Enschede heeft last van inflatie, maar gemeente verhoogt subsidies niet: ‘Nu moeten we zelf aanpassingen doen’

Kort gezegd betekent inflatie de stijging van het algemene prijsniveau, oftewel de monetaire depreciatie. Geld verliest letterlijk waarde: nu kun je met 1 euro minder kopen dan een jaar geleden. In de politiek wordt een jaarlijkse inflatie van ongeveer 2 procent wenselijk geacht. De werkelijke aantallen liggen al jaren veel hoger. Als (deel)oorzaken worden vaak de oorlog in Oekraïne en de coronaperiode genoemd, maar ook de jaren van lage rente als gevolg van het beleid van de Europese Centrale Bank spelen een belangrijke rol.

Hoger dan verwacht

Een diepgaande analyse van de oorzaken van de inflatie is Enschede te veel. Maar feit is dat de bewoners uiteindelijk de bittere vruchten plukken. Zij zien de supermarktprijzen en hun vaste lasten immers sneller stijgen dan hun inkomen. Maar dit geldt ook voor ondernemers en organisaties en dus ook voor de gemeente. In een brief aan de gemeenteraad schetst de raad de gevolgen van de aanhoudende inflatie voor de eigen bedrijfsvoering.

Deze gevolgen zijn niet mild, omdat in de jongste begrotingen onvoldoende rekening werd gehouden met de ontwikkeling van de inflatie. Jaarlijks worden alle (loon)kosten en subsidies verhoogd met een bedrag dat gebaseerd is op prijsstijgingen over meerdere jaren. Zolang de stijging stabiel is, lijkt er weinig reden tot zorg. Daarom zal een plotselinge stijging van de inflatie, zoals momenteel het geval is, een langzamer effect hebben. En dit is te zien in de laatste berekeningen.

10 miljoen per jaar

De kostenstijgingen hebben dit jaar grote gevolgen, vooral op het terrein van de jeugdzorg en de WMO (inclusief huishoudelijke hulp). Dit is circa 5 miljoen euro per jaar boven verwachting. Ook de salarissen van ambtenaren stijgen sneller dan verwacht. Uiteindelijk zal dit vanaf volgend jaar € 3,9 miljoen extra kosten.

Instellingen die subsidies ontvangen van de gemeente zijn gevraagd naar de gevolgen van inflatiecijfers. Dit treft bijvoorbeeld grote culturele instellingen zoals het Wilminktheater, maar uiteraard ook kleine organisaties. Het komt erop neer dat de lonen sneller zijn gestegen dan verwacht. De meerkosten bedragen 1,4 miljoen euro per jaar. Uit een aanvulling blijkt dat dit in totaal neerkomt op 10 miljoen euro per jaar.

Noodzakelijke aanpassing

De gemeente Enschede ontvangt slechts een gedeeltelijke vergoeding voor de gevolgen van deze prijsstijgingen. Via het zogenaamde Gemeentefonds is slechts 2,5 miljoen euro beschikbaar om de gevolgen van de inflatie op te vangen. De gemeente moet de rest daarom compenseren door aanpassingen te doen (bezuinigen) of door een beroep te doen op het gemeentelijk spaarfonds. In het laatste geval verslechtert de financiële situatie van de gemeente drastisch. Daarnaast krijgen ook andere verenigingen, zoals Veiligheidsregio Twente of SamenTwente, meer rechten op gemeentelijke bijdragen.

“Omdat de noodzaak voor de gemeente om financiële aanpassingen door te voeren groot is, kunnen we geen aanvullende structurele indexatie toepassen”, schrijft het college van burgemeester en wethouders aan de gemeenteraad. Met andere woorden, er wordt gesteld dat de raad niet van plan is de subsidies verder te verhogen om instellingen te compenseren voor inflatie. “De algemene indruk is dat instellingen binnen de eigen bedrijfsvoering en inhoudelijke programma’s keuzes moeten maken om binnen de budgetten van de gemeente te kunnen blijven.”

Uit een inventarisatie zou blijken dat verschillende sociale en culturele instellingen proberen aanvullende bijdragen in de vorm van fondsen, subsidies en kostenbesparingen te zoeken om bezuinigingen op diensten of aanbiedingen in de toekomst te voorkomen. De raad overweegt een eenmalige bijdrage beschikbaar te stellen om instellingen te helpen toekomstbestendige beslissingen te nemen. Hiervoor bestaat nog geen concreet plan.