakt aan de provincie. Dit advies is in Zwolle nog niet ontvangen. Over het geheel genomen verklaarde een woordvoerder dat de provincie niet van plan is windturbines in Broekheurne in te schakelen en daarom het proces in het gebied niet zou respecteren. “Mogelijk ligt er een initiatief voor een windproject in dit gebied. De provincie toetst dat initiatief vervolgens met het geldende ruimtelijk beleid.”

Alternatieve optie?

Een ander scenario zou kunnen zijn om de Windmolenweg/Marssteden aan te wijzen voor twee turbines. “Maar die plek werd eerder aangewezen en daarna (na hevige protesten van Boekelo en Twekkelo, red.) unaniem uit de plannen gehaald door de gemeenteraad.” Ongeacht de locatiekeuze is de wethouder van oordeel dat de provincie zich aan de afspraken met de gemeente houdt. “Er is gezegd dat we zouden wachten tot de landelijke regels definitief zijn. De verwachting is dat dit medio 2025 zal zijn. Over die regels zijn ruim 500 zienswijzen ingediend. Het is mogelijk dat er iets gaat veranderen. Ik heb het gevoel dat ik meegenomen door een wandeling.”

Volgens de gemeente Enschede is er geen sprake van haast. De ontwikkeling van windturbines kan tot vijf jaar duren. Bovendien moet eerst het elektriciteitsnet worden versterkt voordat de turbines kunnen worden aangesloten. Hoe dan ook, vóór 2029 kan er niets gebeuren, het energiedoel is al uit het zicht. Wethouder Van den Berg pleit daarom voor een ‘zorgvuldig proces’.

Netbeheerder Enexis heeft altijd het standpunt gehandhaafd dat er eerst concrete plannen moeten komen voordat zij kan beginnen met het versterken van het elektriciteitsnet; dus hoe eerder hoe beter. De provincie Overijssel wil niet per se wachten op landelijke normen, maar kan op basis van specifieke omgevingsstudies per windlocatie specifieke normen vaststellen.

Zorgen in de wijken

Van buiten het gebied klinken bezorgde geluiden. “De commotie hier is flink toegenomen”, zegt Herman Luunk, werkzaam in het dorp Broekheurne. “Ik hoor dat er veel teleurstelling is, zowel in de provincie als in de gemeente. Waarom volgen we al twee jaar een traject, maar komen er binnenkort windturbines?”

De gemeente Boekelo wil graag dat de gemeente alternatieven voorstelt aan de provincie, zoals het inzetten van kleine tuinmolens van ongeveer 25 meter hoog. “Het is natuurlijk heel makkelijk om te zeggen: wij willen geen windenergie. Maar dan moet je wel met je eigen plan komen”, aldus voorzitter André de Boer. “Wij vinden dat windturbines van 200 meter te hoog zijn. Wij zijn het ook met de wethouder eens in zijn bezwaar. Laten we eerst de definitieve afstandsregels afwachten. We zien nu al dat een kleine aanpassing belangrijke gevolgen kan hebben voor de levensvatbaarheid.”

extra bijeenkomst

Op maandag 26 februari is er een extra bijeenkomst op het gemeentehuis om de ontwikkeling van windenergie in Enschede te bespreken. Buren uit meerdere wijken hebben al aangegeven dat ze hun mening komen geven. In de gemeenteraad zijn er ongeveer drie varianten: partijen die vóór de komst van (meer) windturbines zijn, partijen die er per definitie tegen zijn en partijen die in meer of mindere mate willen samenwerken.

Tot de oppositiecategorie behoren de PVV, Forum voor Democratie en EnschedeAnders. “Dit zag je al van ver”, zegt FvD-raadslid Morgan Brejaart. “De hele regionale energiestrategie was een ‘ja of ja’-proces.” Brejaart zou per definitie niet hebben bijgedragen aan de komst van windturbines. “Maar als je dat doet omdat je pleitbezorger bent, raak je verdeeld. Een participatief proces en de wens om windturbines werkelijkheid te maken gaan naar mijn mening niet hand in hand. Niemand wil een turbine in zijn achtertuin.”

Teleurstelling bij BBE

Burgerbelangen, de partij die ook een wethouder duurzaamheid in de raad heeft, is teleurgesteld over de houding van de provincie. “Wat wij vooral vervelend vinden is niet zozeer de vraag of er wel of geen windturbines moeten komen, maar eerder de omgang die de provincie met haar inwoners heeft”, zegt wethouder Valerie Schrauwen. Hoewel niets zwart-wit is, heeft BBE het sterke gevoel dat Broekheurne in beeld zal komen als de provincie het heft in handen neemt. “Er zijn al twee jaar discussies. Daarom vragen wij de provincie om dit fatsoenlijk op te pakken.”

De leider van de D66-fractie, Gertjan Tillema, meent dat de fout vooral bij hem ligt. “Maar niet zonder schade”, voegt hij eraan toe. Tillema zegt spijt te hebben van het gevoel dat de inwoners van Broekheurne zullen hebben. “De gemeente weet dat er een opgave is met betrekking tot windturbines en de provincie kan ingrijpen als die niet wordt gehaald. Vertel dus het eerlijke verhaal.”

Volgens Tillema betekent dit dat vanaf het begin duidelijk moet zijn dat het dorp Enschede-Zuid een aantrekkelijke locatie is voor windturbines. “En dan praten over wat de bewoners ervoor terug kunnen krijgen. Mijn partijgenoot Maschja Baas heeft meerdere malen gevraagd of de zoekgebieden niet moeten worden uitgebreid. Het antwoord was steeds ‘nee’.”