Een gezonde stad is een stad die een gevoel van verbondenheid bevordert

Multidisciplinair

Dat gevoel van controle kun je beïnvloeden met stedenbouwkundig ontwerp. Het onderzoek van Van Dorst richt zich op de beste manier om dit te doen. Als hoogleraar Behaviour and Environmental Design maakt hij deel uit van de onderzoeksgroep Urban Studies. “Dit is bij uitstek een transdisciplinair vakgebied. Onderzoekers uit de sociale geografie, stadssociologie, data science, omgevingspsychologie en co-creatie werken hier.” Die multidisciplinariteit is precies wat nodig is, meent Van Dorst. In de wetenschap, maar ook daarbuiten: “Efficiëntie is al te lang een sleutelbegrip lang. Het fysieke domein en welzijn waren twee aparte beleidsterreinen. Door deze specialisatie kennen mensen die in dezelfde fysieke omgeving werken elkaar echter niet.”

Om verschillende maatschappelijke uitdagingen aan te pakken is een multidisciplinaire aanpak nodig. Een ongezonde of onveilige leefomgeving zorgt ervoor dat mensen zich vaker eenzaam of arm voelen. Of bijvoorbeeld heel weinig bewegen. “Mijn vakgebied is ruimtelijk ontwerp en psychologie”, zegt Van Dorst. “Hier zit een grote gedragscomponent aan. Waarom reizen mensen met de auto in plaats van met de fiets? Of waarom komen ze niet samen? Door de omgeving te veranderen, kun je mensen ertoe aanzetten gezondere keuzes te maken.”

Verbinding met de buurt

Door met een designlens naar een stad of wijk te kijken, kun je kiezen waarop je je wilt concentreren. Is de stad prettig om in te wonen, te werken of aantrekkelijk voor bezoekers? Volgens Van Dorst worden steden en wijken vaak vanuit een te instrumentele blik bekeken: ‘Er is te veel aandacht voor de voorbijgangers en bezoekers, en er is te weinig aandacht voor de samenleving die zich naast hen ontwikkelt.’ . , dat wil zeggen de kwaliteit van het gebied als omgeving om te wonen en te vertoeven. Terwijl je door de fysieke ruimte te organiseren mensen een gevoel van verbondenheid met een plek kunt geven. Helaas is de buurt nog steeds te vaak het laatste aspect waarmee rekening moet worden gehouden bij het ontwerp; De belangrijkste overwegingen zijn meestal de belangrijkste verkeersstructuren, bereikbaarheid en mobiliteit. Daarmee worden de behoeften van bezoekers beter gediend dan die van bewoners.” Ook in het verleden dachten we te simpel over de publieke ruimte: ‘Het idee was: de publieke ruimte is van iedereen. Maar dat betekent ook dat deze van niemand is en niemand zich verantwoordelijk voelt. Dit gebeurt vooral op plekken waar veel mensen zijn. hoogbouw, waar de openbare ruimte anoniem wordt. ‘Je houdt er niet van om je kinderen buiten te laten spelen op een plek als deze.’

De stad op ooghoogte

Gelukkig gaan steeds meer mensen op het gebied van gezondheid over van genezing naar preventie. Van Dorst: ‘We kunnen simpelweg niet meer alle zorg betalen die iedereen nodig heeft. Preventieve gezondheidszorg betekent bijvoorbeeld buiten kunnen spelen, langer gezonder en veiliger thuis kunnen wonen, of makkelijk alleen op pad kunnen gaan. dingen die gebeuren op de schaal van een wijk of wijk.” Een gezonde stad is dus in de eerste plaats een sociale stad, zegt Van Dorst: “Er is bijvoorbeeld meer sociale interactie in een doodlopende straat of rond een hofje. “Als er voortuinen zijn, voelen mensen zich bovendien veiliger en zijn ze meer bereid om een ​​praatje te maken met hun buren.”

De openingstoespraak van Van Dorst gaat precies over dat gevoel van verbondenheid met de omgeving. ‘De stad op ooghoogte’, noemt hij het. “Met de indeling kun je een wijk zo inrichten dat mensen de omgeving snel kunnen ‘lezen’. Zo kunnen ze op de gebouwen lezen dat een blok een wijk vormt, waarvan ze als bewoners mede-eigenaar zijn en waar ze als bezoekers welkom zijn. In zo’n omgeving voelen mensen zich verantwoordelijk en durven ze ook anderen aan te spreken, bijvoorbeeld om hulp te vragen, als er afval op straat ligt of als er een fiets wordt gestolen.”

Wen aan verandering

Maatregelen die een wijk socialer of gezonder maken, stuiten soms op weerstand. “Iedereen wil graag voor de deur parkeren. Maar ze willen ook dat hun kinderen veilig buiten kunnen spelen. Ik maak deel uit van het kwaliteitsteam IJburg in Amsterdam. Daar heeft de gemeenschap besloten om parkeercentra te hebben. Loop de korte afstand van het centrum naar je woning. Deze opstelling draagt ​​in grote mate bij aan de ruimtelijke kwaliteit van de buurt. Mensen hebben echter vaak moeite met gedragsveranderingen. Daarom is het belangrijk om bewoners te laten zien dat een opstelling als deze ‘En deze Het aspect om mensen eigenaar te maken van het proces is essentieel: “Veel maatregelen op het gebied van gezondheid verbeteren ook de leefbaarheid van een wijk. Laat mensen zien dat dit waar is! Zo heb ik promovendi begeleid op het gebied van microklimaatonderzoek. Vooral in stedelijke gebieden sterven nu al veel mensen door overmatige hitte. De voor de hand liggende maatregelen om dit aan te pakken zijn het planten van meer vegetatie langs de straten. Hierdoor ontstaat er een aangenamere omgeving om te wandelen, wat de sociale cohesie etc. bevordert. Oplossingen zijn vaak een combinatie van oplossingen.”

Om een ​​initiatief succesvol te laten zijn, is het bovendien belangrijk om bewoners te begeleiden. “Dat kan door ze een budget te geven en ze samen te laten bepalen hoe ze hun buurt willen verbeteren. Dat kan alleen als omwonenden niet alleen goed samenwerken met elkaar, maar bijvoorbeeld ook met de gemeente.” Gemeente en andere overheden hebben echter nog steeds de neiging om te abstract naar de zaak te kijken. “Gebruik bijvoorbeeld levensverwachting of inkomensgegevens gebaseerd op nauw gedefinieerde buurten. Maar vaak zien mensen hun buurt niet op die manier.”

Meer aandacht voor de buurt

Gelukkig ziet Van Dorst veel nieuwsgierigheid onder studenten naar het gebruikersperspectief van design. “Ze willen werken aan de eenzaamheid van ouderen of ontwerpen gericht op de zorg voor kinderen.” Van Dorst hoopt dat ook de politiek het belang van de buurt gaat onderkennen: ‘Als je jezelf aan iemand voorstelt, noem je waarschijnlijk al vanaf het begin ruimtelijke kenmerken: ‘Ik kom uit… ik woon in…’ omdat je een gevoel van verbondenheid met de ruimte om je heen. Daarom is het belangrijk dat zowel ontwerpers als beleidsmakers in het stedenbouwkundig ontwerp meer aandacht besteden aan die menselijke maat.”

Meer informatie

• Machiel van Dorst houdt op vrijdag 23 februari zijn intreerede ‘Welkom in mijn buurt’.
• Bekijk hier de lerarenpagina van Machiel.