Minder geld voor de gezondheidszorg levert kritiek op van de oppositie en gemeentebesturen

De oppositie in de Tweede Kamer is zeer kritisch over de manier waarop het kabinet bezuinigt op de subsidies van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Minister Agema en staatssecretarissen Maeijer en Karremans willen zo’n 250 miljoen euro aan subsidies besparen.

Het budget omvat geld dat wordt besteed aan organisaties en projecten op het gebied van preventie, aanleg van sportfaciliteiten en zorg voor onverzekerden. Zo gaat er minder geld naar het RIVM, het Voedingscentrum, het Trimbos Instituut (verslavingen), de PON (overgewicht), het Veteraneninstituut en de Stichting Joods Maatschappelijk Werk.

GroenLinks-PvdA-woordvoerder Bushoff spreekt over een gat in de muur en rommelig werken. “Vlak voor het debat in de Tweede Kamer komen er allerlei bezuinigingen aan, waarvan we de gevolgen eigenlijk niet kunnen overzien.”

Volgens D66-Kamerlid Paulusma komt het erop neer dat het kabinet zich niets aantrekt van de gezondheid van Nederlanders. “Ze bezuinigen flink op preventie. Dit heeft gevolgen voor de gezondheid van alle Nederlanders en dat vind ik enorm zorgelijk.”

CDA-Kamerlid Krul zegt er helemaal niets van te begrijpen. ‘Ze zeggen dat ze zich richten op preventie, maar ze bezuinigen op het Trimbos-instituut. Ze zeggen dat er meer mbo’ers moeten komen in de zorg, maar ze bezuinigen op het Stagefonds. En ze zeggen dat ze voorbereid willen zijn op de volgende pandemie, maar ze snij het RIVM in stukken.”

Krul vreest bovendien dat de vraag naar zorg door bezuinigingen zal toenemen en daardoor ook duurder zal worden.

Ook de leider van de ChristenUnie, Bikker, beschouwt de maatregelen als zeer slecht nieuws. Volgens haar zorgen bezuinigingen op preventie ervoor dat mensen in de toekomst vaker naar de dokter zullen moeten. Bikker heeft ook kritiek op de besparingen in herinneringscentra als Westerbork, Kamp Amersfoort en het Oranjehotel.

SP-Kamerlid Dobbe vraagt ​​zich af hoeveel waarschuwingen de coalitie nodig heeft en “dat deze sloop echt niet mogelijk is.”

De Mainline Foundation, een organisatie die de gezondheid en mensenrechten van drugsgebruikers bevordert, vreest dat zij de deuren zal moeten sluiten vanwege teruglopende subsidies. “Wij zijn een belangrijke schakel tussen de straat en andere instellingen”, zegt Machteld Busz. “Wij zijn de eersten die signaleren of er iets aan de hand is in de drugssector. Als wij verdwijnen, zullen ernstige problemen pas veel later worden opgelost.”

Bij het Voedingscentrum verdwijnt zo’n 20 procent van het huidige budget, zegt directeur Petra Verhoef. “We zullen minder steun kunnen bieden aan scholen, jonge ouders, huisartsen en ziekenhuizen. Dit zal een grote impact hebben op de gezondheid van Nederland.”

Ook de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) luidt de noodklok. De vereniging hoopt dat gemeenten met de plannen hun inwoners niet kunnen helpen gezond te leven. De subsidies om burgers te stimuleren meer te gaan bewegen en bewegen worden met 10 procent verlaagd.

Bovendien vrezen ze dat er minder geld zal worden uitgetrokken voor projecten die de eenzaamheid of de geestelijke gezondheid van jongeren aanpakken. “Het kabinet brengt de gemeenten daarmee in een onmogelijke situatie”, zegt de vereniging.

De VNG sluit zich aan bij de oproep van ruim honderd gezondheidsorganisaties en deskundigen aan de Ministerraad om af te zien van de bezuinigingen.

Kamerlid Jansen van de regerende NSC-partij acht bezuinigingen onvermijdelijk om de financiën weer op de rails te krijgen. “Een van mijn prioriteiten blijft preventie, om ervoor te zorgen dat uiteindelijk zo min mogelijk mensen zorg nodig hebben”, voegt hij eraan toe. De NSC streeft er verder naar om ervoor te zorgen dat de subsidies voor de gezondheidszorg voor jongeren zoveel mogelijk behouden blijven.

Andere regeringspartijen hebben nog niet gereageerd.

Staatssecretaris Karremans wijst erop dat het raamakkoord simpelweg bepaalt dat alle ministeries moeten bezuinigen op subsidies, ook zijn ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Volgens hem zijn de bezuinigingen gedaan om ervoor te zorgen dat mensen er zo min mogelijk last van hebben. “Als het gaat om seksuele gezondheid, bevolkingsonderzoeken, abortusdiensten en vaccins, gaan we echt niet bezuinigen.”

Karremans omschrijft de maatregelen als verantwoord. “Natuurlijk wil je altijd meer geld investeren, maar we zien hier en daar subsidies die echt efficiënter kunnen.” Hij is van mening dat er nog steeds “veel geld” wordt besteed aan preventie.

Morgen en overmorgen debatteert de Kamer over de VWS-begroting.